ربابه قليزاده   

  

 

اوخویاق­ویازاق­فارسجا­یوخسا­تورکجه

(فارس­دیلینی چتینلیکله­اؤیره­شن دیلداشلاریما سونورم)

بیلمیره­م­بویازی­نی­نئجه­سینایاجاقسان­مکتب­مدرسه­لرده­اوخویوب­اؤیر­ه­شمه­یه­ن­بیر­­دیلده­یازماق­اسگیکلیکده­ن­اسیلی­اولا­بیلمز.انجاق­بیل­کی­بو­یازی­الده­ن،قلمده­ن­یوخ­بیریاساق­دیلین­سئوگی­سینده­ن­یارانیب.اومورام­سن­ده­قئرامر،یازیچیلیک­یوخ­سئوگی­سیناغیندان­اؤلچه سن.

بیرینجی باخیش:

مهرایی­نین­ایلک­هفته­سی­نین­سون­گونلری­دیر.اوخولدان­ائوه­قاییتمیشدیم.وطن نیسگیلی نه یامان­ا­ولا­رمیش­اوره­گیم اردبیله ،ائوه وعائله­مه برک داریخمیشدی.همیشه کی کیمی باجیم گیله گئتمه لیدیم.ائولرینه ساری یولا دوشدوم.چوخ کؤنلوم ایسته ییردی 6 یاشیندا باجیم اوغلونو گؤ­ره­م.اخی بوایل­ایلک دونه­اولاراق­اوخولاا گئدیردی.یادیمدادیر یای گونلرینده چوخ هیجان ومار­اقلا اناسیندان نه زامان اوخولا گئده­جه یینی سورار کن، گونلری سایاردی ایندی اونون هیجانین گؤرمک من­اوچون سئویملی دیر .ائوده ایلشمیشم­و­گؤزومو­تیلویزیونا دیکمیشم.6 یاشیندا باجیم اوغلو(بخوانیم و بنویسیم)اوخویاق ویازاق کیتابینی اچیب،معللیم تکلیف ائده­جه یینی اوخوماق ایسته ییر.کیتابین بیرینجی صحیفه سینده بیرائو شکیلی چکیلیب،بیر اتا،انا اوشاقلاری ایسه ائوده گؤرونورلر.اوشاقدان ایسته لینیب صحیفه ده نه­لر گؤردویونو انلاتسین ودئسین کی ائوده­کی اولان­عائله نین اداملاری نه ایشلرگؤرورلر.باجیم­اوشاغین یانیندا ایله­شیب اونا فارس­دیلینده­یازیلان­کیتابین­شکیللرین­ادینی فارسجا دئییرواوشاقدان­ایسته­ییرکی­اودا تکرا­رائتسین.بابک اناسی سؤیله­دیکلرینی قبول­ائتمیر(اقا معللیم سن دییه­ن کیمی دئمه­ییب)اناسینا دئییر.بو­رادا باجیم بابک ده­ن ایسته­ییرکی معللیم لری­دئدیی کیمی صحیفه­نی­انلاتسین.اوشاق دوروخسونوب قالیربیلمیرنئجه فارسجا درسینی­اوخوسون­چونکو­بو­دیلی بیلمه­ده­ن­یالنیز­کیلاسدا­معللیم دئدیکلرینی اؤیره­نمه­ده­ن­یالنیزازبرله­ییب ایندی ده­اونلا­ری­اونودوب­وبیلمیرنئجه­درسینی­اوخوسون­اناسی­اونودانلاییرکی کیلاس دا درسه­یاخچی قولاق­اسماییب­سان­اوشاقدان­ایسته­ییربوفارسی­جومله­لری­سؤیله­سین:اینجا خانه­است .بابا ومادرو ازاده­وامین­درخانه­هستند.مادربا­ازاده­کتاب­می­خواندامین­کناربابا­ایستاده­است­و.....بابک اناسی دئدیکلرینی دوشونمه دیینه­گؤره­یئنه ده­دوروخسونوب­مات­قالیر.اناسی یئنه فارسجا دئدیکلرینی سؤیله­ییربابک یئنه­اونلاری­باشا­دوشمه ییرومعللیم دئدیکلرینی اونوتماغینا گؤره­هئچ بیرزاد انلاماییر.یالنیزبیرچوخ­زاماندان­سونرا زورگوج­ایله نئچه انلامسیزسؤزودئدی.باجیم حوصله­ده­ن­گئتدی.بورادامن­کیتابی­الیمه­الیب­فارسجاصحیفه­نین­شکیللرین­اد­اپاریب­سؤز قوشوب­بابکه­دئدیم.یئنه­ده­چوخ­چتینلیکله­بیرنئچه­سؤزومنه­دئدی­بابک­ده­ن­ایسته­دیم­صحیفه­ده­ن­دوشونه­جه­یینی­منه­دئسین اینانمالی­دئییل­دی­چوخ­باجاریقلی­وشیرین­تورکجه­منه­دئدی­صحیفه­ده­نه­لرگؤروروچوخ­هاساد­اونلارا­سؤزقوشوب بیر شیرین­ناغیل­کیمی­منه­سؤیله­دی­سانکی­نئچه­ایل­بوندان­اؤنجه­بودرسی­اؤیره­شیب.بیران­دوشوندوم­اوشاغین­ذکاوت­و باجاریغینداعیب­یوخدور.اوشاق­یاخچی­انلاییر،اراشدیریروباجاریقلی­ایسه­گؤزه­ل­سؤزلرله­صحیفه­نی دوشونور.انجاق اغزینا گتیرنده­انا­دیلینده­سؤیله­یه­بیلیراویالنیزفارس­دیلینی­بیلمه­دیینه­گؤره­ایره­لی گئده­بیلمیر.اصلا­چوخ­ساده­مسئله­:منیم بومعصوم­باجیم­اوغلوساوادبیلیرانجاق­انادیلینده­اویالنیزفارس­دیلین­بیلمه­دیینه­گؤره­باجاریق­وبیلگیسی­ایچه­ریسینده قالیر،بوغولوروچیچک­ لنمیربوکیتابدان­منظورفارس­دیلینی­بیزیم­اوشاقلاریمیزا اؤیره­تمک­دیر، ساواد و بیلیم یوخ.فارس­دیللی­اوشاقلارابتدایی­صینیفده­اوخول­لاردا­ساواد وبیلیم­اؤیره­شسه­لرده­،بیزیم مظلوم­اوشاقلاریمیزنئچه­ایل گره­ک­دیل­اؤیره­شه­لرسونرا­فارس­دیلینده­ساواد وبیلگی.دئملی بودوروم باعث­اولورکی­اونلاربیلگی وساواد دا تای توشلاریندان­دالی قالالار.چونکومکتبلرده­بوتون­درسلرفارسجا­کئچیر،عینی­حالدا­ایلک­درسلیک­کیتابلاری­فارس اوشاقلاری­اوچون­تنظیم­اولوب­وتورک­اوشاقلاری­هله­بیلمه­دیکلری­بیردیلی­اؤیره­نمه­دن­یازیب،اوخوماق ودانیشماق مجبوریتینده­قالیرلار.

