گفتگو – 10 / مصاحبهای با ماشاالله رزمی در مورد گردهمآیی آمستردام

مقدمه

به مناسبت شصت وچهارمین سالگرد حکومت ملی آزربایجان به رهبری میرجعفرپیشهوری، فعالین حرکت ملی آزربایجان در اروپا و آمریکا به دعوت گروهی از آزربایجانیهای مقیم هلند در روزهای 11،12 و 13 دسامبر 2009 در شهر آمستردام گرد هم آمدند.

در این سمپوزیوم سه روزه ضمن بزرگداشت روز ملی 21 آذر درباره علل پراکندگی گروههای سیاسی آزربایجانی و راههای غلبه بر تفرقه،بحث و گفتگو صورت گرفت و مقدمات ایجاد یک تشکل ملی فراگیر فراهم گردید. این گردهمائی بزرگترین تجمع فعالین سیاسی آزربایجان از دوره پیشهوری به بعد بوده است.

در اجلاس گفتگو ، سیصد نفر زن و مرد از فعالین حرکت ملی آزربایجان با هزینه شخصی خویش شرکت کرده بودند و گفتگوها در جوی دوستانه و بسیار صمیمانه ادامه یافت و در نهایت به صدور یک بیانیه – که به صورت سمبولیک به یاد بیانیه 12شهریور 1324 فرقه دموکرات آزربایجان، در دوازده ماده تنظیم شد –  صادرگردید و به اتفاق آراء به تصویب شرکت کنندگان در اجلاس رسید.

برای تدارک این گردهمائی تاریخی، تلویزیون ملی آزربایجان جنوبی (گونازتی وی) و چند نفر از شخصیتهای سیاسی آزربایجانی فعالانه شرکت کرده بودند. کلیه شرکت کنندگان با توقعات حداقل به اجلاس هلند آمده بودند و تا یک هفته قبل از اجلاس هیچکس فکر نمیکرد که این تعداد فعال سیاسی در یکجا جمع شوند. ولی جمع شدند و با حداکثر دستاورد به کشورهای محل اقامت خود بازگشتند. سه دستاورد این گردهمائی عبارتند از:

1– جمع شدن اکثریت گروههای سیاسی آزربایجانی زیر یک سقف و بزرگداشت مشترک سالگرد 21 آذر، روز ملی آزربایجان که با هنرنمائی اوزان مشهور آزربایجان “آراز ائل سس” با شکوه تمام برگزار شد.

2 – صدور بیانیه دوازده مادهای که به سان مرامنامه یک سازمان سیاسی مدرن نوشته شده و به اتفاق آراء تصویب شد.

این بیانیه از این نظرارزشی تاریخی دارد که ضمن در بر گرفتن دیدگاههای موجود در حرکت ملی، بیانگر اراده جمعی فعالین سیاسی آزربایجانی و نشان دهنده کیفیت امروزی حرکت ملی آزربایجان است.

3 – انتخاب پنجاه نفر از شخصیتهای شناخته شده حرکت ملی به عنوان رابط و سازمانگر تشکیلات فراگیر آزربایجانیها برای به نتیجه رساندن گفتگوها و تدارک اجلاس باز هم بزرگتری که موسس تشکل ملی آزربایجانیها خواهد شد.

نیروهای شرکت کننده در اجلاس آمستردام و منتخبین از سه نسل مختلف بودند که حکومت ملی را به امروز حرکت ملی آزربایجان پیوند میدادند. فرق اساسی این نیروی تازه نفس با گروههای سیاسی ایرانی در آن است که این نیرو متکی به نسل جوان تحصیل کرده و یک حرکت ملی قدرتمند در داخل کشور میباشد حرکتی که گردهمائیهای چند صدهزار نفری در قلعه بابک و قیام خرداد ماه 1385 در بیست و پنج شهر آزربایجان را تجربه کرده و همچنان در تجمعات عظیم سیاسی و فرهنگی قدرت نمائی میکند.

