yariyol sitesinden

اقلیت ،اکثریت در هویت متکثر ایرانیان

ژانویه 8, 2011 بدست لیلا صحت

مقدمه:

اخیرا در اسناد منتشر شده ویکی لیکس به طرح اسرائیل در تشدید اختلافات به اصطلاح گروه های قومی نیز اشاره شده بود .آقای موسوی نیز در این رابطه با قلم سبز مصاحبه ای داشتند و در سایت کلمه سبز – سایت رسمی آقای موسوی _ مقاله ای با عنوان :سرکوب قومیت ها سیاستی صهیونیستی به قلم “داریوش محمدی ” منتشر شد پیش تر از این ها هم بطور جسته گریخته مقالات و اظهار نظرهایی در موضوع دفاع یا طرح حقوق هویت های غیر فارسی زبان ایرانی منتشر شده بود بنظر می رسد در بین فعالان جنبش سبز اراده بالقوه ای برای یافتن راه حل هایی پیرامون مسائل و مشکلات هویتی ” بروز یافته ” وجود دارد منتها شاید بعلت نداشتن داده های صحیح و شناخت نا کافی از مطالبات هویتی گاها راه به خطا میروند وبعضا نیز بجای کاهش تنش ها ،باعث افزایش اختلافات میشوند . گشایش چنین گفتمانی بجای بشکن زدن های ابلهانه و گرفتن قیافه های حق بجانب در کوبیدن بیشتر فعالان و کنشگران هویت خواه مسلما انتخاب معقولانه تری برای رسیدن به ایده ای مشترک در حل گره کور بوجود آمده است اما داشتن ادبیات مشترک و مورد قبول طرفین برای رفع سوء تفاهم ها از ملزومات شروع هرگفتمانی است هدف این نوشتار یادآوری برخی نکات نادیده انگاشته شده برای ادامه و بهبود روند همگرایی فعالان مستقل هویت طلب با بدنه جنبش سبز در طرح حقوق هویت های غیر فارس زبان ایرانیست .

زبان مادری نماد هویت

بی تردید بعد از هویت جنسی زبان مادری دومین شناسه هویت هر انسانی است. انسان موجود ناطق متمایز شده از دیگر مخلوقات بواسطه توانایی ارتباطی اش از بدو تولد ،گام به گام در جستجو ، دریافت و تکمیل هویتی است که آغازش با آشنا ترین و درونی ترین احساسات عاطفی اش _ زبان مادری _ پیوند تنگاتنگی یافته است .

زبان مادری برای هرکسی زبان دل است هرچند امکان دارد زبان رسمی و مشترک زبان دیگری غیر از زبان نحستین باشد اما به علت تنیدگی نزدیک وشخصیتی فرد با زبان مادری است که اغلب هویت را با زبان مادری تعریف میکنند.ندیده گرفتن ، انکار ، رد ، تحقیر ، سرکوب این بعد از ویژگی انسانی یکی از بدترین سنت های بجا مانده ی بربریت و توحش جوامع بدوی است و در مقابل احترام به زبان هویتی دیگران از نشانه های مدنیت در دنیای مدرن امروزی بشمار میرود .

ایران کشوری با تنوع هویتی فرهنگی

ایران بعلت سابقه تاریخی اش سرزمینی است با تنوع فرهنگی و زبان هویتی چندگانه .یقینا علت اصلی دوام این چند گانگی توام باعدم گسیختگی فرهنگی تا بحال در احترام متقابل و رعایت حقوق هویتی قومیت های دیگر نهفته بوده وگرنه همانطور که هم اکنون نیز تا حد زیادی قابل لمس است این ظرفیت متکثر تا حد موثری میتواند بسترمناسبی برای تهدید یکپارچگی آن تلقی شود. فرصت بی نظیر ژئوپلیتیکی جفرافیایی که بعلت بد سلیقه گی و بی قواره گی سیستم مدیریتی حاکم بجای افزودن بر منافع عمومی و حفظ یکپارچگی آن شتابان بر کاهش دلبستگی های موطنی پیش رفته و در نهایت به بی هویتی وبر احتمال بریدن از کل می افزاید.