ایکینجی باخیش:

ایش ده­ن یورغون، ارغین ائویمه­قاییتمیشدیم.هله­دینجیمی­المامیشدیم­کی­ائوییه­سی­قاپینی­دؤیدو.دوروب­قاپینی اچدیم.کئف­احوال­دان­سونرامنده­ن­ایسته­دی­کی­ایلک­صینیف ده­درس­اوخویان­قیزینا درسینده­یاردیم­ائدم.بواداپاردیغیم قیزاؤزه­ل­جیسمی­وروحی دورومونا­گؤر­ه (استثنایی)ادلا­اوخولا­گئدیردی.منده­قبول­ائتدیم­کیتابی­اچدیم­کیتابدانئچه شکیل واری­دی­اوشاق­گره­ک­اونلاری­اداپاریب ودئملی نئچه­جومله­جورراییب­بیرناغیل قوشوردی.اوشاقدان­ایسته دیم صحیفه­نی­منه­انلاتسین،نه­لرگؤرورمنه­دئسین.اوشاق­تورکجه­چوخ­باجاریقلی­منه­درسینی­سؤیله­دی.سانکی­اونون جیسمی وروحی­باخیمیندان اسگیکلیگی یوخودور.انجاق­فارس­دیلینده­جراُتله­دئمه­لییم­بیرسؤزده­دییه­بیلمه­دی.چونکو کیلاسدا­فارسجا­دئییلمیش­درس­بئینینده­ن­سیلینمیشدی.اوشاق­درسی­دوشونمه­میشدی­اوفارس­دیلینی­بیلمه­دیگینه­گؤره معللیم­دئدیکلرینی­یالنیزازبرله­میشدی وایندی­اونوتموشدو.

اوچونخو باخیش:...............