متن اصلی بیانیه به زبان ترکی آزربایجانی نوشته و بعدا به زبانهای دیگر ترجمه شده است در مقدمه بیانیه میخوانیم: «جمهوری اسلامی به شدت از داخل و خارج تحت فشار سیاسی قرار گرفته است و بدینجهت مدام تضییقات بیشتری را بر مردم اعمال میکند و میخواهد حرکت ملی را سرکوب کند. با گسترش مبارزات ملی، رژیم میتواند فشار را باز هم بیشتر کند زیرا رژیم در مسیری قرارگرفته است که هرگونه عقبنشینی میتواند به سقوط آن منجر شود از این رو هر روز شاهد افزایش فشار بر جامعه هستیم در چنین شرایطی وظایف تاریخی مهمی بر عهده فعالین حرکت ملی در خارج گذاشته میشود. برای انجام این وظایف ملی مهم باید خواستههای اساسی ملتمان را مبنا قرار داده و با استفاده از تمامی امکانات برای حفاظت و تقویت حرکت ملی اقدام کنیم.»

بند اول بیانیه میگوید: «اجلاس جمهوری اسلامی را نماینده راسیسم و مانع اصلی تحقق آزادی ملی آزربایجان میداند زیرا این رژیم مخالف هرگونه تغییر دموکراتیک میباشد.»

بندهای دیگر، بیانیه به مستقل و دمکراتیک بودن حرکت ملی آزربایجان تاکید دارد و خواهان رسمی شدن زبان ترکی آزربایجانی است. بیانیه به قبول منشور حقوق بشر و کنوانسیونهای ضمیمه، مخالفت با اعدام و شکنجه و آزادی احزاب و عقاید و پذیرش پلورالیسم وهمچنین تاسیس دولت سکولار تاکید می کند.

بیانیه لوبیگری برای دفاع از حقوق آزربایجانیها را به فعالین حرکت ملی در خارج توصیه میکند و در پایان از همه گروههای آزربایجانی میخواهد که مکانیزم مناسبی برای همکاریهای پایدار ایجاد نمایند.

علاوه بر بیانیه فوق، دو قطعنامه نیز به تصویب شرکتکنندگان در اجلاس رسید که یکی در مورد جنبش زنان آزربایجان و ضرورت برابری حقوق زنان با مردان است و دیگری درباره زندانیان سیاسی است و خواهان آزادی کلیه زندانیان سیاسی میباشد. غیر ازاینها اسناد دیگری هم به اجلاس ارائه شده بود که از جمله آنها یک نقشه راه برای فعالین خارج بود. این اسناد نیز به تدریج چاپ و منتشرخواهند شد.

زبان اجلاس ترکی آزربایجانی بوده و کلیه اسناد نیز به ترکی نوشته شدهاند.

برای شناخت بیشتر از دستاوردهای این گردهمآیی مصاحبه ای با آقای ماشاالله رزمی از مبارزین پیشکسوت آزربایجانی و از دست اندرکاران گردهمایی آمستردام انجام دادیم که ذیلا میخوانید.

---

مصاحبه کانون دموکراسی آزربایجان (آزدمو)

آزدمو: جناب آقای رزمی چندماه پیش که از شما برای مصاحبه ذعوت کردیم ، سخت درگیر مقدمات گردهمایی آمستردام بودید و حتی انجام مصاحبه را نیز به زمانی بعد از آن موکول کردید، میخواستم کمی از تاریخچه تشکیل این همایش برای ما صحبت کنید.

رزمی: قصد ما در آغاز کار جمع شدن زیر یک سقف و برقراری دیالوگ بین گروهها و فعالین حرکت ملی آزربایجان در خارج بود عنوان آنرا نیز «اجلاس دیالوگ» گذاشتیم اما در واقع از خیلی از کنگرههائی که تا به حال تشکیل شدهاند گستردهتر و معتبرتر شد. یکی از علل موفقیت آن هم این بود که با دست پر و با اسناد آماده و با امید موفق شدن به اجلاس رفتیم و همه شرکت کنندگان نیز با علاقمندی تلاش کردند تا با دستهای پرازاجلاس بیرون بیایند، شرکت کردن باهزینه شخصی و داشتن سعه صدر هم علت دیگر بود که زمینه موفقیت گردهمائی را فراهم کرده بود و همه احساس میکردند آن جمع بزرگ را خودشان تشکیل دادهاند. این حرکت بعد از حکومت ملی به رهبری سیدجعفر پیشه وری بزرگترین حرکت سیاسی سازمان یافته آزربایجان بود.

