پان ایرانیسم، پان فارسیسم یوخسا خولیاچیلیق راسیسم؟

 ایشیق سؤنمز 04.07.2006

دونیا گونو گوندن دگیشمک و گلیشمک اوزره دیر. بوگونکو اینسانلار و توپلوملار آراسیندا اولان باغلار دیل، مدنیت و اینسانلیق اساسیندا اولمالیدیر. دئمک، دونیاداکی دونیالاشما سیاستی بؤیوک دؤولتلر طرفیندن داوام ائدرکن میللتلر آراسی ایلگی و ایلیشگی قورماق دا قارشیلیقلی و دوستلوق اساسیندا حیاتا کئچمه لیدیر. بو باخیمدان هرهانکی بیر خولیاچیلیق و راسیستلیگه بوگونکو دونیا ایجتماعیتی ایجازه وئرمه یه جک گؤرونمه سینه باخمایاراق ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس دیل و مدنیتی نی اساس گؤتورموش "پان ایرانیستلر" هله ده کئچمیش خولیاچیلیق مفکوره لری ایله یاشامانی مدنی یاشاماغا داها اوستون حئساب ائدرلر. یئری گلمیشکن پان ایرانیست فیکیری نین نئجه اورتایا چیخماسی و نه مقصد گودمه سی اوزره فیکیر یئریتمگه چالیشاق. محمود افشار یزدی، آوروپادا تحصیل آلمیش و نژادپرستلیک تئوریسیندن اتکیلنمیش بیریسی ایدی. محمود افشار یزدی 1918- 1920 ایللرینده آذربایجان جمهوریتی  و اینسانلاری ایله گونئی آذربایجان و اینسانلاری آراسیندا  هئچ بیر اورتاقلیق اولمادیغینا داییر یازیر:

"آران، گنجه و باکی اهالیسی اؤزلرینی یالاندان آذربایجانلی آدلاندیریرلار. آذربایجانلی و آرانلی آراسیندا اولان فرق بو: آذربایجانلیلار اصیل ایرانلی و آذربایجان ایرانین آیریلماز ترکیب حیصصه سیدیر. بونا قارشین قافقاز بیزیم حاکیمیتیمیز و ایستعماریمیز آلتیندا ایدی. بونا باخمایاراق آذربایجانلیلار (گونی آذربایجانلیلار) طرفیندن بیر یانلیش عمل اورتایا چیخار ویا بیر تهلوکه باش وئررسه، اونو امانسیز  بیچیمده تاپدالاییب، یوخ ائتمه لی ییک"(1).

زامان گئدیشی ایلی رضا سوادکوهی (رضاخان) 1925 ایلینده خاریجی عامیللر واسیطه سی ایله حاکیمیت چئوریلیشینه باش ووردوقدان و حاکیمیتی اله کئچیردیکدن سونرا محمود افشار  یزدی ایستعمارچیلیق مقوله سی ایله ماراقلانماغا و فارسلیق مقوله سینه ایستعمارچیلیق ماهیتی قازاندیرماقلا 1306 (1927) اینجی ایل "پان ایرانیسم" مفکوره سی نی اورتایا قویماغا چالیشدی. محمود افشار یزدی 1311 (1932) اینجی ایل بو گؤروشو بیر تئوری حالینا گتیرمه سینه باخمایاراق 1324 (1945) اینجی ایل -گونئی آذربایجاندا میللی حرکت جانلانما عرفه سینده-  بو تئورینی فارس ایجتماعیتینه تقدیم ائتدی. محمد افشار یزدی بو دوغرولتودا یازیر:

" پان‌ ايرانيزم‌: پان ايرانيزم هم‌ كه‌ من‌ از طرفداران‌ جدي‌ و مبتكر آن‌معرفي‌ شده‌ام‌ و حقيقت‌ هم‌ دارد چنان‌ كه‌ در جاي‌ ديگر نيز شرح‌ داده‌ام‌ چيزي‌ ديگري‌ جز همين‌ نيست‌. .... «پان‌ايرانيزم‌ » در نظر من‌ بايد «ايده‌آل‌ » يا هدف‌ اشتراك‌ مساعي‌ تمام‌ ساكنين‌ قلمرو زبان‌ فارسي‌باشد، در حفظ زبان‌ و ادبيات‌ مشترك‌ باستاني‌ و احياء آن‌ در بخشهايي‌ كه‌ امروز مرده‌ است‌ وايجاد انواع‌ جديد همان‌ ادبيات‌ تا به‌ حكم‌ تجدد و تازه‌ شدن‌ محكوم‌ به‌ زوال‌ نگردد. من‌ از«پان‌ ايرانيزم‌ » منظورم‌ آن‌ است‌ كه‌ ملل‌ و اقوامي‌ كه‌ به‌ زبان‌ فارسي‌ سخن مي‌گويند يا مي‌گفته‌اند... ، مقصود من‌ از «ايده‌آل‌ پان‌ ايرانيزم‌»، يا پاسباني‌ قلمرو زبان‌ فارسي‌، يا هر عنوان‌ ديگري‌ شما مي‌خواهيد بگذاريد، خلاصه‌ اين‌ است‌ كه‌ كليه‌ مردمي‌ كه‌ به‌ زبان‌ فارسي‌ سخن‌گفته‌ يا مي‌گويند، به‌ زبانها با لهجه‌هائي‌ ديگر پيوستگي‌ دارند ولي‌ زبان‌ كتبي‌ يا ادبي‌ آنهافارسي‌ است‌ (مانند آذربايجان كه‌ هم‌ اكنون‌ به‌ تركي‌ صحبت‌ مي‌نمايند و به‌ فارسي‌ شعر مي‌گويند و نگارش‌ مي‌كنند) با ما گرد اين‌ كانون‌ بزرگ‌ ادبي‌ و تاريخي‌ جمع‌ باشيم‌ و كساني‌كه‌ مي‌خواهند هر روز به‌ عنواني‌ ما را اخلاق از هم‌ پراكنده‌ كنند از خود برانيم‌. من‌ اگر ازكردستان‌ يا بلوچستان‌ اسم‌ بردم‌ ولي‌ از لرستان‌ يا مازندران‌ و گيلان‌ ياد نكردم‌ با اينكه‌ ازجهات‌ منظوره‌ تفاوتي‌ ندارند به‌ علت‌ اين‌ است‌ كه‌ در خارج‌ از حدود فعلي‌ ايران‌ و افغانستان ‌كردستان‌ و بلوچستاني وجود دارد كه‌ در قلمرو زبان‌ ادبي‌ فارسي‌ داخل‌ است‌.... هم‌ چنانكه‌ فارسي نيز منسوب‌ به‌ نام‌ يك‌ ايالت‌ ايران‌ است‌ كه‌ سابق (استخر) يا (پرسپوليس‌) و اكنون‌ شيراز مركز آنست‌ و امروز اسم‌ عمومي‌ زبان‌ ما شده‌ است‌. ... همان‌ گونه‌ كه‌ لفظ انگليس‌ در يكي‌ از اركان‌ مهم‌ مشترك‌ انگليس‌ و آمريكااحساسات‌ (من‌ و ما) را در آمريكايي‌ها تحريك‌ نمي‌كند همين‌ طور هم‌ لفظ ايران‌ در كلمه‌ «پان‌ ايرانيزم‌ » به‌ معني‌ عامي‌ كه‌ اين‌ لفظ دارد نبايد سوء تعبير شود."(2).

اوسته گؤروندوگو کیمی بو گؤروش ایران ممالیکی محروسه سینده کی میللیتلرین تورپاق، دیل و مدنیتلری نین یانی سیرا آذربایجان، ترکمنیستان جومهوریتلری، بلوچیستان (پاکیستان بؤلومو)، عراق و تورکیه نین کورد بؤلگه لرینی ایستعمارچیلیق هدفینه توش ائتدی. پان ایرانیسم مکتبینه اساساً فارس حاکیمیت داییره لری زامان گئدیشی ایله "فارس" دیلینی "زبان ایرانی"، باشقا دیل و مدنیتلری ایسه "غیر ایرانی" دئیه رادیو تئلویزیون، یایین و باسین اورقانلاری واسیطه سی ایله ایجتماعیته تبلیغ ائتمگه چالیشدیلار. پان ایرانیستلر یالنیز ایران ممالیکی محروسه سی دئییل، خاریجی اؤلکه لرده ده "فارس" دیل و مدنیتی نی "ایرانی"، ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس اولمایان دیل و مدنیتلری ایسه، غیر ایرانی "انیرانی" دئیه تبلیغ ائتمگه چالیشدیلار. بو دوغرولتودا پان ایرانیستلرین سیته لریندن اوخویوروق:

" 1 – تلاش کنید تا آنجا که میتوانید پارسی ( سره ) سخن بگویید ، اگر مسلمان و پیرو دیانت اسلام هستید سعی کنید قرآن و دعا ها ی عربی را به زبان پارسی بخوانید و دیگران را نیز به این کار تشویق کنید .... در صورتی که باور دارید نمازتان نیز باطل نمی شود آنرا هم به زبان پارسی بخوانید . 2 – هنگامی که مردم در مساجد یا جایی دیگر درود( صلوات ) بر پیامبر اسلام می فرستند اگر مسلمانید درود را به زبان پارسی بفرستید بدینگونه ( پروردگارا بر محمد و خاندانش درود بفرست ) و از دیگران نیز بخواهید که بدینگونه درود بفرستند و اگر دیانت اسلام را باور ندارید می توانید بدینگونه درود بفرستید: پروردگارا بر زرتشت و پیروان پاکش درود بفرست و یا اگر هیچ دیانتی را باور ندارید ، میتوانید بگویید : پروردگارا بر مردمان پاک درود بفرست. یا چیز دیگری بگویید. 3 – تلاش کنید جشن های ایران باستان را که هم نماد ایرانی بودن ما است و هم مایه شادمانی است در شهرها و روستاهای خود برگزار کنید و یا حد اقل به یکدیگر شادباش ( تبریک ) بگویید. 4 – هنگام بر خورد با دوستانتان به جای گفتن واژه سلام از واژه درود و به جای سلام علیکم از، درود بر شما، بهره بگیرید و هنگام خدا حافظی نیز می توانید از واژه بدرود یا خدا نگهدار استفاده کنید . 5 – نام خود و فرزندانتان را و همچنین نام خانوادگیتان را از میان نامها و واژگان ایرانی بر گزینید و دیگران را نیز بدین کار تشویق کنید . و اگر قدرتی در شهرداری یا شوراها دارید تلاش کنید نام کوچه و خیابانهای شهرها و روستاها را به پارسی برگزینید . 6از دوستان و آشنایانی که می خواهند به سفر کربلا یا حج یا سوریه بروند و سر مایه های میهنمان را در شکم تازیان بریزند در خواست کنید که اگر این کار را برای خدا انجام میدهند هزینه سفرشان را در راه کمک به نیازمندان ایرانی صرف نمایند چرا که اینکار در نزد خداوند بسیار پسندیده تر است . . 7 – اگر آموزگار یا دبیر یا استاد دانشگاه هستید سعی کنید در کنار درستان در مدارس و دانشگاهها با خواندن داستانهای شاهنامه و آیینهای ایران باستان برای جوانان آنها را با فرهنگ ایرانی آشنا کنید.... و اگر پدر و یا مادر هستید فرزندانتان را با فرهنگ ایرانی بزرگ کنید و از کودکی آنها را با شاهنامه و گرشاسبنامه و اوستا و ... آشنا کنید . 8 – در نوشتار خود تلاش کنید از -24- واج پارسی سره بهره بگیرید و هشت واج تازی را به فارسی برگردانید و بنویسید ( واجهای تازی اینها هستند : ط ، ص ،ث ،ض ، ظ ،ح ،ع ، ق ) و برابرهای پارسی آنها که شما می توانید بکار ببرید بدینگونه است ( ط = ت مانند واژه طلا که مینویسیم تلا ، ظض – ذ = ز مانند واژه مضطرب که می نویسم مزترب ، ح = ه مانند واژه محمد که می نویسم مهمد ، ع = ا یا فتهه مانند واژه علی که مینویسیم الی ، ق = غ مانند واژه مقاومت که مینویسیم مغاومت ص – ث = س مانند واژه صابون که نوشته میشود سابون ) اینکار چندین سود دارد نخست موجب می گردد که واژگان تازی کمتری وارد زبان پارسی گردد و دیگر اینکه واژگان تازی را که وارد زبان پارسی گشته اند خودی کرده و بنابر این زبان پارسی را کمتر نابود خواهند کرد و سوم اینکه موجب سادگی در نوشتار می گردد و نوآموزان ایرانی دیگر با این مشکل روبرو نخواهند بود که مسلن ( مثلا ) سد را با کدام واج ( س یا ص ) بنویسند در اینجا ما همانگونه که سخن می گوییم می نویسیم و تفاوتی بین گفتار و نوشتار ما نیست و این نوشتار را بسیار ساده می کند و سود چهارم نیز اینست که با یکی شدن گفتار و نوشتارپارسی ، ختر تغییر لهجه و گویش ما به سوی گویش تازی از بین می رود ( مانند کردها که بر اسر همنشینی تولانی مدت با اربها به لهجه اربی سخن میگویند . ) - در پایان باید بگویم که ارب زده گی به مراتب از غرب زده گی ختر ناکتر است زیرا غرب زده گی هر چند که فرهنگ ایرانی را از ما می گیرد اما در نهایت موجب رشد اقتسادی و المی کشور و رسیدن به مردم سالاری ( دموکراسی ) می شود ولی ارب زده گی نه تنها فرهنگ ایرانی ما را از بین میبرد بلکه با اندیشه های واپسگرایانه اش ما را غرنها به عغب رانده و از دانش و تمدن بشری دور می گرداند."(3)