حال دراین آشفته بازار حق های مسلم بی جواب ، گاهنا نیزصداهایی شنیده میشود که ظاهرا دردفاع از حقوق هویت های دیگر بلند شده اما با ادبیاتی نا آشنا و الهام گرفته از گفتمان غالبی که اتفاقا خود محل مناقشه است ازجمله دفاع با عنوان حقوق” اقلیت های قومی ” که درمفهوم خود نشانه ی تبعیض و بی دقتی سیاسی را همراه دارد هرچند هدف واقعا دفاع از آنچه عنوان شده باشد.

اقلیت در مقایسه با کدام اکثریت؟

اصطلاح “اقلیت های قومی” در دو کلمه ترکیبی خود همان ابتدا این معنی را القا میکند که اکثریت قاطعی وجود دارد که در مقابل آن اقلیتی هایی بنام “اقلیت های قومی ” شکل میگیرند. در ادبیات حقوقی معمولا اکثریت به جمعی اطلاق میشود که نصف بعلاوه 1 جمع را در برگیرد .

آمار های دولتی از میزان پراکندگی جمعیتی با خصوصیت فرهنگی هویتی از جمله آمار نفوس و مسکن سال 85 برای تشخیص اکثریت قاطع زبانی هویتی ایران در دسترس همه است هرچند از نظر کارشناسان و خبرگان جمعیتی داده های دقیقی برای سنجش تلقی نمیشود اما همین آمار های غیر دقیق “دولتی” نیز با محاسبه ساده از تئوری وجود اکثریت قاطع ( نصف +1 ) هیچ هویتی پیشتیبانی نمیکنند بنابر این فرض معمول واز پیش تعیین شده که تاکنون معیارسنجش اقلیت واکثریت در ادبیات سیاسی و انسانی ایران تلقی شده بود فرض غلطی بوده و اکثریت مورد پذیرش موجود از نظر حفظ موقعیت تا حدود زیادی آسیب پذیر است .

با این مقدمه بنظر می رسد برای تفکیک انواع ساکنان هویتی ایران می بایست بدنبال اصطلاحات منصفانه تری جهت جایگزینی در ادبیات سیاسی بود .جنبش سبزو سران نمادین آن میتوانند اولین قذم را در اصلاح این رویه تبعیض آمیز بردارند .

در جستجوی راه حلی میانه

مفهوم حقوق شهر وندی معنی جدیدی را در دنیای امروز وارد کرده است یک شهر وند میتواند عضو رسمی یک روستا ، شهر ایالت ، کشور یا دهکده جهانی دنیای مدرن ارتباطات باشد حقوق شهروندی آمیخته ای از وظایف مسئولیت های شهروندان و دولتمردان در قبال یکدیگر است با وارد کردن مفهوم حقوق شهروندی در مناسبات و روابط بین هویت های چند گانه ایرانی و توجه به ظرفیت های آن می شود باب گفتگوی معتدل و عاری از نماد های تبعیض را، بنیان نهاد. ساختارجدیدی که براساس واقعیت ها و دور از تعصب های کور به میراث برده از گذشته بنا شده و بر همزیستی هویت های چندگانه ایرانی قوت بخشد .در این راستا پرهیز ازتقلیل واقعیت ها ، تن دادن به قواعد دموکراتیک ، کنار کذاشتن عادت های ناصحیح واصلاح انگاره های اشتباه در هر دو سوی ماجرا می تواند راه گشا باشد .

بعنوان پیشنهاد _ ابداع اصطلاحات جدید و جایگزینی با اصطلاحات رایج غلط در ادبیات سیاسی و انسانی و حقوقی _ از جمله اصطلاح شهروندان ترک کرد عرب و…بجای اصطلاح “اقلیت های قومی ” در برسمیت شناختن حقوق مغفول و نادیده انگاشته ی هویت های غیر فارس زبان میتواند از اولین قدم ها ی موثر باشد و در نهایت تداوم این رویه اصلاحی بتدریج در رفع سوء تفاهم های موجود با کاهش حساسیت ها در بین ملت چند هویتی ایران زمینه ساز تحکیم پیمان های اجتماعی فرو ریخته را در مدت زمانی کوتاه، برای رسیدن به احترام حقوق شهروندی متقابل را فراهم خواهد نمود.