دو سال بود ایده تجمع بزرگ در خارج طرح میشد و میتوان گفت که شرایط ذهنی برای گردهمائی ایجاد شده بود و نقش تلویزیون ملی گوناز در آماده کردن آن شرایط بسیار مهم بود و نهایتا گروهی از فعالین حرکت ملی در هلند برای اجرائی کردن آن اعلام آمادگی نمودند و به اتفاق هم یک گروه تدارکات هشت نفره تشکیل دادیم و حدود یک ماه تدارک و تبلیغ شد که بالاخره در روز 21 آذر به مناسبت شصت وچهارمین سالگرد حکومت ملی سیصد نفر زن و مرد از فعالین حرکت ملی در خارج که عمدتا از پانزده کشوراروپائی و آمریکائی بودند با هزینه شخصی خود در آمستردام حاضر شدند. ارزیابی گروه تدارکات این بود که اگر اجلاس یک هفته دیرتر تشکیل میشد تعداد شرکت کنندگان از چهارصد نفر هم بیشتر میشد زیرا مدتهاست که همه فعالین پراکندگی را بسیار مضرمیدانند و ضرورت اتحاد ملی از هر زمان دیگر بیشتر احساس میشود.

آزدمو: دعوت شدگان اجلاس طبق چه ضابطهای انتخاب و دعوت شدند و اصولا نظر شما در مورد ضوابط دعوت از افراد برای چنین گرد همآییهایی چیست؟

جواب: درسالهای اخیر دو نظر در مورد برگزاری یک نشست بزرگ در خارج وجود داشت. یک نظر معتقد بود که باید افراد مشخص و برگزیده در این جمع باشند تا نتیجه دلخواه گرفته شود، اینان خطر نفوذ دشمن در صفوف حرکت ملی را عمده میکردند و نظر دیگر خواستار یک گردهمائی ملی بدون گزینش قبلی افراد مشخص ولی با رعایت اصول امنیتی بود و میخواست که همه آزربایجانیها حق شرکت در گردهمائی را داشته باشند من شخصا مدافع نظر دوم بودم قبلا مقالهای در مورد ضرورت چنین گردهمائیهائی نوشته و منتشر کرده بودم و دوبار نیز تا مرحله اجرا و تشکیل گردهمائی تلاش شدهبود. من با در نظر گرفتن تجربیات جنبشهای موفق ملل دیگرمخالف نخبه گرائی در حرکت ملی آزربایجان هستم و دیدگاههای نظارتی و گزینشی را مضرمیدانم و این نظر به معنی هرج و مرج و پوپولیسم نیست زیرا تقریبا کلیه فعالین حرکت ملی در خارج دارای تحصیلات عالی هستند و اکثریت آنها هم بیش ازبیست سال سابقه فعالیت ملی دارند و شناخته شده و دلسوز ملت هستند و توانائیهای سیاسی افراد به هم نزدیک است در چنین وضعیتی ما معیاری برای فاصلهگذاری بین نخبه و غیرنخبه نداریم و حق نداریم با سلیقه شخصی روی افراد مبارز قضاوت ارزشی بکنیم. همچنین وقتی پای گزینش به میان میآید آشنائیها و دیدگاههای گروهی عمل میکنند و استعدادهای جدید شناخته نمیشوند، من شخصا طرفدار انتخاب دموکراتیک هستم و معتقدم هر کس در یک جمع بزرگ از طرف جمع تائید و انتخاب شد همان شخص صلاحیت نمایندگی آن جمع را دارد و پیشداوری در مورد افراد را غیردموکراتیک میدانم قضاوت ما باید روی عملکرد افراد و بعد از بررسی بیلان کار او باشد. خوشبختانه گردهمائی آمستردام بدون گزینش قبلی افراد تشکیل شد و به موفقیت رسید. این یک درک جدیدی از سازمانیابی حرکت ملی در کشورهای دموکراتیک است.

آزدمو: در آستانه انتخابات فعالیت وسیعی برای تشکیل یک شورای هماهنگی بین فعالین جنبش آزربایجان در داخل صورت گرفته بود، به نظر میرسد کاری که در داخل با مشکلات فراوانی مواجه شد نهایتا در آمستردام تحقق یافت. برداشت شما در این زمینه چیست؟

رزمی: آرزوی همه فعالین حرکت ملی این است که اجلاسهای بزرگ و تشکلهای پایدار در داخل ایجاد شوند ولی حکومت مرکزی مانع هرگونه تشکل دموکراتیک و ملیست و این ویژگی مشترک و عام همه حکومتهای غیرمنتخب است که ازسازمانیابی مردم میترسند و بقای خود را در نبود احزاب سیاسی و آلترناتیو دموکراتیک میدانند، ملت آزربایجان تجربیات گرانبهائی در دور زدن موانع و انتخاب مسیر درست مبارزه در طول تاریخ کسب کرده و دارد و هم اکنون شاهد هستیم که چگونه امکانات موجود در «سنگرهای باز» ازطرف فعالین حرکت ملی به بهترین وجه مورداستفاده قرار میگیرد که دانشگاهها، مدارس، مراکز تجمع عمومی، میدانهای ورزشی، عرصههای فعالیت فرهنگی و هنری و. . . نمونههای بارز آن میباشد.

