انتخابات 24 ژوئن ترکیه (2)

علی قره جه لو

30 ژوئن 2018

تحول روند انتخابات:

1- اردوغان، رئیس جمهور، و رهبر "آکپ" (AKP) ماهها قبل، در سخن رانی های خود تاکید داشت که انتخابات زود رسی در میان نخواهد بود، و انتخابات در زمان تعیین شده (2019) برگزار خواهد شد، ولی از طرف دیگر با تمام توان به سازماندهی انتخابات زود رس روی آورده بود، و همه تصمیمات اقتصادی حکومت نیز، نسبت به انتخابات زود رس عیار می شد. هرچند، رشد اقتصادی ارقام بالایی را نشان میداد، ولی روند اقتصاد، وخیم، و کارهها به بن بست رسیده بود. ورشکستگی ها و اخراج ها در برخی از بخش های تولیدی آغاز شده بود و قیمت ارز هر روز بالاتر و بالاتر می رفت، لذا فردا می توانست خیلی دیر باشد.

2- قبل از اعلام زمان رسمی انتخابات، بسیاری از مسئولین استانها و بخش های "آکپ" تغییر داده شدند. شهرداری هایی که موفق نبودند و یا موی دماغ بودند تغییر و یا از کار برکنار شدند، از جمله شهر دار آنکارا "ملیح گؤگچک" Melih Gökçek . در این میان مهم ترین تحول، خبر فروش بزرگترین گروه رسانه ای ترکیه، "دوغان میدیا" Doğan Medya به زبانها افتاد، و سرانجام، به گروه رسانه ای دیگر "دمیر اؤرن میدیا" Demir Ören Medya که به آکپ نزدیک تر بود فروخته شد. هزینه خرید نیز از بانک های دولتی تامین شد! این حادثه در واقع بزرگترین حمله آکپ قبل از انتخابات بود. اردوغان هیچ چیز را به شانس محول نکرد، و هر آنچه از نظرش پیروزی انتخابات را تضمین کند، انجام داد.

3- خبر انتخابات زود رس بحران اقتصادی را تشدید کرد. روند ورود "پول داغ" (سرمایه خارجی) به نقطه توقف رسید، و متقابلا روند خروج پول و سرمایه از ترکیه آغاز گردید. با گذشت زمان آشکار می شد که حکومت کنترل ارز را از دست می دهد. موسسات مالی مافیایی شده بین المللی از این وضعیت ترکیه حداکثر استفاده را می کردند. در این میان اردوغان به یک سفر سه روزه به انگلستان دست زد، و آنچه که قابل دقت بود، او بجای دیدارهای رسمی به دیدارهای غیر رسمی اولویت داد. بدنبال این سفر تحولاتی چند بوقوع پیوستند، از جمله:

- بانک مرکزی ترکیه بهره ها را 5 امتیاز بالا برد.

- سیر صعودی ارز آهسته تر گردید.

- "تیموتی اش" Timothy Ash استراتژیست Bluebay Asset Management که مرکز آن در لندن و با ترکیه داد و ستد دارد، اعلام کرد، "غرب کاری نخواهد کرد که در نتیجه انتخابات ترکیه تاثیر گذار باشد". و بدنبال آن جریمه "بانک خلق" Halk Bank ترکیه (دادگاه رضا ضراب در نیویورک - به علت زیر پا گذاشتن تحریم ها علیه ایران) به بعد از انتخابات موکول شد.

- ترکیه با آمریکا در مورد شمال سوریه (منبیچ) به توافق رسید!

