اعلام
سال ۲۰۰۸
بعنوان سال
بین المللی
زبانها،
پیام
آقای
کوئیچیرو
ماتسورا،
دبیرکل سازمان
یونسکو (1)
به
مناسبت
بزرگداشت
سال
۲۰۰۸ بعنوان
"سال بین
المللی
زبانها"
با
این شعار که :
"زبانها مهم
اند!" *
مترجم:
آیدین تبریزی
پیشگفتار
مترجم: خبر
اعلام سال 2008
بعنوان سال
بین المللی
زبانها، که در
خبرگزاری مهر
منتشر شده است
متاسفانه
بسیار ناقص و
حتی در برخی
موارد نادرست
ترجمه شده
است. با توجه
به اهمیت
مطالب ذکر شده
در پیام آقای
کوئیچیرو
ماتسورا،
دبیرکل
سازمان
یونسکو، تصمیم
گرفته شد تا
ترجمه کامل و
دقیق این پیام
(در حد توان
مترجم) برای
اطلاع عموم
منتشر شود با
این امید که
کمکی باشد
برای هرچه روشنتر
شدن اهمیت
زبانهای
مادری. مطالب
مندرج در پیام
دبیرکل
سازمان
یونسکو آینه
تمام نمایی است
که خواسته
های زبانی
ملیتهای
ایرانی را بازتاب
می دهد بویژه
در پاراگراف
زیر:
"هدف
مشترک ما این
است که
اطمینان حاصل
کنیم، اهمیت
تنوع زبانی و
چندزبانگی در
سیستمهای آموزشی،
اداری و
حقوقی،
فرهنگی و
رسانه ها، اینترنت
و تجارت و
اقتصاد در
سطوح کشوری،
منطقه ای و
بین المللی به
رسمیت شناخته
شود."
به
نقل از
یونسکو، مجمع
عمومی سازمان
ملل سال ۲۰۰۸
را سال جهانی
زبانها
نامگذاری کرد
و به دنبال آن
کوئیچیرو
ماتسورا،
دبیرکل
سازمان یونسکو
به مناسبت
نامگذاری سال
۲۰۰۸ به نام "سال
جهانی
زبانها"
پیامی را به
تمام کشورها ارسال
کرد. در این
پیام آمده
است:
سال
۲۰۰۸ از سوی
مجمع عمومی
سازمان ملل
بعنوان "سال
بین المللی
زبانها"
نامگذاری شده
است. سازمان
یونسکو که
وظیفه
هماهنگی
فعالیتهای
سال آتی به آن
محول شده است،
مصمم است که
وظیفه خود را
به عنوان یک
سازمان
راهبردی در
این زمینه به
طور کامل به
انجام برساند.
این
سازمان از
اهمیت قاطع و
حیاتی زبانها
در مقایسه با
بسیاری از
چالشهای
دیگری که بشر
در دهه های آینده
با آنها روبرو
خواهد بود،
کاملا آگاه است.
زبانها برای
حفاظت از هویت
افراد و گروهها
و همچنین برای
همزیستی
مسالمت آمیز
آنها در جوامع،
اهمیت
بنیادین
دارند. آنها
(زبانها) عاملی
استراتژیک
برای پیشرفت
به سوی توسعه
پایدار و
ارتباط موزون
مابین زمینه
های عمومی و
محلی می
باشند.
زبانها
دارای
بیشترین
اهمیت برای
رسیدن به اهداف
مصوبات پیشین
سازمان ملل در
سال ۲۰۰۰ یعنی
"شش هدف آموزش
برای عموم" (با
نام اختصاری EFA) و
"اهداف توسعه
هزاره" (با نام
اختصاری MDGs) می
باشند.
زبانها
به عنوان
عاملی برای
همگرایی
اجتماعی ]در میان
گروههای هم
زبان [ نقشی
استراتژیک
برای برچیدن
فقر مطلق و
گرسنگی ( MDG 1 )
هستند چرا که
آنها در گسترش
سوادآموزی
عمومی و
یادگیری
مهارتهای
زندگی موثرند.
زبانها ** برای
رسیدن به
آموزش
ابتدایی
همگانی (MDG 2
)، مبارزه با
ایدز،
مالاریا و
سایر بیماری
ها (MDG 6 )
اهمیت بنیادی
دارند و همه
این فعالیتها
باید به زبان
های ] مادری [ جمعیتهای
مورد نظر
انجام شوند،
اگر واقعا رسیدن
به این اهداف
مد نظر است.
حفاظت از دانش
و مهارتهای
بومی و محلی و
تضمین محیط
زیست پایدار،
( MDG 7 ) ذاتا به
زبانهای محلی
و بومی وابسته
است.
علاوه
بر آن
تفاوتهای
فرهنگی
وابستگی
زیادی به
تفاوتهای
زبانی دارد
همانطور که در
اعلامیه
جهانی تنوع
فرهنگی و
برنامه
فعالیتهای مرتبط
(2001)، میثاق
حفاظت از
میراث فرهنگی
و میثاق پاسداری
و ترویج تنوع
فرهنگی (2005) بر آن
تاکید شده
است.