اوسته کی گؤرستیشلره اساساً پان ایرانیستلر ایران ممالیکی محروسه سینه حاکیم کسیلدیکلری زامان ایران ممالیکی محروسه سینده فارسلیغا عایید اولمایان هر بیر گؤرونتو و دویونتولارا دیوان توتولاجاق دئیه دوشونمک لازیم. بئله لیکله اینسانلار بیرعؤمور تانیش اولدوقلاری اینسانلار ایله اوز اوزه گلدیکده و آیریلارکن "درود" "بدرود" دئیه پان ایرانیستلرین خولیاچیلیق روحلارینی اوخشارکن فارس دیلی نین ده الکن بیر دیل اولدوغونو اورتا قویموش اولاجاقلار. گئرامئر آچیسیندان مسئله یه یاناشارساق، فارسچادا "ب/ به" حرف اضافه دئیه قبول ائدیلمیشدیر، اؤرنک اولاراق بما، بخود، بمن، بخانه، به شما، به درک و ساییره. بو قوراللارا اساساً "بدرود" سؤزجوگو فارس دیلچیلری نین یئنی اویدوردوقلاری سؤزجوکلردن بیری ساییلار. دئمک، "بدرود" سؤزجوگو "ب+ درود" دئیه اورتایا قویولموش بیر کلمه دیر. دئمک، "بدرود" کلمه سی نی مورفولوژی آچیسیندان "خداحافظ" یئرینه ایشاتمک دوزگون گؤرونه بیلمز. گؤروندوگو کیمی فارس خولیاچیلیغی فارسچانین دا دیل قوراللارینی دا چئینمیش دورومدا یئر آلیر. بو مسئله یه پان ایرانیستلر تکلیف ائتدیکلری اورتوقرافی مسئله سینی ده آرتیرارساق، وضعیت داها دا گولونج اولاجاق گؤرونور. بو گؤروشه اساساً "حسن (یاخشی)" یئرینه "هسن"، "علی" یئرینه "الی"، "قاضی" یئرینه "غازی"، "قائدین" یئرینه "غایدین"، "قائم" یئرینه "غایم"، "قرآن" یئرینه "غران"، "قره" یئرینه "غره"، "قند" یئرینه "غند"، "قره قاطی" یئرینه "غره غاتی"، "قلاب" یئرینه "غلاب" و ساییره دئیه دوشونولموشدور. مسئله دن اوزاق دوشمیَک دئیه بیر داها محمود افشار یزدی نین گؤروشلرینه دؤنوروک، اوخویوروق:

".. اصلا كلمه‌ي‌ «پان‌ايرانيزم‌ » با مقصود كلي‌ و عامي‌ كه‌ دارد نمي‌تواند معني‌ خاص‌ داشته‌ باشد. وصف‌ «پان‌ايرانيزم » به‌ عقيده‌ نگارنده‌ كه‌ بكار برنده‌ و مفسر آن‌ شده‌ام‌ نبايد از معنايي‌ كه‌ براي‌ آن‌ در نظرگرفته‌ شده‌ تجاوز كند و آن‌ عبارت‌ از اراده‌ مشترك‌ تزلزل‌ناپذير همه‌ ملل و مردمي‌مي‌باشدكه‌ به‌ زبان‌ فارسي‌ با لهجه‌هاي‌ آن‌ تكلم‌ مي‌كرده‌ يا اكنون‌ سخن‌ مي‌گويند و تاريخ‌ادبي‌ و همچنين‌ تاريخ‌ سياسي‌ مشتركي‌ بوجود آورده‌ و چه‌ بسا كه‌ در ميدانهاي‌ رزم‌ بازو به‌بازوي‌ هم‌ جنگ‌ كرده‌، فتح‌ نموده‌، شكست‌ خورده‌ يا افتخاراتي‌ بدست‌ آورده‌اند..."(2).

محمود افشار یزدی آنلام آچیسیندان ایشلتدیگی "تجاوز" ایفاده سی بوگون مارجینال و فاشیست فارس قوروپلاشمالاری طرفیندن بیر عمل کیمی آلینماق (باشا دوشولمک) اوزره دیر. بو دوغرولتودا پان ایرانیستلرین (فارس فاشیستلری نین) "فرمان آریا" آدلی سیته لرینده آلمان فاشیستلری نین سیمگه لرینی ده آلینتی دئیه نظره آلاراق بیرلیکده اوخویوروق:

"... همانگونه كه آگاهي داريد نوار سياه نقش بسته بر درفش حزب پيشرو پان ايرانيست به نشانه سگواري ايران پرستان در جدايي سرزمينهاي ايراني يا ايراني نشين از ايران مركز مي باشد. تاريخ همروزگار سياسي ايران گواه اين است كه استعمار غرب ملت ايران و فرهنگ اهورايي آن را بزرگترين سد در برابر اجراي سياستهاي خود ميدانست ميداند.از همين رو در آغاز زبان پارسي را در شبه قاره از ميان برد ،سپس در آناتولي و قفقاز و خراسان بزرگ.... پان ايرانيست ها از زمان صدور فرمان رئيس نوارسياهي را بر درفش حزبي شان نشاندند و با خون خود پيمان بستند تا از ميان رفتن مرزهاي تجزيه ( زخمهاي استعمار بر ملت بزرگ ايران) اين هاله سياه را از درفش برنگيرند... ما پان ايرانيست ها خواستار يكپارچگي دوباره سرزمينهاي جدا شده از ايران مركز با مام ميهن هستيم... به يقين اگر هسته نخستين اين كنفدراسيون شكل بگيرد با نيروي برخاسته از آن خواهيم توانست دولتهاي ناهمسو و نامشروع در قلمرو ايرانزمين را با استفاده از فشارهاي سياسي سرنگون كرده و يا دستكم ملزم به پيوستن به اين "همايه" نماييم. بستر و زمينه هاي پيدايش اين همايه بايستي از راه نزديكي سه سرزمين آريايي ايران ،تاجيكستان و ارمنستان و نيز كوردهاي شمال ميانرودان (عراق) ايجاد گردد.دولت هاي ايران  _ با هر گرايش و ايدوئول‍ژي_ بايستي همواره اين اصل پان ايرانيستي را به ياد داشته باشندكه موجوديت و هستي مندي و نيروي ملت ايران وابسته است به ميزان كمكهاي مالي ،نظامي و عمراني و فرهنگي به دو كشور تاجيكستان و ارمنستان و البته كوردهاي عراق."(4).

اوسته گؤروندو کیمی پان ایرانیستلر ایمکان داخیلینده ایران ممالیکی محروسه سینه قونشو اولان مملکتلره تجاووز ائده جکلرینی گیزلی توتماق ایسته مه یه رک بو مسئله نی تبلیغ ائتمگه چالیشالار. بو یاناشما دین اینانجلاریندان اوزاق مارجینال و فاشیست قوروپلارین گؤروشو  کیمی گؤرونمه سینه باخمایاراق ایسلام آدی آلتیندا احمد کسروی نی ضید ایسلام و ضید دین سایان "فداییان ایسلام" آدلی قوروپون بوگونکو باشچیسی (دبیر کل جمعیت فداییان اسلام) محمد مهدی عبدی خدایی نین ده بو چیخیشلارا بنزر گؤروشلری فارس ایجتماعیتی نین بو خولیاچیلغا توتولماسیندان خبر وئریر. بو دوغرولتودا محمد مهدی عبدی خدایی ذات عالیدن اوخویوروق:

"آفتاب: «محمدمهدی عبدخدایی» دبیرکل جمعیت فدائیان اسلام با توصیه اکید به دولت برای اقدام عاجل و قاطع به منظور دفاع از حقوق ایران در دریای خزر اظهار داشت: چیزی به نام دریای خزر وجود ندارد. تنها یک دریاچه مازندران وجود دارد که آن هم طبق قراردادهای تاریخی، متعلق به ایران است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی آفتاب تصریح کرد: امروز حتی موجودیت و استقلال کشورهای حاشیه دریاچه  مازندران که به موجب قرارداد ترکمانچای از خاک کشور ما به زور جدا شده‌‌اند، محل سوال است و باید راهکاری اندیشیده شود تا این مناطق به خاک ایران بازگردانده شوند.  دبیرکل جمعیت فدائیان اسلام تصریح کرد: طبق مفاد قرارداد ترکمانچای، مناطقی که از خاک ایران جدا شده‌ بودند باید 99 سال در اختیار دولت روسیه باقی می‌ماندند. بنابراین، اکنون که این مدت به پایان رسیده، دولت ایران باید راهکاری بیندیشد و از تمام توان خود برای بازگرداندن این مناطق به خاک ایران استفاده کند تا بدین ترتیب حق و حقوق ما در دریای خزر هم تامین شود. .. دبیرکل جمعیت فدائیان اسلام خاطرنشان کرد: طبق معاهده ترکمانچای، مناطقی مانند نخجوان، باکو و ... پس از 99 سال متعلق به خاک ایران هستند و اکنون که این مدت به پایان رسیده این مناطق باید به خاک ایران بازگردند."(5).