جبهه بندی بین المللی در انتخابات ترکیه:

غرب (اروپا- آمریکا) روی مخالفین اردوغان، یعنی "اتحاد ملت" ( مرکب از احزاب CHP,IYI,SP HDP) سرمایه گذاری کرده بود. رسانه های رسمی و غیر رسمی و حتی رسانه های اجتماعی نیز در این راستا فعالیت و تبلیغات کردند. غرب در کل، ظاهرا نسبت به "دموکراسی"، "آزادیهای عمومی" و "لائیسسیم" ... حساسیت داشت، ولی در واقع، درد اصلی اش، تحت کنترل درآوردن دوباره ترکیه ای بود که از کنترل خارج شده بود. زیرا، نمی خواهد ترکیه را تماما از دست بدهد. برای کنترل دوباره ترکیه، تاکتیک "هویچ و چماق" در کار بود. هدف، جدا کردن ترکیه از روسیه، چین، هند، و ایران، سپس فروپاشاندن "روند آستانا"، روندی که جدایی ترکیه از غرب و نزدیکی به شرق، از آنجا آغاز شده بود. فکر می کنند، اگر در اینکار موفق شوند، ترکیه دوباره در آغوش شان خواهد بود. از این رو، احتیاج ترکیه به پول داغ را تا آنجا که بتوانند استثمار می کنند. البته در این میان ژست های خیرخواهانه نیز می گیرند.

ولی واقعیت این است که منافع ملی ترکیه با غرب و بویژه آمریکا منطبق نیست، بلکه در جهت عکس آن حرکت می کند. امروز دور شدن از آمریکا و نزدیک شدن به شرق مورد بحث است، نه نزدیکی و همکاری با آمریکا. از این منظر دیر یا زود، و سرانجام هر جریانی که، خود را با این روند منطبق کند، و در جهت منافع ملی ترکیه حرکت کند، خواهد توانست در ترکیه به حکومت برسد. (1)

حمایت کشورهای بزرگ شرق مانند، چین، روسیه، هند، و ایران، و ونزوئلا... از حکومت اردوغان، مطابق استدلال بالا نه به علت عشق به اردوغان، بلکه به علت، مواضع حکومت اردوغان در فاصله گیری از غرب است. مشکلات و مسائل ترکیه، مشکلات و مسائل کشورهای منطقه نیز، هست. زیرا منشاء این مشکلات بطور عمده سیاست های غرب و بویژه آمریکا نسبت به این کشورهاست. از این رو سرنوشت این کشورها به هم پیوند خورده است. باز از این روست که به حکومت رسیدن در ترکیه، از مسیر دوستی و همکاری با کشورهای منطقه و مبارزه با ابزارهای رنگارنگ و پیاده نظام های تحت کنترل و تحت امر آمریکا در منطقه میگذرد.

دستور کار عینی ترکیه در انتخابات:

احزابی که در انتخابات شرکت کرده بودند، میبایستی در مورد دو مسئله حیاتی ترکیه، به رقابت پرداخته و برنامه ها، چاره جویی ها، و راه حل های خود را در در معرض قضات رای دهندگان قرار می دادند. این دو مسئله حیاتی عبارتند از:

- بحران اقتصادی قریب الوقوعی که که میتواند همه چیز را زیر و رو کند.

- برطرف کردن تهدید PKK/FETO، که تحت حمایت بی چون چرای آمریکا- اسرائیل قرار دارند.

ولی در انتخابات، این اتفاق نیافتاد. جبهه مخالف اردوغان، (اتحاد ملت)، تحت رهبری "حزب جمهوریخواه خلق" (CHP) جمعی ناهمگون، که فقط نفرت از اردوغان آنان را گرد هم آورده بود، به دستور کار عینی ترکیه پشت کرد، و از مبارزه در این زمینه، به نفع اردوغان کنار کشید، و مبارزه خود را صرفا روی دشمنی کورکورانه با اردوغان بنا کرد. حتی برای سرنگونی اردوغان در پی اتحاد با پکک/ حدپPKK/HDP بر آمد. در نتیجه معامله ای 4-3 امتیازی بین CHP/HDP صورت گرفت. در انتخابات عمومی "حزب جمهورخواه خلقCHP به HDP، و در انتخابات ریاست جمهوری HDP به CHP رای داد. (2)