فعالین مقیم خارج نیز به سهم خود برای متشکل شدن هرچه بیشتر حرکت ملیمان میکوشند. برگزاری موفقیتآمیز گردهمائی آمستردام شوق و امید فراوانی برای ایجاد تشکلی که حرکت ملی را در خارج نمایندگی کند به وجود آورده است، اما همچنان اعتقاد عمومی بر این است که تشکل اصلی باید در داخل ایجاد شود این کارهر چند مشکل است ولی غیرممکن نیست. حرکت ملی باید مبارزه علنی در داخل را به حکومت مرکزی تحمیل کند.

این امر بستگی به توازن قوا در داخل و شرکت هر چه بیشتر اقشارمختلف در صفوف حرکت ملی دارد.

آزدمو: اگر ممکن است در مورد این گرهگاه جنبش که هنوز برخی اقشار و طبقات وارد حرکت ملی نشدهاند توضیح بیشتری بدهید؟

جواب: بازار تبریز بارها در گذشته پرچمدار دفاع از حقوق ملی آزربایجانیها در مقابل فشارهای حکومت مرکزی بوده است اما هم اکنون علیرغم اینکه بازار ملی ما در حال نابودی است و سرمایهها به نقاط دیگر فرارمیکنند و محصولات ساخت چین به نابودی تولید ملی منجر شده است، باز میبینیم که بازار ساکت است و حرکت چشمگیری ازخود نشان نمیدهد و طبعا تا زمانی که بازار به دفاع از منافع ملی آزربایجانیها برنخیزد تعادل قوا در آزربایجان به نفع حرکت ملی نخواهد بود. پیدا کردن راه حل این مساله به عهده پیشگامان حرکت ملی در داخل است هم اکنون قشر روشنفکر در آزربایجان نیروی اصلی حرکت ملی محسوب میشود و اقشار زحمتکش نیز سمپاتی نشان میدهند اما بازار و قشر مرفه ساکت است این نیرو باید تکان بخورد. بر خلاف مبارزه طبقاتی که اقشارمختلف یک جامعه را رو در روی یکدیگر قرارمیدهد، مبارزه ملی همه اقشار و طبقات جامعه را در برمیگیرد. مبارزه طبقاتی را نه کسی ابداع کرده و نه کسی میتواند مانع آن شود ولی دراینجا سخن ما درباره مبارزه ملی است و خواستههای ملی فقیر وغنی هر دو را شامل میشود و همه تحت ستم ملی هستند. حکومت مرکزی مثل همیشه خواهد کوشید تا مانع وحدت ملی آزربایجانیها بشود و وظیفه نیروهای مبارز است که آگاهی ملی را به میان تمامی اقشار جامعه ببرند باید به آنها گفت که درد ما درد شماست باید به هم ملحق شویم.

آزدمو: یکی از مشکلات حرکت ملی ما نبود یک رهبری متمرکز است آیا کنگره آمستردام میتواند نوید بخش حل این معضل باشد؟ آیا این کنگره میتواند زمینهای برای انتخاب و تثبیت یک رهبری واحد را در حرکت ملی آماده نماید؟

رزمی: نبود رهبری متمرکز ضعف اساسی حرکت ملی طی بیست سال اخیر بوده است که بخشی از آن به دیکتاتوری بودن شرایط جامعهای که مبارزه در آن جریان دارد بستگی داشته و بخشی دیگر به عملکرد مسئولین گروههای موجود در درون حرکت ملی آزربایجان مربوط است. درد اصلی یعنی وجود حکومت دیکتاتوری که هیچ تشکلی را برنمیتابد عینیت دارد و واقعی است. دموکراسی حاصل تعادل قوا در جامعه است و دیکتاتورها تا آنجا که قدرت دارند مانع آن میشوند تا جامعه مدنی متشکل و احزاب سیاسی قدرتمند ایجاد نشود و جامعه فاقد نیروی خنثی کننده دیکتاتوری بماند که متاسفانه این سیاست غیرانسانی همچنان در آزربایجان اعمال میشود.

