گونتاي گنجالپ 

   

ايران دئوريمي نين تاریخی اوزرینه     

 

      ايران بو گون بؤلگه نين ان بؤيوک اولوسلاراراسي ائنئرژييه صاحيب اولان اؤلکه لريندن بيريدير. آيريجا اراضي و نوفوس باخيميندان دا بؤيوک اؤلکه دير. سون زامانلار پئترول قييمتي نين آرتيشي ايله ايرانين خزانه سينه دوروب- دوردوغو يئرده ميليارلارجا دوللار پارا آخميشدير. بو اوزدن تئرور مئيللي بير دؤولت اولان ايران بؤلگه ده، اؤزلليکله شیعه ژئوپوليتيکاسيندان فايدالاناراق اوزون وعده لي هدفلري اوزرينه سرمايه ياتيرماقدادير. ايران ايسلام دئوريمي نين شوعارلاري آرتيق اسکيميش و بو گون ايران رئژيمي نين تهديد و فورصت آنلاييشلاري سويوق ساواش دؤنمينده کيندن تامامي ايله فرقلي ايستيقامته يؤنلميشدير. بو گون ايران اوچون ان بؤيوک تهديد اولاراق گؤرونن شيمالي آذربايجان دؤولتيدير. ايران بوتون ايمکانلاريندان فايدالاناراق شيمالي آذربايجاني چيخمازا سوخماق و بئله ليکله ده شيمالي آذربايجاندان جنوبي آذربايجانا کئچه جک ميللي بيلگي و دویغو دالغالاريني انگلله مک ايسته يير. بو ايستيقامتده ايرانين هم ايقتيداري، هم ده داخيلده و خاريجده اولان موخاليفتي عئيني مؤوقعدن چيخيش ائديرلر. اؤرنگين رفسنجاني دؤنه مي نين ديش ايشلري باکاني اولموش اليکبر ويلايتي آچيقجا "بيز قولاغيميزين ديبينده آذربايجان آديندا بير دؤولت ايستميریک." - دئميشدير. ايلک اؤنجه ايقتيدارين تئررور تشکيلاتلاري ايچينده بؤيوک وضعيفه لره ده چاليشميش، 90- لي ايللرده آنکارادا ايران سفرليگي نين هوقوق موشاويري اولاراق چاليشميش، داها سونرا ظاهيرن موخاليفته کئچديگي اوچون توتوقلانان و زينداندا آجليق آکسيياسي کئچيرديگي اوچون دونيا طرفيندن تانينيب و بو گونلرده غرب اؤلکه لرينده بولونان اکبر گنجي آذربايجان دؤولتيني تاريخدن سيلمک اوچون ايران دؤولتينه تکليفلرده بولونموش و آچيقجا يازميشدير کي، باکي مرکزلي آذربايجان دؤولتي نين داوام ائتمه سي ايران اوچون آتوم بومباسيندان دا تهلوکه ليدير. اونون مشهور " قونشولوغوموزدا بير قاريش اولسا بئله، آذربايجان آديندا دؤولت ايستميريک " - دئمه سي بو گون گونئي آذربايجان ميللي آکتيولري طرفيندن تکرار- تکرار مقاله لرين، ستراتئژي ديرلنديرمه لرين کونوسو اولماقدادير. 2006- جي ايلده گونئي آذربايجانين موختليف شهرلرينده بؤيوک ميللي يوروشلرين اورتايا چيخماسي ايراني دريندن انديشه لنديرمه يه باشلاميشدي. بير چوخ ميللي گنجلري ياخالاييب زيندانا سوخدولار، چوخلاريني يوردوموزدان ديدرگين سالديلار. بو انديشه نين نتيجه سي اولاراق آذربايجانين تورپاقلاريني ايشغال ائتميش غصبکار ائرمنيلرله استراتئژي ايتتيفاق پروژه لريني گليشديرمکده دير. آنجاق بونلار بوتون دونيانين گؤزو اؤنونده گئرچکلشن اولايلاردير. بو گون ظاهيرن گؤرونمه ين، آنجاق 10-20 ايلدن سونرا گؤرونه جک اولايلارين اوزرينه ده ايران شیعه رئژيمي ايدئولوژي سرمايه ياتيرماقدادير. يعني ايران رئژيمي شیعه ژئوپوليتيکاسيندان ان چوخ قوزئي آذربايجانين باشيني درده سوخماق اوچون فايدالانماقدادير. بو اوزدن ده بو مؤوضوع اوزرينه داها گئنيش آراشديرما آپارماغا، بيلگي پلانيندا بو مؤوضوعنو ائنينه-اوزونونا اله آلماغا دَيَر. چونکو بو دفعه  ايران شیعه فاناتيزمي قوزئي آذربايجاني اؤز ايچيندن وورماق ايسته يير. بو دوغرولتودا ايران  هم آذربايجان رئسپوبليکاسي نين جنوب بؤلگه لرينده، هم ده ائله باکي نين اؤزونده بعضي نايلييتلر الده ائتميش کيمي گؤرونور. شیعه مذهبي زامانلا فارس ميللييتچي مرکزلي بير ايدئولوگييايا دؤنوشدويو اوچون، ايرانچيليغين و فارس دؤولتچيليک آنلاييشي نين قورويوجوسونا چئوريلميشدير. آذربايجان دؤولتي بو تهلوکه ني اؤز نوطفه سينده بوغماسا داها سونرا باشي بؤيوک درده گيره جک و ايران شيعه سيندن قايناقلانان تئررور سيلسيله سي عمللرله قارشيلاشاجاقدير. ايران شیعه تئرروريزمي نين تهلوکه سيني انگلله مک اوچون ايرانين، خوصوصن ياخين تاريخيني ياخشيجا بيلمه ميز گره کير. ايران ايسلام اينقيلابي نين گئرچکلشمه سي اوچون ايقتيصادي، ايجتيماعي، گلوبال اولاراق بير سورو ندنلر مؤوجود ايدي. ايستر پهلوي رئژيمي نين کونترولو ايتيرمه سي، حدسيز ايستيبدادين باش قالديرماسي، ايسترسه ده سووئتلردن گلن يارديم سببي ايله ايراندا ايسلام دئوريمي گئرچکلشدي. آنجاق بوتون بو عاميللرين ياني سيرا، هم ده ايرانين ايچينده اينقيلابين گئرچکلشمه سي اوچون کوممونيستلر و دينچيلر طرفيندن ايدئولوژي سرمايه ياتيريلير، بير سورو کيتابلار يازيليردي. بو گون قوزئي آذربايجاندا او دؤنمين ايسلامچي ايدئولوقلارينا سئمپاتييا اويانديغي اوچون، او زامانين و اينقيلابدان سونراکي دؤنه مين ايدئولوقلاري نين فيکيرلري نين آراشديريلماسيندا فايدا وار. بو سببدن علي شريعتي، مورتضی موطههري، عبدولکريم سوروش، يدوللا سهابي کيمي بعضي ايسلام ايدئولوقلاري اوزرينده دورولاجاق، اونلارين دونيا گؤروشلري آنلاديلاجاقدير. اولايي تاريخي درينليگي ايله آنلايا بيلمه ميز اوچون بير آز داها گئريلره، 1960-لارا دؤنمه لي یيک