بیلیندیگی کیمی قاجارلار دؤنمینده 1813 ایل گولوستان و 1828 اینجی ایل تورکمنچای آنلاشمالاری اساسیندا یالنیز  آذربایجانین ایکیه بؤلونمه سی دئییل، قوزئی آذربایجان، داغیستان، گورجوستان و بوگونکو ارمنیستان دا بو ساواشلار نتیجه سینده قاجار ممالیکی محروسه سی ترکیبیندن آیریلمیشلار. مسئله بئله اولدوقدا سورقو سوآل بو: - آدلارینی مسلمان و ایسلام جمهوریتی حاکیمیتی نین مسئوللاری قویان ذات عالیلر ندنسه گوجلری مسلمان آذربایجانلیلارا چاتار، آذربایجان تورپاقلارینی ایشغال و اؤزلرینی یوردلاریندان اسیر و سورگون ائتمیش ائرمنی داشناقلارینا کؤمک ائدرلر؟  بو مسئله مسلمانلیق مقوله سی ایله ایضاح ائدیلمه لی می، یوخسا خیالی نژادپرستلیک ایله؟ بو سورقولارا تورک گؤزللیگینه حئیران اولموش (6) حافیظ گؤرک نه جاواب وئرمیش:

"محتسب شيخ شد و فسق خود از ياد ببرد      قصه ماست که بر هر سر بازار بماند" و یا:

"..اين حديثم چه خوش آمده که سحرگه مي گفت                  بر در ميکده اي با دف و ني ترسائي

گر مسلماني از اينست که حافظ دارد               واي اگر از پس امروز بود فردائي!!"(7).

دئمک، مسئله ایسلام، ایسلامیت و اینسانیت دئییل، مقصد یؤنلو فارس ایستعمارچیلیق سیاستی نی داوام ائتدیرمک فارس حاکیمیتی اوچون بیرینجی هدف دئیه نظرده توتولموشدور. مسئله دن اوزاق دوشمیَک دئیه محمد افشار یزدی نین افغانیستانداکی پشتون ایجتماعیتینه عنوانلادیغی گؤروشلرینی ایرده لمگه (تجزیه و تحلیل ائتمگه) چالیشاق، اوخویوروق:

«پان‌ ايرانيسم‌ »يااتحاد ايرانيان :  ... «پان‌ايرانيسم‌ » يا اتحاد ايرانيان‌ هم‌ به‌ عقيده‌ من‌ يك‌ معني‌ خاص‌ دارد. همه‌ بالاخره‌ يك‌ جهت‌مشترك‌ دارد و آن‌ لزوم‌ اتحاد است‌: گاهي‌ اتحاد مذهبي‌، وقتي‌ اتحاد سياسي‌، زماني‌ اتحاد نژادي‌ و قس‌ عليهذا. ... خلاصه‌،نتيجه‌ از اين‌ مقدمات‌ آن‌كه‌ وقتي‌ من‌ خود را طرفدار «پان‌ ايرانيسم‌ » معرفي‌ مي‌كنم‌ منظوراتحاد كليه‌ ايراني‌ نژادان‌ (فارسها، افغانها، آذري‌ها، كردها، بلوچها، تاتها، تاجيكها، پارسي‌ها وغيره‌) است‌ براي‌ حفظ عظمت‌ و احترام‌ تاريخ‌ چند هزار ساله‌ مشترك‌ و زبان‌ ادبي‌ و ادبيات‌مشترك‌ و براي‌ اشتراك‌ مساعي‌ در برابر خطرهاي‌ نژادهاي‌ توراني‌ و سامي‌ و غيره‌ كه‌ ازاطراف‌ تهديد مي‌كنند، يعني‌ همه‌ «ايراني‌ » نژادان‌ بايد بدانيم‌ كه‌ كمابيش‌ مواجهيم‌ با خطرزرد، ما مستقيم از طرف‌ مغرب‌ و شما از جانب‌ شمال‌، بعضي‌ هم‌ تا نيمه‌ در اين‌ سيلاب ‌هولناك‌ فرو رفته‌ايم‌. شما شايد امروز به‌ اندازه‌ ما احساس‌ خطر نمي‌كنيد، يعني‌ فعاليت‌دشمن‌ در جناحي‌ كه‌ شما واقعيد كمتر مي‌باشد. ليكن‌ البته‌ نبايد غافل‌ شويد، زيرا خطرنژادي‌ شما از طرف‌ شمال‌ چون‌ آتش‌ پنهان‌ در زير خاكستر است‌. اگر به‌ تاريخ‌ مراجعه‌ كنيد هميشه‌ از همان‌ جانب‌ بوده‌ است‌ كه‌ توراني‌ها و مغول‌ها سرازير شده‌ آسياي‌ وسطي‌ را به‌آتش‌ و خون‌ كشيده‌اند. به‌ علاوه‌ وقتي‌ شما و ما دانستيم‌ كه‌ در نژاد و زبان‌ و تاريخ‌ و ادبيات‌شريك‌ هستيم‌ اين‌ چهار چيز مشترك‌ ما را دشمن‌ در هر كجا مورد تعرض‌ قرار دهد ولو درممالك‌ بيگانه‌ چنان‌ است‌ كه‌ مستقيم به‌ ما حمله‌ كرده‌ باشد. مگر وقتي‌ عثماني‌ها مي‌گويند مولوي‌ يا سلطان‌ محمود غزنوي‌ ترك‌ بوده‌اند شما و ما هر دو به‌ يك‌ اندازه‌ متعجب‌نمي‌شويم‌؟.. پس‌ كاملا روشن‌ است‌ كه‌ ما و شما هر دو منافع‌ مشترك‌ حياتي‌ داريم‌ كه‌ براي‌ حفظ آنها مساعي‌ مشترك‌ لازم‌ است‌ و اين‌ لزوم‌ اشتراك‌ مساعي‌ است‌ كه‌ من‌ آن‌ را «پان‌ ايرانيسم‌»مي‌نامم‌"(8).

