Jurnalistləri
Qoruma Komitəsinin (CPJ) Verdiyi Raporun Azərbaycana dəxli olan
bölmələrinin tərcüməsi
http://www.cpj.org/Briefings/2007/imprisoned_07/imprisoned_list_07.html#iran
Səid
Mətinpur, Yarpaq
Həbs
edilmiş: 25 May 2007
Azərbaycan Siyasal
Məhbuslarını Müdafiə Komitəsi-nin (ASMƏK)
raportuna görə yetgililər 32-yaşlı Mətinpuru və
onun həyat yoldaşı Ətiyyə Tahirini Quzey-Batı
Zəngan şəhərində yaxalamışdılar.
Səid Mətinpur Azərbaycan Türkcəsində olan Yarpaq həftəliyinin
redaktorudur. Yaxalanmaqdan sonra, Ətiyyəni evlərinə
aparmış; evi axtarış etmiş; və Mətinpuru da
həbsxanaya götürmüşlər. Məmurlar Mətinpurun
şəxsi bilgisayarını, kitablarını və
başqa şəxsi əşyalarını müsadirə
etmişlər. Onlar telefon xəttini kəsmişdilər
və Ətiyyədən tələb etmişdilər ki, bu
əməl barədə heç kimə bir şey deməsin.
Mətinpura qarşı yürüdülən ittihamlar elan
olunmayıb. Oktobr ayının əvvəllərində
Müvəkkil, Mahmud Fəqihiyə görüşmə izni
verilməmişdi.
Mətinpur, gündəlik Mərdüm-e-Növ
qəzetinə və başqaları ilə iş-birliyi
edər və sıx-sıx İranın ictimai və siyasi
sistemini və rejim Azərbaycan fəallarını basqıya
məruz etmələrini tənqid edərdi. O yaxalanmaqdan
əvvəl ən son yazısında İran polisindən söz
açmışdı ki, təhlükəsizlik naziri üçün
əməliyyat aparmışdılar. CPJ ilə danışan
yerli jurnalistlərin fikrincə Səidin məqalələri
onun dustaqlığına bais olmuşdu.
ASMƏK-ə görə, yetgililər Mətinpuru neçə
zindanlara ötürmüşlər və bunlara Tehranın Evin zindanı
da daxildir. Yinə də ASMƏKə görə, Xanım Tahiri
neçə dəfə onla qısa-varı telefon ilə
danışa bilmiş. Jurnalistin anasına bir dəfə
görüş izni verilmişdi.
Mətinpur başqa
Azərbaycan jurnalistləri ilə birlikdə Beynəlxalq Ana
Dili günü etirazı münasibəti ilə qabaqca Zənganda 21
Fevralda da yaxalanmışdı. Onlar hökumətin yürütdükləri
məhdudiyyətə qarşı etiraz edirdilər ki, onlara
Azərbaycan dilində yazı-pozu etməyi qadağan
etmişdir. ASMƏKə görə, Mətinpur 10-gün təcridi
hücrədə saxlanandan sonra zəmanət
qarşılığında buraxılmışdı.
Cəlil Qənilu, özü çalışan jurnalist
Həbs
edilmiş: 27 İyun 2007
Təvəkkül Qənilunun CPJ-yə verdiyi bəyanlara
görə, Təhlükəsizlik qüvvələri onun 30-yaşlı qardaşı,
Cəlil Qənilu-nu, Quzey-Batı-dakı Zəngan
əyalətinin mərkəz şəhəri, Zənganda 27
İyunda yaxaladılar. Yinə də Təvəkkül Qəniluya
görə, onlar Qənilunu təqribən 4 ay Təhlükəsizlik
Nazirliyinin Zəngan daxmalarında saxlayandan sonra onu 21 Oktobr-da
başqa bir həbsxanaya ötürmüşlər. (ASMƏK
raporlarına görə Cəlil Qənilu, 26 May 2007 tarixində
həbs edilib çevirən)
CPJ bu siyahını
1 Dekabr-da hazırlayanda, hələ də Qənilu mühakimə
olunmamışdı və ona qarşı
təqsirləndirmə elan olunmamışdı.
Təvəkkül Qənilu CPJ-yə dedi ki, onca bu tutuqlanmanın
səbəbi Qənilunun məqaləsi idi ki, İranda
Azərbaycanlıların mülki (sivil) və insan haqlarından
söz açmış idi.
Yetgililər
Qənilunu ilin erkən vaxtlarında da
yaxalamışdılar. Azərbaycan jurnalistləri
tərəfindən Beynəlxalq Ana Dili günü uğrunda
düzənlənmiş etirazlara 21 Fevralda qoşularkən o
Zənganda yaxalanmışdı. Onlar hökumətin
yürütdükləri məhdudiyyətə qarşı etiraz
edirdilər ki, onlara Azərbaycan dilində yazı-pozu
etməyi qadağan etmişdir. O zəmanət
qarşılığında 26-gün təcridi hücrədə
saxlanandan sonra buraxılmışdı. Birlik
Həvəsləndirmə İdarəsinə qoşulan
reformçu öyrənçilərin tərəfindən yayımlanan Ədvar News Qəzetinin
fikrincə Qəniluya bədən və ruhi işgəncə
qıyılmışdı, Təvəkkül Qənilu dedi.
Yində də onun CPJ-yə dediyinə görə ilin başa
çat-ha-çatında bu dosye hələ də aslanaq qalır.
ASMƏKin sözçüsu
Əlirza Cavanbəxtə görə, Qənilu bir neçə
qəzet üçün özü-çalışma surətdə jurnalistlik edər,
misal üçün Mərdüm-e-Növ
ğundəliyi və Farday-e-Rövşən
həftəliyi və eləcə də indi
dayandırılmış Ümid-e-Zəngan
və Peyk-i-Azərbaycan.