دؤردونجو باخیش:.............

بئشینجی باخیش:..............

و.................

بو صحنه­لری­دؤنه­لرجه­من­گؤرموشم.ایلک صینیف­ ده­تحصیل­اپاران­اوشاقلاردرسی­چوخ­گؤزه­ل­ودرین­انلایی­رلارو دوشونجه­لرین­انا­ دیلده­اغیزاگتیریب­سؤیله­ییرلر.انجاق­فارس­دیلینی­بیلمه­دیکلرینه­گؤره­بودیلده­باجاریقلارینی­نئجه­کی وارگؤرسه­ده­بیلمیرلرایندی­کی­چاغدادیلچیلیک­ بیلگیلرینه­اساسا­ایکی­دیللی­اوشاقلارین­انا دیلینده­ن­باشقا­ دیلده­تحصیل اپارماقلاری­اونلارین­اؤیره­تیم ساحه­لرده­دالی قالماقلارینین­اُن­اؤنملی فاکت­لاردان­ساییلیر.بیرلشمیش­مملکتلر تشکیلاتینین­یونسکو­بؤلوموانا دیلین­اوخویوب،یازا بیلمه­ین­انسانی­ وحشی­بیرانسان­تانئییرعینی­حالدا­ابتدایی­صینیف ده اوشاقلارین­انا دیلده­تحصیل­اپارماغینا­تاُکید­ائدیر.فرانسوی­لرده­بیرگؤزه­لخالق­سؤزوواردئرکی­انا دیلی بیلمه­ین­انسانی وحشی­بیرانسان تانئییرلار.بوتون­دیللرشیرین­دیلرواوکیمسه­کی­بیردیلین­ارادان­ گئتمه­سین­ایسته­ییرسانکی­بیرانسانی اؤلدولور.انا دیلی­اوشاقلارین­بئجریلمه­سینده­اؤنملی­رول­ایفا­ائدیردوشونجه،دویغو،سئچمک و...دیل واسیطه­سی­ایله ارایا­چیخیر.انا دیلینده­ن­محروم ­قالان­اوشاقلارتحصیل­ساحه­لرینده­یاخچی­ایره­لی­گئده­بیلمیرلر.بو­سؤزه­اؤرنک 1372اینجی ایلده­خانیم سولمازمدرسین­دیلچیلیک ساحه­سینده­یؤکسک­ لیسانس­پروژسینین­بیرحیصه­سین­قیدائدیره­م خانیم مدرس 1372اینجی­ایلده24اوخول(12اوخول تهراندان و12 اوخول تبریزده­ن) سئچیروچئشیدلی درس لرده­اوشاقلاری­سیناییر.سیناغین­سونوجو­بئله-دیر:

فارسجا­یازماق:تورکلر7 یالنیش ،فارسلار5/1 یالنیش

تورکلرین اُن یاخچی­ نومره­سی:ریاضیات درسی

فارسلارین اُن یاخچی نومره­سی:فارسی درسی

علوم­ درسینده­تورک­اوشاقلاردان­فارسجا­ سوروشورواونلاردان­ایسته ییرکی­فارسجاجاواب­وئرسینلر:

نومره 9

همن­درسده­باشقا تورک­اوشاقلاریندان­تورکجه­سوروشورواونلاردان­ایسته­ییرکی­تورکجه­جاواب­وئرسینلر:نومره 16

بیزیم معصوم اوشاقلاریمیزاائدیله­ن­درین­ظولمووالده­ن­گئتمیش­حاقلارینا­کیم­جاواب­وئره­جک؟نئجه­کی­اوشاغا اناسیندان­باشقا بیرانسان­انا­کیمی­اویغون­دئییل،انا دیلینده­ن­باشقا­بیردیلده­اویغون­اولا­بیلمز.دوغروسوگؤره­سن­بیزیم مملکتیمیزده­اولان­اؤیره­تیم­ سیستمی­انسان­حاقلارینین­عمومی­بیانیه­سینین­ییرمی­التینجی­ماده­سی­نن نه­قده­راویغون دور:

هربیرشخص­تحصیل­حاققی­وار.تحصیل­انسان­شخصیتینین­تام­انکشافیناو­انسان­حاقلاری­­واساس­ازادلیقلارا،حورمتین ارتیریلماسینا­یؤنه­لدیریلمه­لیدیر.اتا-انا اؤزازیاشلی­اوشاقلارینین­تحصیل­نوعونو­سئچمک­ده­اوستونلویه­مالیک­دیرلر.