اوسته گؤروندوگو کیمی ایران ممالیکی محروسه سینده ایکی بیربیرلریندن آیری دیل (تورک و ایران دیللری) قوروپلارینا عایید اولان میللیتلری عوامفریب و نژادپرست محمود افشار یزدی بیر توربایا دولدورماغا چالیشارکن سامی دیل قوروپونا عایید اولان بو ممالیکی محروسه ده کی عربلری گؤرمزدن حرکت ائتمگه چالیشاراق اونلاری یوخ سایار. محمود افشار یزدی بو آردا رضا خانین ایش اوستونه گلمه سی ایله ایران ممالیکی محروسه سینده کی میللیتلره تحمیل اولموش فارسچانی موختلیف میللیتلر اوچون اورتاق بیر دیل کیمی قلمه آلاراق بو تحمیل اولموش اورتاقلیغی ایفاده ائدرکن ایران ممالیکی محروسه ده کی تورک ائتنوسونو دا دوشمن قلمه آلماقدان چکینمز. بو گؤروشه اساساً آذربایجانلیلار فارس راسیستلری تحمیل ائتمیش "آذری" دئییمی نی قبول ائتمه لی، مسئله بونون ترسینه اولارسا، آذربایجانلیلار دا دوشمن ساییلمالیدیرلار. اوسته لیک محمود افشار یزدی تاریخده تانینمیش و بیر چوخ فارس شوونیستلری نین ده غضبینه توش گلمیش غزنه لی شاهلارینی دا فارس گؤرستمگه چالیشار. محمود افشار یزدی پشتونلاری آلداتماق اوچون یازیر:

"ايراني‌ نژادان‌ هم‌ يك‌ ملت‌ و يك‌ ملت‌اند، هرچند هراتي‌ وكابلي‌ تابع‌ افغان‌، اصفهاني‌ و خراسان‌ تابع‌ ايران‌، كرد عثماني‌ تابع‌ ترك‌، پارسي‌ و بلوچ‌ تابع‌انگليس‌، تات‌ و تاجيك‌ تابع‌ روس‌ و عجم‌ بين‌النهرين‌ تابع‌ عرب‌ باشد. وحدت‌ ايراني‌ آن‌ طوركه‌ شرح‌ داده‌ شد مستلزم‌ آن‌ نيست‌ كه‌ اين‌ طوايف‌ متفرق‌ از تابعيت‌هاي‌ مختلف‌ به‌ يك‌تابعيت‌ درآيند يا به‌ لفظ ديگر تشكيل‌ يك‌ دولت‌ بدهند، چه‌ وحدتي‌ كه‌ منظور است‌ علي‌رغم‌ اختلاف‌ تابعيت‌ حاصل‌ مي‌باشد و هرچند از لحاظ جغرافيايي‌ گرد يك‌ كانون‌ ملي‌ جمع‌نيستيم‌ ولي‌ چون‌ بدل‌ خود مي‌نگريم‌ آتش‌ مهر و محبت‌ در آن‌ مي‌سوزد و از فراز اين‌ سطح‌خاكي‌ در پرتو تابش‌ آن‌ يك‌ ديگر را مشاهده‌ مي‌كنيم‌"(8).