اما بخشی دیگر مربوط به نیروهای خود حرکت ملی است و ذهنی میباشد. وجود دیدگاههای سیاسی مختلف، ایدئولوژیهای ناهمخوان و گاهی نیز اختلافات شخصی مانع پیوستن این جویبارها به همدیگر و به وجود آمدن رودخانه بزرگی است که هیچ قدرتی توانائی ایستادن در مقابل آنرا نداشته باشد.

در گردهمائی آمستردام علیرغم تمایل بعضی از دوستان زمینه برای انتخاب رهبری جمعی فراهم نبود و جمع قصد این کار را نداشت هدف اصلی در آمستردام آغاز دیالوگ و فراهم کردن امکان همکاری بود و آنطور که شما عنوان میکنید آمستردام مقدمهای بود برای گامهای بزرگتر که انتخاب یک هیئت نمایندگی نیز میتواند یک گام اساسی در این میان باشد.

نظرشخصی من که قبلا آنرا نوشته و در اختیار گروه کوردیناسیون نیز گذاشتهام این است که با حفظ و تقویت گروههای موجود درحرکت ملی، یک چتر فراگیر ایجاد شود و همه دیدگاههای موجود در حرکت ملی را شامل گردد تا بتواند نماینده و سخنگوی اکثریت قریب به اتفاق فعالین حرکت ملی در خارج باشد. نام آن چندان مهم نیست اساس محتوای آنست که دموکراتیک و منتخب باشد و منتخبین نیز در مقابل فعالین حرکت ملی جوابگوی مسئولیتهای خود باشند. وجود یک تشکل راهبردی از هر نظر اهمیت تعیین کننده دارد زیرا درحال حاضر هیچ یک ازگروههای موجود کل حرکت را نمایندگی نمیکنند و گروهای دیگر که میخواهند با حرکت ملی تماس بگیرند و با آن همکاری نمایند نمیدانند به کدام نیرو باید مراجعه کنند و نیز این احتمال وجود دارد که در شرایط اضطراری کسانی به حرکت ملی تحمیل شوند که از دل آن بیرون نیامدهاند و منتخب نیستند و لذا زمینه انحراف حرکت ملی را فراهم سازند.

آزربایجان از نظرسوقالجیشی در منطقه بسیار حساسی قرار گرفته است و قدرتهای متعددی منافع استراتژیک در این منطقه دارند برای جلوگیری از دخالت آنان نیز ما باید یک هیئت شناخته شده و مسئول در حرکت ملی داشته باشیم. بیثباتی موجود در جامعه نیز ضرورت وجود چنین هیئتی را صدچندان میکند. جان کلام اینکه زمان انتخاب سخنگویان رسمی حرکت ملی فرا رسیدهاست و هنگام روشن کردن این چراغ راه است

آزدمو: در سخنانتان از گروهی بنام گروه کوردیناسیون نام بردید؟ لطفا در مورد این گروه و وظایف آن توضیحاتی به ما بدهید؟ این گروه در حال حاضر به چه کاری مشغول است؟ ساختار آن چیست و آیا تقسیم کاری بین اعضای این گروه صورت گرفته یا نه؟

رزمی: گروه کوردیناسیون متشکل از پنجاه است نفر است که در گردهمائی آمستردام انتخاب شدهاند وظیفه اصلی این گروه تدارک اجلاس بزرگ بعدی است در حال حاضراز میان این عده پانزده نفر داوطلب برگزیده شدهاند که اسناد لازم برای اجلاس بعدی را تهیه بکنند و در اختیار گروه کوردیناسیون پنجاه نفری بگذازند تا در مورد اسناد تهیه شده تصمیم نهائی را اتخاذ کند و اجلاس بزرگ با ضوابط و اسناد معین تشکیل شود.

آزدمو: طراحان کنگره چه اهدافی داشتند و آیا کنگره به اهداف خود دست یافت؟

رزمی: ما از اجلاس آمستردام حداقل انتظارات داشتیم و خوشبختانه با حداکثر دستاورد گردهمائی از اجلاس بیرون آمدیم ما تا این حد راضی بودیم که دیدگاههای سیاسی مختلف موجود در حرکت ملی را زیر یک سقف گرد همآوریم و مطمئن بودیم که وقتی دور یک میز بنشینیم همه متوجه خواهند شد که هیچ مشکل لاینحلی که مانع همکاری در پیشبرد اهداف حرکت ملی باشد در بین نیست این هدف تحقق یافت و سیصد نفر کادر سیاسی به مدت سه روز باهم نشستند، تبادل نظر کردند و روی محورهای اصلی و نقطه نظرهای مشترک به توافق رسیدند.

