نگاهی بر انتشار بیانیه ” آزربایجانیها را آزاد کنید”

نگاهی بر انتشار بیانیه ” آزربایجانیها را آزاد کنید”

 

اکبر خداوردی:

اخیرا بیانه­ای با عنوان “خانواده‌های زندانیان سیاسی، روشنفکران، اساتید دانشگاه، فعالین جنبش‌های اجتماعی و حقوق بشری؛ آزربایجانی‌ها را آزاد کنید” منتشر گردیده است که اقدامی بس مفید و قابل تقدیر است، در کنار  نکات بسیار مثبت این حرکت چند نقطه حائز اهمیت زیادی است. هر چند انتقاداتی نیز پیرامون آن به نظر می­رسد که به آنها نیز اشاره خواهد شد. البته این موارد، نکات نظر بنده می باشد و هر گونه فکر مخالف و منتقد قابل احترام اینجانب می باشد. امید است بزرگان حرکت سخنان بنده را حمل بر جسارت ندانند.

با آغاز سال 1389 شاهد دستگیریهای بسیاری در میان فعالان آزربایجان هستیم. در کنار آن فعالان بسیاری نیز در حال سپری کردن محکومیتهای خود می باشند. لازم به ذکر است که در میان بازداشت شدگان اخیر فعالانی بیش از 4 ماه در بازداشت سلولهای انفرادی اداره اطلاعات تحت شرایط سخت به سر می برند. اما متاسفانه واکنش در خور توجهی در این خصوص از سوی عده ای از فعالان آزربایجانی و  سایر فعالان سیاسی اجتماعی صورت نپذیرفت.  انتشار این بیانیه و حرکت مثبت مجریان آن، فضای سنگین حاکم را شکست. این دستگیریها با پوشش خبری نسبتا خوب برخی سایتهای حرکت ملی آزربایجان همراه بود، و صدور بیانیه، اعتراضات مقابل سفارتهای جمهوری اسلامی در کشورهای مختلف، نوشته های متعدد و . . . انجام پذیرفت. ولی در کنار آن پوشش خبری مناسبی از سوی گروههای حقوق بشری مرکز گرا و اپوزیسیون خارج نشین صورت نپذیرفت. نکته دیگر که متاسفانه مشاهده گردید شایعه پراکنی برخی افراد و تلاش آنها برای بدنام کردن فعالان در بند بود، که امید است دیگر چنین پدیده­هایی در فضای حرکت مشاهده نشود. در نهایت لازم می دانم به عنوان عضو کوچکی از خانواده حرکت ملی تشکر خود را از زحمت­کشان این بیانیه بیان دارم.

از جمله نکات مثبت این بیانیه می­توان به نکات زیر اشاره شد:

1)بیانیه با ادبیات  مناسبی نگاشته شده است و همین مساله باعث امضاء آن از سوی بسیاری از بزرگان حرکت ملی آذربایجان گردید. ادبیات این بیانیه حاکی از شناخت کامل نگارندگان از فضای سیاسی حاکم بر ایران و آرربایجان، همچنین واقعیتهای جاری در آن است.

2)نامهایی که در میان امضاء کنندگان به چشم می خورد نشان از اهمیت و اعتبار بیانیه است. از میان این نامها در کنار بزرگان حرکت ملی آزربایجان، نامهایی از فعالان دانشجویی سایر ملل ایران، فعالان حقوق بشری سایر ملل ایران، فعالان حقوق زنان  و غیره به چشم می خورد.

3)بیانیه به خوبی تهیه شده است و تقریبا تمام بازداشتیها و زندانیان آزربایجانی را پوشش داده است. البته در آغاز جمع­ آوری امضاء برخی کاستیها در اسامی زندانیان مشاهده می­شد که با پیشنهاد دوستان اصلاح گردید.

4) اکثر امضاء کنندگان و اعضای هیئت جمع آوری امضاء در داخل حضور دارند و با اسامی واقعی خود به این بیانیه حمایتی پیوسته اند، بعضی از دوستان که مواضعی تند اتخاذ می کنند می بایستی درک صحیحی از شرایط فعلی جامعه آزربایجانی داشتند.

5) امضا گذاشتن زیر یک بیانیه را نمی توان به مسابه تغییر خط مشی فکری یک شخص یا گروه و یا عدول از خواستهای قبلی تلقی کرد. و الزاما هم به تایید تمامی قستمهای یک نوشته نمی باشد. بعضی موارد ممکن بخش عظیمی از یک درخواست(که در اینجا همانا آزادی زندانیان سیاسی آزربایجان بود) سایر مسائل را زیر سایه خود گم کند و با فدارکاری و صداقت قلبی می توان به چنین کمپین هایی پیوست.

6) از دیگر موارد مهم ، وجود اسامی فعالین حقوق بشر و فعالین ملی کرد در میان امضاء کنندگان این بیانیه است. اگر فعالین حرکت ملی آزربایجان چنین بیانیه ای را برای آزادی فعالین کرد امضاء می کردند، چه اتهاماتی که نصیبشان نمی شد، کاری که برای فعالان سایر ملل حل شده است. از طرفی این اقدام نشان از ارتباط صحیح صادر کنندکان این بیانیه با فعالین عرب، بلوچ، کرد، فعالان حوزه زنان و فعالان دمکراسی خواهان فارس را دارد که حکایت از رشد شعور سیاسی فعالین حرکت دارد

با این حال باید انتقادات موجود در این بیانیه نیز ذکر گردد. برخی از گروهها و فعالان حرکت ایراداتی به قسمتهایی از بیانیه داشته و آن را به منزله عدول از اصول اولیه حرکت ملی دانسته­ اند. سوای وارد بودن این ایراد یا وارد نبودن آن می بایست توجه داشت که بیانیه باید طوری تهیه می­گردید که حتی ­الامکان بیشترین همگرایی را میان فعالان داشته باشد

در پایان لازم است بیان دارم که با در نظر گرفتن مسائل ذکر شده، انتشار و امضا این بیانیه حرکت بسیار مثبتی است که در شکستن بایکوتهای خبری حرکت ملی  آزربایجان، ضمن معرفی حرکت به عنوان جنبشی فعال و پویا  تاثیر مناسبی در وضعیت زندانیان و بازداشتیها خواهد داشت.