Məcid Əmin Müəyyid

Azərbaycan Ruznaməsi və Onun Baş Müdiri

Məcid Əmin Müəyyid

İzah: otuzuncu on illikyin əvvəllərində çox ağır və gizli bir şərayətdə " Azərbaycan " rüznaməsinin yeni nəşr dövrü başlayır. Çox təəsüflə bu işin gedışatı və necə olması həqdə , onun nəşrində iştrak edənlərin bir tedadının qeydi həyatda olmağına rəğma, hələ də geniş məlumat əldə yoxdur. 142 nümrədə nəşr olunan bu ruznamədən yalnız bir nümrə əldə dir. çox təəsfüflə bir cəmin zəhməti sayəsində görülən bu dəyərli işə inqlabdan sonra da açıqlıq gətirilməyibdir. " Azərbaycan " rüznaməsinin ikinci təhririyyə heyətinin tərkibində olan ustad Məcid Əmin Müəyyid bir neçə il əvvəll ustad Bəhzadının ağırlama mərasimində bu barədə kiçik bir izah vermişdir ki, aşağıda oxuculara təqdim edirik. Bu ümidlə ki, qeyd olunan mövzüda məlumatları olan şəxəslər mətbuat tariximizin bu hissəsinə ışıq salsınlar.

Bütün iran xalqları imperyalizm xüsusi ilə inglis imperyalizmi və neft şərkti əleyhinə vuruşan zamanlar azadlq sevər mətbuat iran da bu mübarizənin qabaqcıl nur saçan çıraqları olmuşdur. Azərbaycan qəzeti də təqribən 1330 dan 1334 də dək, bu səf də başucalıqla yerləşib və tarixi rol onaybdır.

Azərbaycan rüznaməsi başqa qəzetlərlə birlikdə xəlqimizə hər həftənin ən mühüm məselələri həqqində göstriş verib, zəhmətkeşlərin hüququndan difa eləyib, kənədlilərdən xanlar və ərbablar qarşısında difa edərək, zid imperyalist cəbhədə barışmaz mübarizə aparrdı.

Bilirsiz ki, o illər bir tərəfdən inglis və ha belə amerika sültəçiləri əleyhinə kəsgin mübarizə dövrü idi və xalqlarmzın iradəsi ilə nəft milli olmuş və totiələr iranılıları təhdid edirdi və hər halda nəftin milliləşməsi iran xalqlarının böyük arzusu olaraq, bizim bu qəzet də bu ümid və arzularla irəliləyirdi və xalqın şadlıqlarn əks edirdi.

28 Murdad amerika - inglis kudetasından sonra da düşmənlərin hücum dövrü və şahın artıq quldurluq zamanı olub, on minlərlə şərif insanlar dustaqlara və təbidlərə məruz qalıb və yüzlərlə böyük insanlar edam olundular və yenə də rüznaməmiz bu dövrdə xalq ilə həmdərd idi və çalışırdı ki , onlara ürək verib və qaranlıq zəmanənin keçəri olmasnı yada salsın.

Azərbaycan qəzeti həftəlik nəşriyyə idi və büsbütün ana dilində yazılaraq, xalq içərisində yayılırdı.

Ruznamənin baş müdiri « Behzad Behzadi» olmuşdur və baş məqalələrin çoxu onun qələmi ilə yazılıbdir. Bu məqalələr əsas və gün məselələrə cavab verirdi.

Ustad Behzadının nəqşi sadəcə müdirlik deyildi. O siyasi baxımdan üstün və qüdrətli bir şəxsiyyti idi və bir dil ustadı kimi rüznaməni idarə edirdi. Bəhzadı ədəbiyyat sevər və zövvqlu bir ziyalı olduqda , ustad Şəhriyarın « Heydərbabaya Səlam» əsərinə ilk dəfə dərinmənalı və araşdırıcı təhlil və nəqd yazmış və rüznamənin neçə nümrəsində çap olunub və rovşənfikr cavanları bu böyük əsərlə aşina etmişdir. O təhlil yazılanda « Heydərbabya Səlam» çap olmaqda idi və demək lazım deyil ki , o qaranlıq günlərdə bu əsər və təhlil ana dilimizi qorumaqda bizə çoxlu kömək olmuşdur və əsərin sürətlə xəlq içərisində yer açmasına yardım etmişdi.

Rüznamənin yazıçılar heyəti var idi və yadlarda qalan Məhəmmədəli Qvsi ( Fərzanə ) və « Əliqulu Kaitbi» ( ağqüş ) əvəllərdə və Əhməd Şaya « alav» , « Məhəmmədhüseyn Mübəyyin» və mən (Məcid Əmin Müəyyid ) ikinci mərhlədə bu heyətdə üzvidikk. Başqa dostlardan da varıdlar ki, çox təəsüflə mən adlarn yaddan çıxarmışam.

Bu həftəlik anadilində yazlb yayılan qəzet 1334 cü ildə Pəhləvi rəjimi Şəhrbanısıvə İttilaat məmurları vəsiləsi ilə tətilə uğradı və çapxanası da tovqif olaraq , onun məsul müdiri həbsə alındı. Amma günəş həmişəlik bulud altında qalmadı.

Qaynaqdan latin əlifbasına köçürən: açıqsöz

Qaynaq: http://ishiq.net/?p=2992