اوسته گؤروندوگو کیمی فارس عوامفریبی باشقا میللیتلری آلداتماق اوچون ائتنیک باخیمدان اؤزونو "فارس" دئییل، "ایران" تانیتماغا چالیشار. بیلیندیگی کیمی ایران دیل آدی دئییل، جوغرافی یئر آدیدیر. بو یئر اینسانلارین بیلگیسینه گؤره زامان زامان دگیشمیش و دگیشه بیلر. کیمیسی اوچون ایران طوس و مشهد آراسینداکی ویلایت ساییلارسا، کیمیسی اوچون ده ایصفهاندان ری یاخینلارینا دک یئرلشمیش تورپاقلار ایران ساییلار. دئمک، بوگونکو آنلامدا "ایران" کلمه سی کئچمیشده تورک شاهلاری حاکیم اولموش "ایران ممالیکی محروسه سی" یوخسا "قاجار ممالیکی محروسه سی" آدلاری نین یئرینه اوتوردولموش بیر سیاسی ایفاده دیر. بو ایفاده یئرینه گؤره دگیشه بیلر. "ایران حاکیمیتی" دئدیکده اویقولانان سیاسی نیظام اینتیظام نظره آلینارکن "ایرانلی" اولماق ایفاده سینده بو سیاسی نیظام و اینتیظاما تابع اولماق و بو ممالکی محروسه نین تابعیتی نی داشیماق نظرده توتولار. بو دئدیکلریمیزین یانی سیرا اوسته کی پاساژدا بیر داها محمود افشار یزدی آذربایجانلیلاری آذری دئیه قلمه آلمامیشدیر. دئمک، آذربایجانلیلارا فارس عوامفریبلری طرفیندن آذری آدی وئرمک یالنیز ایستعمارچیلیق ماهیتی داشییار دئیه دوشونمه لی ییک. محمود افشار یزدی نین اوسته ایشاره ائتدیگی دؤولتلر ده ائتنیک اساسیندا دئییل، هر هانکی بیر دیل و مدنیتی اساس گؤتورموش سیاسی نیظام و اینتیظاملا ایضاح ائدیلمه لیدیر. محمد افشار یزدی نین عوامفریب گؤروشلری بوگونکو پان ایرانیستلرین آغیزلارینی سولاندیراراق اونلاردا آشاغیداکی سورقولارا یول آچمیشدیر، اوخویوروق:

"… محمود افشار يزدي‌ در مقاله‌ي‌ خطاب‌ به‌ انجمن‌ ادبي‌ كابل‌، مساله‌ي‌ پان‌ ايرانيسم‌و يا وحدت‌ ايرانيان‌ را از جوانب‌ گوناگون‌ مورد بررسي‌ ژرف‌ قرار داده‌ بود. به‌ طوري‌ كه‌ با اتكا بر نظرات‌ او، امكان‌ پايه‌گذاري‌ يك‌ سازمان‌ فراگير و فرامرزي‌ سياسي‌ وجود داشت‌. اما جاي‌شگفتي‌ است‌ كه‌ چرا بنيان‌گذاران‌ مكتب‌ پان‌ ايرانيسم‌، نظرات‌ وي‌ را نتوانستند و يانخواستند در تعليمات‌ مكتب‌ و در اين‌ فرآيند در كتاب‌ بنياد مكتب‌ پان‌ ايرانيسم‌ بازتاب‌دهند؟"(9).

گؤروندوگو کیمی پان ایرانیستلر خولیاچیلیق خسته لیگینه توتولموش موجودلاردیرلار. اونلار بوگونکی سیاسی نیظام و اینتیظام دئییل، کوروش و داریوش دوشونجه لری ایله یاشامانی واقعیتلره داها دا اوستون حئساب ائدرلر. پان ایرانیستلر محمود افشار یزدی نین گؤروشلرینی بیر داها نظردن کئچیره رک محمود افشار یزدیدن آد آپارمادان بو گؤروشلری علیرضا رئیس آدلی بو محفله باغلی اولان و بمب دوزلدرکن دونیاسینی دگیشن بیر تئروریست آدینا "فرمان رئیس" دئیه ایجتماعیت اوچون یایینلاماغا باشلامیشلار (9).  

 

قایناقلار:

 

1                    محمود افشار یزدی، محمود افشار، آینده، جیلد دوم، تهران، چاپ دوم 1351، صحیفه 562.

2                    محمود افشار یزدی، مجله آينده- نمره مسلسل 32- جلدسوم-شماره 8 –سال 1324 خورشيد، قلمرو زبان فارسی : پان ایرانیست، فرمان آریا: http://farmane-ariya.blogfa.com/post-22.aspx

3                    پان ایرانیست، فرهنگ ایرانی در برابر انیرانی:

http://www.amordad.net/article180.html

4                    پان ایرانیست، فرمان آریا، هاله سیاه بر قلب های ما و استواری در اراده هایمان، 11 تیر ماه 1386: http://www.farmane-ariya.blogfa.com/

5                    محمد مهدی عبد خدایی، تلاش دولت برای الحاق باکو و نخجوان به ایران، 27 اردیبهشت 1386:

http://www.aftabnews.ir/vdcdfj0ytf0f9.html

6                    اگر آن تورک شیرازی بدست آرد دل مرا             خالی هندویش بخشم سمرقند و بخارا را.

7                    دیوان خواجه حافظ شیرازی.

8      محمد افشار یزدی، به انجمن ادبي كابل (سال1311 خورشيدي)، پان ایرانیسم یا اتحاد ایرانیان: فرمان آریا: http://farmane-ariya.blogfa.com/post-22.aspx

 

9                   پان ایرانیسم، فرمان آریا، سلسله جستارهایی پیرامون پان ایرانیسم 3، سر چشمه اندیشه پان ایرانیسم: http://www.farmane-ariya.blogfa.com/post-144.aspx