پیش گرفتن چنین سیاستی، نتیجه یک محاسبه نادرست بود که بیشتر از واقعیات عینی ترکیه، بر روی حساب و کتاب عددی قرار داشت، بدین معنی که من چند نماینده می توانم به مجلس فرستاده و اردوغان را از اکثریت در مجلس محروم کنم! انتظارات رهبری CHP از نتایج انتخابات را می توان در خطوط کلی چنین ترسیم کرد:

انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم خواهد کشید، و در دور دوم "محمد اینجه" Mehmet Ince رهبر "اتحاد ملت" اردوغان را شکست خواهد داد. آرای آکپ تا حد انتخابات 7 ژوئن 2015 کاهش خواهد یافت، و آرای متحد اصلی آکپ MHP نیز در حدود 7- 6 % خواهد بود. آنها آرای دو حزب اصلی اتحاد ملت، یعنی CHP/IYI را بین 40 - 37% تخمین می زدند.

در کنار انتظارات اتحاد ملت از انتخابات، نظر سنجی های قبل از انتخاتات پیش بینی می کردند که حمایت از اردوغان در حدود 45% خواهد بود، و از این لحاظ رهبران آکپ در یک وضعیت ناامیدی گرفتار شده و بهت زده بودند. برای اولین بار بعد از 16 سال حکومت بی چون چرا، احساس می کردند که زمین زیر پای شان تکان می خورد.

در چنین شرایطی بود که حزب مخالف اصلی CHP و محمد اینجه، کمپین "حمایت از HDP" را آغاز کردند. در واقع لابی عبور دادن HDP از حد نصاب انتخاباتی (10%) با تمام نیرو وارد صحنه شد. رسانه های طرفدار و رهبران CHP نیز وارد ماجرا شده و تا آنجا پیش رفتند که وعده دادند، که اگر در انتخابات پیروز شوند، به HDP پیشنهاد معاونت ریاست جمهوری و وزارت خانه خواهند داد.

هدف این سیاست عبور دادن حدپ از حد نصاب انتخاباتی، وارد کردن این حزب به مجلس و از این طریق مانع شدن از اکثریت یافتن آکپ در مجلس بود. از طرف دیگر، قصد داشتند شرط آمریکا در حمایت از اتحاد ملت را با وارد کردن HDP به مجلس بجا می آورند. زیرا برای آمریکا، مشروعیت دادن به جدائی خواهی PKK، که HDP بلحاظ سیاسی آنرا نمایندگی میکند، سیاستی الزم بشمار می رود.

در واقع CHP دست به یک مهندسی انتخاباتی زد، ولی نتایج انتخابات دور از انتظارش بود، و بجای شکار آکپ، خود طعمه آکپ گردید. از طرف دیگر، HDP با اینکه با پشتیبانی و رای مستقیم طرفداران CHP در ایالات غرب کشور وارد مجلس شد، در ایالات جنوب شرق، یعنی در میان شهروندان کرد، آرای آن بشکل چشم گیری کاهش یافت، و حاکمیت یگانه اش در آن مناطق زیر سوال رفت. (3)

در واقع می توان گفت، نتایج انتخابات 24 ژوئن را CHP تعیین کرد. ملت ترک در مورد PKK/FETO بسیار حساس و خواستار پاکسازی کامل آنهاست. و این واقعیت، دلیل اصلی روی آوردن و حمایت دوباره رای دهندگان از AKP/MHP محسوب می شود. CHP با سیاست های نادرست خود در دور اول، سبب انتخاب دوباره اردوغان به ریاست جمهوری شد، در حالی که پیروزی اردوغان در دور اول بسیار نا محتمل به نظر می رسید. از طرف دیگر MHP به نتایج غیر قابل پیش بینی دست یافته، و نقش کلیدی در مجلس پیدا کرد. رهبری CHP بخاطر HDP حزب را فدا کرد. "مارال آکشنر" Meral Akşener رهبر حزب IYI نیز، که به ائتلاف نانوشته CHP/HDP اعتراض نکرده بود، سهم خود از شکست را دریافت کرد.