غیرازاین یک بیانیه دوازده مادهای در اجلاس به تصویب رسید که برآیند نظریات موجود بود و تاکنون انتقاد جدی به این بیانیه نوشته نشده است و انتقادات نوشته شده هم در کل نفیکننده نبودهاند وهمچنین پنجاه نفر رابط که گروه کوردیناسیون نامیده میشوند انتخاب شدند که این هم نشانگر عظمت حرکت ملی و مهم بودن اجلاس آمستردام است به طور کلی گردهمائی آمستردام هویت تازهای به فعالین حرکت ملی در خارج داده و شرایط بهتری برای کار جمعی فراهم کرده است با در نظر گرفتن همه اینها میتوان گفت که اجلاس آمستردام به حداکثر انتظاری که میتوان ازآغاز یک راه تازه داشت رسیده است.

آزدمو: در این کنگره یک قطعنامه اصلی و دو قطعنامه در مورد حقوق زنان و زندانیان سیاسی صادر شد. اما موارد بسیاری هم مانند رابطه با جنبش سبز و تشکلات به اصطلاح سراسری و متعلق به سایر واحدهای ملی بود که تقریبا این زمینه را با سکوت برگذار کردند. دلیل این امر چه بود ؟ آیا در دستور کار نبودند یا بود و به اجماع نرسید؟

رزمی: اجلاس آمستردام نمیتوانست موارد مورد اختلاف را در دستور کار خود قرار دهد، زیرا نه آمادگی لازم برای آن وجود داشت و نه وقت کافی برای حل آنها. اعتقاد جمع بر آن بود که روی نقاط مشترک مورد توافق کار شود و نتیجه گرفته شود و همینطور هم شد. ازجمله مسائل مورد اختلاف رابطه حرکت ملی با جنبش سبز است بخشی ازشرکت کنندگان دراجلاس خواهان همراهی با جنبش سبز اما با هویت مستقل ملی بودند و بخشی دیگر با توجه به وجود دیدگاههای پانایرانیستی و نفی کننده حقوق ملل غیرفارس در جنبش سبز همراهی با آن را به ضرر حرکت ملی آزربایجان میدانستند اما اکثریت اعتقاد داشتند که نباید علیه جنبش سبز موضعگیری شود که همینطور هم عمل شد، یعنی نه بر له و نه بر علیه آن موضعگیری نشد.

در مورد همکاری با گروههای ملی دیگر نیز دیدگاهها یکسان نبود، همه همکاری با ملل غیرفارسیزبان را برای گرفتن حقوق ملی ضروری میدانند ولی با اما و اگر. مثلا انتقادات شدیدی به سیاستهای احزاب کردی وجود دارد که در بیانیهها و اسناد رسمی این احزاب شهرهای آزربایجان غربی را شهرهای کردی معرفی میکنند و یا نقشههای غلط چاپ میکنند که اختلاف برانگیز هستند. درعین حال بعضی از گروههای شرکت کننده در اجلاس در کادر کنگره خلقهای فدرال با احزاب کردی همکاریهایی دارند، بدین جهت کنگره وارد بحث روی موضوعات مورد اختلاف از این دست نشد.

آزدمو: جناب رزمی تجربه نشان داده است که برگزار کنندگان کنگرهها معمولا پیش از شروع ان انرژی زیادی به کار میبرند، اما پس از کنگره خستگی اولیه و هم چنین عدم ترسیم نقشه راه آینده باعث میشود که مسائل مطروحه در کنگره پیگیری نشوند . ستاد و ارگانی که بتواند نیات کنگره را تعقیب کند تاسیس نمیشود، آیا شما این کنگره را به مثابه یک حادثه مثبت که طی سه ماه گذشته روی داده میدانید، یا نه آنرا به مثابه شروعی که اثرگذاری مستمری بر حرکت ملی داشته باشد ارزیابی میکنید؟ و اصولا آیا نیروئی برای ادامه منویات آن وجود دارد یا نه؟

