س. حاتملوی

بیزیم عزیز نسین

ایراندا، سون ایللرده مشهور اولان اورهان پاموکی نظرده آلماساق، ان چوخ اوخونان تورکیه لی یازیچی و شاعرلر، ناظم حکمت، یاشار کمال و عزیز نسین اولموشلار. البته بو فقط ایرانا مخصوص دئییل، باشقا اؤلکه لرده ده بئله دیر. یونسکو نون وئردیییی آمارلارا گؤره تورکجه یازان یازیچیلار آراسیندا اورهان پاموک، یاشار کمال و ناظم حکمت ده ن سونرا، اثرلری باشقا دیللره ان چوخ ترجمه اولان یازیچی، عزیز نسین دیر.

من گنج محصل اولدوغوم ایللرده، عزیز نسین ین ساتیریک قیسسا ناغیللاری، کتاب اوخویانلارین اللرینده گزیردی. ایران دا عزیز نسین ین یازیلاری بیر او قدر سئویلیردی کی، اونون آدی بیر «مارکا» یا چئوریلمیشدی. کتاب نشر ایله مشغول اولانلار، بعضا اونون بیر اثرینی ایکی مختلف آد ایله نشر ائدیب و بئله لیکله داها آرتیق پول قازانیردیلار. حتی اولوردی کی مختلف یازیچیلاردان توپلانان و نشر اولونان بیر کتابدا، عزیز نسین ده ن بیر دانا ناغیل داخیل ائدیب و کتابا عزیز نسین ین آدینی وئریردیلر. او زامانلار کتاب اوخویانلارین آراسیندا، بیلمیره م ظارافات و یا جدی اولاراق دئییلیردی کی، عزیز نسین، اونون کتابلارینی فارس دیلینه چئویره نلرین بیرینه دئمیشدی کی، ایراندا منیم آدیم آلتیندا کتابلار نشر اولونور کی، من او کتابلاری هئچ نه یازیب و نه ده گؤرموشم. تاسفله بوتون بونلارا باخمایاراق، ایراندا یازیچی نین آدیندان استفاده ائدیب و قازانیلان پوللاردان، بئله بیر لیره ده اونون جیبنه گئتمه دی.

عزیز نسین محروم و ازیلمیش انسانلارین یازیچیسی دیر. او، یازیلاریندا استبدادی، بوروکراتیزیمی، رشوت، اوغورلوق، ریا و تزویری قیناییر و دموکراسی آدینا خانخانلیق یارادان دولت خادملرینی، شخصی کاریریر اوچون گناه سیز انسانلارا پرونده دوزه لده ن گیزلی پلیس لری، خدمت آدینا انسانلاری بوروکراسی نین دولانباج کوچه لرینده اسیر ائده ن دولت ایشچی لرینی، رشوت آلمادان بیر آتدیم ایره لی آتماغا حاضر اولمایان مامورلاری، دولت و ملتین وار- یوخینی اوغورلایبیب، ایچه ری آتان منصب صاحیبلرینی، دین و اینانجی، ریا، ایکی اوزلولوک و تزویر وسیله سینه چئویره ن دین خادملرینی، لاغا قویور و ایتی تنقیدلری ایله رسوا ائدیر.

شاهلیق دؤرونده ایکی اؤلکه نین انسانلاری، عادت لری و حیات شرطلری بیر چوخ جهت لرده ن بیربیرینه بئنزه دییینه گؤره، ایرانلی اوخوجو اوچون عزیز نسین ین یازیلاری اولدوقجا دوغما و یاخین ایدی. البته ایکی اؤلکه ده انسانلارین چوخونلوغون دانیشدیغی تورکی دیلی ده، بو یاخینلیغین مهم سبب لرینده ن بیری اولموشدور.

هر حالدا منجه عزیز نسین ین تورکیه لی اولماسینا باخمایاراق، ایراندا بیر چوخ ایرانلی شاعر و یازیچی دان داها آدلیم و تانینمیش دیر. بوتون بونلاری نظرده آلاراق اؤزومه جسارت وئریب و آدی هر زامان یاشار بو بویوک یازیچی دان اذن آلمادان اونو «بیزیم عزیز نسین» آدلاندیریرام. یوخاریدا گلدییی کیمی عزیز نسین ایراندا بیر ساتیریک یازیچی کیمی تانینمیش دیر. ایرانلی کتاب اوخویانلاری نین بیر چوخو، اونون جدی بیر شاعر اولدوغوندان خبرسیز دیلر. عزیز نسین ین قلم ینده ن آخان شعرلر، اونون ناغیللارینین سایی سی ایله مقایسه ده چوخ اولماسادا، بو شعرلرده آزادلیق عشقی، عدالتسیزلیگه قارشی نفرت و دموکراتیزم روحی دالغالانیر. اونون بیر نئچه شعری هم مضمون و هم ده شکیل جهتینده ن چوخ یوکسک سویه ده دیر.

یازینی قیسساتماق مقصدیله بورادا یازیچی و شاعر عزیز نسین ین یاشاییشی حاقدا کیچیک بیر توضیح ایله اونون شعرلرینده ن بیرینی وئریره م.