اما
در فاصله چند
نسل آینده،
ممکن است بیش
از ۵۰ درصد از
۷۰۰۰زبان
رایج دنیا
کاملا از بین
بروند. کمتر
از یک چهارم
این زبانها در
مدارس و محیطهای
آموزشی تکلم و
تدریس می شوند
و در فضای
مجازی
اینترنت
بکاربرده می شوند
و بیشتر آنها
به صورت
پراکنده
استفاده می
شوند. هزاران
زبان دیگر که
هر روزه بر
زبان مردم
جاری است، در
مکانهای
آموزشی و
فضاهای نشر و
رسانه ها مورد
استفاده قرار
نمی گیرند.
اکنون
ما باید دست
به اقدامی
عاجل بزنیم.
چگونه؟ با
تشویق و توسعه
سیاستهای
زبانی، بگونه
ای که هر
جامعه زبانی
قادر باشد تا
ابتدا از زبان
اول خود، یعنی
همان زبان
مادری خود،
هرچه وسیعتر و
هر اندازه که
ممکن است در
امر آموزش
استفاده کند و
در کنار آن در
یک زبان ملی یا
منطقه ای و یک
زبان بین
المللی نیز
مهارت پیدا
کنند. همچنین
باید افرادی
که به زبان
غالب (اکثریت)
سخن می گویند
را تشویق کرد تا
به یک زبان
ملی یا منطقه
ای دیگر و یک
یا دو زبان
بین المللی
تسلط یابند.
تنها در صورتی
که چند زبانی
کاملا
پذیرفته شود،
تمام زبانها جایگاهشان
را در دنیای
گلوبالیزه
شده ما پیدا خواهند
کرد.
از
این رو سازمان
یونسکو از
تمام دولتها،
ارگانهای ملل
متحد، سازمانهای
جامعه مدنی،
سازمانهای
آموزشی، انجمنهای
حرفه های و
سایر موسسات
مرتبط و علاقه
مند دعوت می
کند تا
فعالیتهای
خود را برای
تقویت مراقبت
ویژه از
زبانها و
ترویج و
پاسداری از
تمام زبانها،
به خصوص
زبانهای روبه
زوال، را در
تمام زمینه ها
های فردی و
اجتماعی افزایش
دهند.
خواه
این فعالیتها
از طریق زمینه
سازی در مورد
آموزش
زبانها، فضای
مجازی
(اینترنت) یا
محیطهای ادبی
باشد. خواه از
طریق پروژه
هایی برای حراست
از زبانهای در
حال زوال یا
ترویج زبانها
به عنوان
وسیله ای برای
به هم پیوستگی
اجتماعی و یا
جستجوی
ارتباط بین زبانهای
مختلف و توسعه
اقتصادی،
ارتباط بین زبانها
و دانش بومی
یا زبانها و
خلاقیت انجام
شود. در هر حال
این ایده که
"زبانها مهم
اند!" باید همه
جا ترویج شود.
روز 21
فوریه سال 2008،
که نهمین
سالگرد روز
جهانی زبان مادری
است، اهمیتی
ویژه خواهد
داشت و یک
فرصت زمانی
ایجاد خواهد
کرد برای
معرفی شروع
اقدامات جدید
برای گسترش و
ترویج
زبانهای
مختلف.
هدف
مشترک ما این
است که
اطمینان حاصل
کنیم، اهمیت
تنوع زبانی و
چندزبانگی در
سیستمهای آموزشی،
اداری و
حقوقی،
فرهنگی و
رسانه ها، اینترنت
و تجارت و
اقتصاد در
سطوح کشوری،
منطقه ای و
بین المللی به
رسمیت شناخته
شود.
سال
بین المللی
زبانها، 2008، یک
فرصت بی همتا
ایجاد خواهد
کرد تا
پیشرفتی قاطع
برای رسیدن به
این اهداف
حاصل شود.
*:
انتخاب این
شعار در واقع
تاکیدی بر نفی
ادعای کسانی است
که می گویند
که در دوران
جهانی سازی،
زبان مساله
مهمی نیست و
تنها وسیله ای
ارتباطی است و
فرقی نمی کند
که به چه
زبانی سخن
بگوییم! بنابراین
به جای هزینه
کردن برای
حفاظت از
زبانهای
مادری، باید
زبان ملی به
عنوان یگانه
زبان کشور و
به عنوان حافظ
هویت ملی!؟
ترویج شود و
زبانهای دیگر
باید به حال
خود رها شوند
تا به تدریج
از بین بروند
و بیشرمانه
این جنایت
فرهنگی را
"ملت سازی" می
نامند. (توضیح
مترجم)
**:
لازم به توضیح
است که در این
نوشته همه جا
منظور از
زبانها،
زبانهای
گروههای
زبانی در اقلیت
است و تاکید
بر اهمیت زبانها
در موفقیت
آموزش
همگانی، در
واقع تاکید بر
موثر بودن
آموزش به زبان
مادری است
همانطور که در
انتهای همان
پارگراف بر آن
تاکید شده است.
(توضیح مترجم)
(1): http://unesdoc.unesco.org/images/0015/001544/154400e.pdf