. 

      1960- لی ايللرده آيتوللا بوروجئردي آديندا بير تک ديني ليدئر مؤوجود ايدي. بوتون دين خاديملري اونو قبول ائدير، اونون فتواسينا اويوردولار. مرجع موطلق (موتلق قايناق) اولاراق قبول ائديلن بوروجئردي دؤولتله ده آهنگدارليق ايچينده ايدي. اونون هئچ بير راديکال فتوالاري يوخ ايدي. 1963- جو ايلده آيتوللا بوروجئردي اؤلدو و دين خاديملري نين اوزرينده آنلاشاجاقلاري بير ليدئر اولماديغي اوچون، آيتوللاهلارين بيرليکلري داغيلدي و اوچ ايستيقامتده بؤلونموشلوک اورتايا چيخدي

:  

  1. باشيندا سويجا آذربايجانلي اولان شريعتمداري نين دوردوغو موحافيظه کار دين خاديملري. شریعتمداري نين پهلوي سولاله سي ايله هئچ بير پروبلئمي يوخ ايدي. حتّی 1946- جي ايلده شاهين اوردوسو پيشه وري هؤکومتيني دئويرمک اوچون تبريزه گيريب قيرغين تؤرتديگينده شریعتمداري بو اوردونون قارشيسيندا قوربان کسميش و بئله ليکله ده پهلويلره اؤز صداقتيني بيلديرميشدي. شریعتمداري بوروجئرديدن سونرا ان بؤيوک دين خاديمي ايدي و رئژيم اونونلا حسابلاشير، اونون بيرينجي اولماسيني ايسته ييردي. دئمک اولار کي، بوتون آذربايجانليلار ديني مؤوضوعلاردا اونون امري ايله حسابلاشير، اوندان تقليد ائديرديلر.