بو شعرده عزیز نسین تورکیه نین آنادولو بؤلگه سینده یئرلشن «سیواس» شهرینده ن اؤز شهری کیمی آد آپارسادا، اصلینده او 1915 – جی ایلده استانبول دا آنادان اولوب و 1995- جی ایل ایزمیرین یاخینلیقلاریندا یئرلشن چشمه قصبه سینده وفات ائتمیشدیر. عزیز نسین ین باباسی سیواس شهرینه یاخین اولان بیر کند ده ن اولدوغو اوچون بعضا اونو سیواسلی اولاراق قلمه وئره نلرده اولموشدور.

شعرین آدی «سیواس آجیسی» دیر. شاعرین 1995- جی ایلینده نشر اولونان بیر شعر مجموعه سی، آدینی بو شعر ده ن آلمیشدیر. قئید ائتمک لازیم دیر کی 1993- جی ایلده تورکیه نین هر یئرینده ن سیواس شهرینده «پیر سلطان آبدال» اوچون کئچیریلن مراسیمه گلن صنعت خادیملری، یازیچی و شاعرلرین ییغیشدیغی هتلی اوتا وئره ن فاتاتیک مسلمانلارین واسطه سیله، 37 انسان حیاتینی ایتیرمیشدیلر. مراسیم ده اشتراک ائده ن عزیز نسین، چوخ چتین لیکله جانینی قورتارا بیلمیشدی.

شعرین بیر نئچه سؤزونو «آذربایجانلاشدیرمیشام» و اوخوماغی راحاتلاماق اوچون بیر نئچه ویرگول دا آرتیرمیشام.

شعرین اورژینالی دا، لاتین الفباسی ایله وئریلمیش دیر.

سیواس آجیسی

من تانیریم

بو بولوت بیزیم اورانین بولوتو

همشهری ییز نه ده اولسا

منیم ایچین قالخمیش دا، سیواس دان گلمیش

یوردومون بولوتو

باشیمین اوستونده یئری وار

من بیلیره م

بو یئل بیزیم اورانین یئلی

همشهری ییز نه ده اولسا

منیم اوچون قوپوپ گلمیش یایلادان (1)

یوردومون یئلی

قوروتسون دئیه آخان قانلاری

من آنلارام

بو آجی، بیزیم اورا ایشی، خنجر آجیسی

بیر اؤلکه ده نیز، نه ده اولسا

عین دیلی دانیشساقدا

آنلاماییز بیر- بیریمیزی

خنجرین ناخیشی

تانیدیم آجیسیندان

سیواس ایشی

من دویاریم، دویومساریم (2)

بیزیم اورانین سیزی سی بو (3)

مینیب قارا بیر بولوتا سیواس ائلینده ن

سیواس یئلینده اوچوب گلمیش

حلال لیک ایسته مه یه

ای اوره گیمین ساغالمایان آجی لاری

ای بئنیمین دینمز (4) سانجی لاری

گناه نه منده نه ده سنده

گناه سنی قارانلیقلارا گؤمنلرده (5)

نه ده اولسا یورت داشیمسان

باغلی اولسادا، بوتون وجدان قاپیلاری اوزونه

بیلمه لیسن، بیر یئرین وار جان ائویمده

 
SIVAS ACISI
 
Ben tanırım
Bu bulut bizim oranın bulutu
Hemşeriyiz ne de olsa
Benim için kalkmış ta Sıvas'tan gelmiş
Yurdumun bulutu
Başımın üstünde yeri var
Ben bilirim
Bu rüzgâr bizim oranın rüzgârı
Hemşerimiz ne de olsa
Benim için kopup gelmiş yayladan
Yurdumun rüzgârı
Kurutsun diye akan kanlarımı
Ben anlarım
Bu acı bizim ora işi hançer acısı
Bir ülkedeniz ne de olsa
Aynı dili konuşsak da
Anlamayız birbirimizi
Hançerin nakışı
Tanıdım acısından 
Sıvas işi
Ben duyarım duyumsarım
Bizim oranın sızısı bu
Binip kara bir buluta Sıvas ilinden
Sıvas rüzgârında uçup gelmiş
Helallik dilemeye
Ey yüreğimin onmaz acıları
Ey beynimin dinmez sancıları
Suç ne bende ne de sende
Suç seni karanlıklara gömenlerde
Ne de olsa yurttaşımsın
Kapalı olsa da bütün vicdan kapıları yüzüne
Bilmelisin bir yerin var canevimde

(1) یایلا: یایلاق، بیزیم آذربایجاندا کؤچه ری یاشایان ایلات ین یای فصلینده حیوانلاری اوتلاماغا آپاریب و یاشاماق اوچون مثلا ساوالان داغی اتکلرینده اوبالار قوردوغو یئر. تورکیه ده ایسه یوکسک اوتلاق یئرلرده اوبا یئرینه آغاج دان ائولر دوزه نیلیر.

(2) دویماق: حس ائتمک و ائشیتمک. دویومسارام: حس ائده ره م دئمک دیر.

(3) سیزی: مثلا اوره ک سیزی سی، انسانین ایچینه گیرمیش و اونوتماسی چوخ چتین اولان بیر آجی.

(4) دینمز: ساکت له مه یه ن، بیتمه یه ن، قوروماق بیلمه یه ن.

(5) گؤنمک: قویلاماق، باسدیرماق.

عزیز نسین ین بو شعری «هر گونه بیر شعر» (هر گون اوچون بیر شعر) آدلی اردال دوغان ین ترتیب ائتدییی شعر مجموعه سینده ن آلینمیشدیر.