رزمی: اقتصاددانان بزرگ توصیه میکنند که در آغاز هر کار اقتصادی بخش عمده سرمایه اولیه خرج تبلیغات و شناساندن کالای مورد نظر بشود. کار سیاسی نیز از این قاعده مستثنی نیست و بخش بزرگی از انرژی و نیرو باید صرف تبلیغ و ترویج آن ایده سیاسی بشود که تازه پا به عرصه رقابتها می گذارد. متاسفانه تبلیغ کافی روی کارعظیمی که در آمستردام انجام گرفت نشده است و بسیاری از زوایای مثبت آن برای همگان شناخته شده نیست من شخصا انرژی زیادی در کلام و تصمیم شرکتکنندگان در اجلاس دیدم. بیش از دوسوم شرکتکنندگان دراجلاس وابسته به گروهها نبودند و در اجلاس شرکت کرده بودند و خواهان گرفتن مسئولیت و کار بودند و هستند و خود این انرژی تداوم کار اجلاس را تضمین میکند از طرف دیگر گروه تدارک اجلاس امستردام کسانی هستند که طی سالهای اخیر خود را خستگی ناپذیرنشان دادهاند و کسانی نیستند که کار را تمام نکرده رها کنند این عده عملا افرادی حرفهای هستند و مبارزه در صفوف حرکت ملی نه کار جنبی بلکه پراتیک اصلی آنهاست البته گاهی کسانی پیدا میشوند که زیاد خوشبین نباشند ولی گردهمائیهای بزرگی که به مناسبت روز جهانی زبان مادری در انگلستان و آلمان بعد از اجلاس آمستردام برگزار شد و منتخبین آمستردام سخنرانان آن مجالس بودند نشان میدهد که این راه سر باز ایستادن ندارد. اجلاس آمستردام یک لوکوموتیو پرقدرت نیز دارد که تلویزیون ملی گونازتیوی میباشد بنابر این علیرغم کارشکنیهائی که برای تداوم کار وجود دارد پتانسیل کافی برای به ثمر رساندن آن موجود است.

اجلاس آمستردام هم یک رویداد برجسته در سالهای اخیر و هم آغاز پروسه همگرائی در حرکت ملی آزربایجان است ممکن است پیشرفت آن بدون مانع و در خط مستقیم نباشد ولی نیروهای جوانی که پشت این حرکت هستند موفقیت آنرا تضمین میکنند. پنجاه نفر در این اجلاس انتخاب شدهاند و دارای مسئولیت برای تدارک برگزاری اجلاس بزرگ بعدی هستند. هر کس این منتخبین را فاقد اعتبار و اختیار لازم برای پیشبرد امورمعرفی کند دموکرات بودن خود را زیر علامت سوال می برد علاوه بر آن نقشه راه پیشنهادی نیز برای ادامه کاری موجود است که امیدواریم هر چه زودتر خبرهای خوشی برای برگزاری اجلاس بزرگ بعدی به اطلاع عموم رسانده شود.

آزدمو: به نظر شما نکات ضعف کنگره چه بود و چه فکرهایی برای رفع آنها نمودهاید. به عنوان مثال به نظرمن علیرغم اهمیت این کنگره متاسفانه نمود خبری بسیار ضعیفی در خبرگزاریهای داشت، چرا به تبلیغات و خبررسانی توجه کافی نشده بود؟

رزمی: حق باشماست خبررسانی کافی برای نشان دادن اهمیت اجلاس آمستردام صورت نگرفته است و این نقطه ضعف اصلی و به عبارت دیگر کمبود اساسی اجلاس آمستردام بود. البته تلویزیون تا آنجا که امکان داشت این کمبود را جبران کرد و چند سایت ملی نیز الحق در معرفی اجلاس کوتاهی نکردند ولی کلا ضعف خبررسانی از ضعفهای عمومی حرکت ملی آزربایجان است و در هر قدمی مشاهده میشود مثلا فلان حرکت ملی که یک پنجم جمعیت آزربایجان را هم ندارد ده ایستگاه تلویزیونی و انبوهی رادیو و روزنامه و سایت اینترنتی دارد ولی ما فقط یک تلویزیون داریم که حکومت مرکزی به هر حیله و وسیلهای متوسل میشود تا صدای آنرا هم خاموش کند. بایکوت خبری آزربایجانیها توسط روشنفکران فارس و نیروهائی که اسم خود را دموکرات گذاشتهاند به ضعف رسانهای ما اضافه میشود و کارهای بزرگ آنطور که باید و شاید معرفی نمیشوند که تظاهر تمام عیار آنرا در بایکوت خبری قیام خرداد ماه 1385 دیدهایم.