انتخابات عمومی و ریاست جمهوری ترکیه در عصر روز 24 ژوئن پایان یافت. اردوغان در دور اول به ریاست جمهوری انتخاب شد، ولی حکومت اش اکثریت را در مجلس از دست داد. ولی مجموع نمایندگان "اتحاد جمهور" در مجلس توانست به اکثریت 342 نمایندگی دست یابد. این انتخابات یکبار دیگر نشان داد که دوران حکومت شدن با تصویب و حمایت آمریکا در ترکیه سپری شده است.

در عین حال، نتایج انتخابات، یک واقعیت دیگر را نیز نشان داد، آکپ نیز قادر به اداره ترکیه نیست، زیرا:

- در مجلس اکثریت را از دست داد و اکنون محتاج MHP است. رهبر MHP در سخن رانی بعد از انتخابات اظهار داشت، که رای دهندگان وظیفه کنترل آکپ را به این حزب داده اند.

- با بزرگترین بحران اقتصادی دوران جمهوری ترکیه روبرو است، و هیچ برنامه ای برای برون رفت از بحران ندارد.

- در سیاست خارجی بعلت زیگ زاگ هایی که میزند، قادر به جلب اعتماد متحدین منطقه ای خود نیست.

- با اینکه، احاد ملت ترک به این حقیقت واقف اند، که که نیروی اصلی پشت سر PKK/FETO آمریکاست، ولی هنوز هم در پی جلب حمایت آمریکا در مبارزه علیه ابزارهای آن است!

- بن بست بزرگ آکپ قطبی کردن جامعه است. در حالیکه وحدت تنها راه مقابله با تهدید ها علیه ترکیه است.

- آکپ وقتی در مجلس اکثریت داشت و از اختیارات ریاست جمهوری به شکل دلخواهی می توانست استفاده کند، و قوانین دلخواه خود را تصویب کند، ترکیه را دچار این وضعیت کرد، و اکنون با از دست دادن اکثریت در مجلس، آشکار است که قادر به اداره ترکیه نخواهد بود.

توضیح:

(1) رهبر حزب دست راستی اتریش در مورد انتخابات ترکیه اظهار داشت: "ترک هایی که در اتریش به اردوغان رای دادند، بهتر است به ترکیه باز گردند"! معنی دیگر این سخن این است، اگر به "محمد اینجه" رای دادند، به اتریش خوش آمده اند! در اثنای انتخابات، آمریکا یکبار دیگر ترکیه را تهدید کرد. وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، اگر ترکیه سیستم های دفاع هوایی S400 را از روسیه خریداری کند (که قرار داد آن بسته شده و ترکیه منظر تحویل آن است) ترکیه را در لیست دشمنان آمریکا قرار خواهد داد!

(2) دقت در آرای انتخابات عمومی و ریاست جمهوری CHP/HDP و مقایسه آنها، ناگفته های بسیاری را روشن می کند. CHP در انتخابات ریاست جمهوری 30.6 و در انتخابات عمومی 22.6 درصد آرا، و HDP در انتخابات ریاست جمهوری 8.4، و در انتخابات عمومی11.7 درصد آرا را بدست آورد. در انتخابات عمومی، حداقل 3 - 4 امتیاز HDP در واقع آرای حزب جمهوریخواه خلق است!

(3) در انتخابات 24 ژوئن، آرای HDP بدون استثناء در همه ایالات جنوب شرق ترکیه کاهش و آرای آکپ در آن ایالات سیر صعودی نشان داد. بعنوان مثال، آرای آکپ در "شیرناک" از 22.04 به 26.78، در "جیزره" از 4.09 به 10، و در "سلوپی" از 8.08 به 16.14 صعود کرد. صعود آرای آکپ در مناطقی که پکک دست به جنگ خنق زده بود چشم گیر تر از مناطق دیگر است.