 

  2. رئفورميست- ايصلاحاتچي دسته. رئفورميست ايصلاحاتچي دسته نين ان باريز نوماينده لري آيتوللا تاليقاني، آيتوللا مونتظيري و ديگرلري ايدي. اينقيلابدان سونرا آيتوللا تاليقاني موعمالي شکيلده اؤلدورولدو. مونتظري ايسه ايلک اؤنجه خومئيني ايله امکداشليق ائتدي، آنجاق داها سونرا اونو دا ائوينه سورگون ائديب و سيياسته قاتيلماسيني ياساقلاديلار. بو گون ده مونتظيري اؤز ائوينده دوستاق اولاراق ياشايير. بونلار چوخ يومشاق شکيلده رئژيمي تنقيد ائدير و سورعتلي غربلشمه قارشيسيندا ايسلام ديني امرلريني اونوتماماغي مصلحت گؤروردولر. لاکين پهلوي ديکتاتورلوغو هئچ بير مصلحتي و تنقيدي قبول ائتمه ديگي اوچون ايصلاحاتچي- رئفورميست دسته ايله چوخ سرت داورانير، اونلاري توتقلاييب حبس ائديردي. رئژيمين بو سرت داورانيشلاري اونلارين بير چوخونو راديکاليزمه دوغرو يووارلادي. ايسلام اينقيلابيندان سونرا بو دسته نين بير چوخو ايقتيدارا گلدي.

  3. راديکال-اينقيلابچي دسته. بو دسته پهلوي رئژيميني اموي سولاله سينه بنزه دير و شاهي دا يزيده اوخشاديردي. شاه يزيد اولدغو اوچون اونو  " طاغوت " ، يعني ايسلاما قارشي طوغيان ائدن اولاراق تقديم ائديب و خالقي موباريزه يه چاغيرير، امام هوسئين کيمي موباريزه شکليني اؤن گؤروردولر. راديکال دسته نين باشيندا خومئيني دوروردو. خومئيني او زامان آيتوللا دئييلدي. خومئينيني راديکال چيخيشلارينا گؤره اعداما محکوم ائتديلر. لاکين او زامان  " خالق موجاهيدلري " نين ده تاثيري اوزرينه، آيتوللا شریعتمداري اؤز صلاحييتيندن ايستيفاده ائده رک اونو آيتوللا اعلان ائتدي. پهلوي آناياساسينا گؤره آيتوللالارا اؤلوم حؤکمو کئچرلي دئييلدي. بو اوزدن ده خومئيني اؤلکه دن سورگون ائديلدي. اينقلابدان سونرا آذربايجانليلار شریعتمداري نين طرفينده ايدي. بو اوزدن ده خومئيني اونون آياغينا گئده رک آذربايجانليلاري ساکيتلييه دعوت ائتمه سيني ريجا ائتدي. شریعتمداري ده خومئيني نين بو اويونونا گلدي. داها سونرا آذربايجانليلاري ساکيتلشديرديکدن سونرا شریعتمداريني اؤز ائوينده دوستاق ائديب اؤلدوردولر. او زامان بير چوخلاري بئله حساب ائديردي کي، اگر شریعتمداري ده شئيخ مهممد خياباني کيمي قطعيت اولسايدي، آذربايجان مسله سي هلل اولاردي. لاکين شریعتمداري نين بو قطعيتسيزليگي هم اؤزونه، هم ده آذربايجانا زيان وئردي. اينقيلابين ايلک ايللرينده نيسبتن دئموکراتييايا بنزر آب- هاوا وار ايدي. او زامان کورد آخوندلار دا خومئيني ايله گؤروشور و کوردلرين آنا ديللرينده اوخومالاري ايله خومئيني نين راضيلاشماسيني ايسته ييرديلر. داها سونرا داغلاردا کورد پارتيزانلارينا قاتيلاراق کورديستانين آزادليغي يولوندا سيلاهلي موباريزه آپاران کوردلرين باش موللاسي عزالدين هوسئيني او دؤنمده کي  خاطيره لريني فارس ديلينده اولان بعضي کورد سيته لرينده يايينلادي. عيزالدين هوسيئني يازير کي، من شریعتمدارييه دئديم:  " بونلار اؤزلرينه يئر ائتديکدن سونرا سني ده، مني ده اؤلدوره جکلر. آذربايجان خالقي سنين، کوردلر ده منيم آرخامدادير. گلين بيرلشيب فئدئرال ايران قوراخ. لاکين شریعتمداري ده آذربايجان خالقي نين طلبلرينه ديقت ائده جک ايستک يوخ ايدي

 

  خومئيني هاميني آلداديب، اؤز ديکتاتورلوغونو قورا بيلدي. بو ديکتاتورلوق قورولدوقدان سونرا اون مينلرجه اينسان اعدام ائديلدي. ائله وضعييت ياراندي کي، سوسيال بير خسته ليک اولوشدوردو خومئيني. هر کس ديگريني اؤز قاتيلي کيمي گؤرمه يه باشلادي.   

4/28/2008