کمبود دیگر اجلاس غیبت چندین چهره شناخته شده حرکت ملی در آمستردام بود. جای این عزیزان واقعا در اجلاس خالی بود و خوشبختانه با موفق شدن اجلاس بعضی از این دوستان احساس مسئولیت نموده و در اجلاسهای مجازی گروه کوردیناسیون در اینترنت شرکت میکنند و ما برای اجلاس بعدی روی این شخصیتها حساب میکنیم.

آزدمو: آیا برای این کنگره ارگان مشخصی تدارک دیدهاید .مثلا یک سایت مستقل که اخبار و برنامهها و بیانیههای آنرا منتشر سازد؟

رزمی: صحبتهائی در مورد ایجاد سایت و اشکال دیگر ارتباط گیری و اطلاع رسانی مطرح شدهاند اما موانعی جزئی در این باره وجود دارد که قابل حل هستند و بیشتر به حوزه اختیارات گروه کوردیناسیون مربوطند و امیدواریم که هرچه زودتر این موانع برطرف شوند.

آزدمو: قدمهای بعدی شما چیست؟

رزمی: از قدمهای بعدی سوال میکنید، هدفهای ملی بزرگ و راههای رسیدن به آن اهداف پرحادثه هستند ولی عزم و اراده جمعی نیز پشتوانه تحقق آنها و رسیدن به حقوق ملی است. البته نمیتوان اهداف دور را در دستور روز قرار داد و همه چیز را همزمان خواست اما بدون استراتژی و برنامه نیز نمیتوان موفق شد. برای رسیدن به هدف اصلی وسیله مناسب لازم است و در کار سیاسی ایجاد تشکل و سازمان مناسب تنها وسیله ممکن حرکت به سوی هدف است. حرکت ملی آزربایجان برای رسیدن به خواست عموم آزربایجانیها که پایان دادن به ستم ملی و کسب حق تعیین سرنوشت ملی است، هم اکنون فاقد سازمان سیاسی متناسب با قدرت و عظمت خویش است. گروههای متعددی فعال هستند که کار یکایک آنها قابل تقدیر و لازم است، اما کافی نیست. ملت ما و جامعه آزربایجان طی صدسال گذشته تکامل یافته و نحلههای سیاسی و فکری متعددی را تولید کرده است که هر کدام بیانگر اراده بخشی از مردم ماست ما این تنوع فکری و تشکیلاتی را به رسمیت میشناسیم و مانند همه جنبشهای ملی که مبارزه خودشان را در اشکال جبههای پیش بردهاند ما نیز مجبوریم وسیله مناسب مبارزه ملی را که یک جمع پلورالیستی باشد به وجود آوریم. هدف اجلاس بزرگ بعدی و جواب روشن سوال شما از نظرمن اینست که قدم بعدی ما انتخاب یک شورای هماهنگی خواهد بود. مبارزه ما علنی و شیوههای مبارزاتی ما مدنی است. اهداف مرحله ای و نهائی خود را با صدای بلند اعلام میکنیم و مبارزه برای تحقق آن اهداف را حق ملی و دموکراتیک خود میدانیم.

آزدمو: آقای رزمی به نوبه خود از زحمات شما در برگزاری موفقیت آمیز گردهمایی آمستردام و از اینکه وقت خود را در اختیار ما گذارده و به سوالاتمان پاسخ دادید متشکریم.

رزمی: منهم به عنوان یک عضو برابرحقوق با دیگرشرکت کنندگان دراجلاس آمستردام از گروه دموکراسی اوجاغی که برای معرفی هرچه بیشتر اجلاس، این مصاحبه را ترتیب داده است تشکر میکنم.

4 دیدگاه »

1. خیلی خوب بود

دیدگاه توسط امید | مارس 11, 2010 | پاسخ

o ممنون از لطف و دقت شما

دیدگاه توسط azdemokrasi | مارس 12, 2010 | پاسخ

2. با تشکر از زحمات کانون دموکراسی آزربایجان
اگر ممکن است مصاحبه های بیشتری با آقای رزمی و سایر دست اندرکاران کنگره آمستردام به عمل آورید. بیشتر به سوالاتی از جمله آینده حرکت ملی و رئال دیپلماسی و مسئله رهبری حرکت پرداخته شود..

دیدگاه توسط علی اسلامی | مارس 12, 2010 | پاسخ

o با سلام
ما هم تلاش می کنیم در مصاحبه های آینده ایده ها و دیدگاههای سایر فعالان سیاسی در داخل و خارج را در مورد مباحث اساسی حرکت ملی را به اظلاع خوانندگان گرامی برسانیم.

ساغ اولون