Azerbaycan mefhumu Üzerine Qısa-qısa notlarım

Arif Keskin

Güney Azerbaycan Milli herekatı içinde Azerbaycan adına düşmenlik derecesinde alerjisi olan zeif ve  kiçik bir fikri axım var. Bu fikri axımın ne istediyi belli olmasa da,   Azerbaycan adının silinib yox olmasını istediyi aşıkaradır. Ele gösterirler ki, sanki Azerbaycan adı Türklüye qarşıdır.

- Güney Azerbaycanda gerçekleşen bütün toplantı, miting, gösetri, tören ve elece traxtur oyunlarındakı şuarlara baxıldığında Azerbaycan şuarı esas ve temel şuarlardan biridir. Güney Azerbaycanda   “haray haray men Türkem” şuarı verildiyi kimin “Azerbaycan, Azerbaycan” şuarı da verilir.

- Milli herekatımız içinde Türklük ve Azerbaycanlılıq mefhumu arasında her hanki şekilde ziddiyet yoxdur. Onlar bir-birini güçlendiren ve tekmilleştiren mefhumlar olaraq görülür.

- Azerbaycanlılıq mefhumunu Türklük mefhumu qarşısına qoyanlar bunun ne qeder yanlış olduğu kimin ne qeder zererli olduğunun ferqinde deyiller.

- Azerbaycanlılıq mefhumu ortadan qalxarsa istiqlal, fedralizm, milli-medeni haqlar ve diger benzeri isteklerin heç bir menası qalmaz. Azerbaycanlılıq özlüyünde o istekleri de içeririr.

-Azerbaycanlılıq mefhumu ortadan qalxarsa öz müqedderatını teyin etme haqqının da bir analmı olmaz. Milletler düzeyinde öz müqedderattını teyin etme haqqı veten anlayışını gerektirir.

-Tarxi tecrübeler gösterir ki,  veten anlayışı olmayan milliyetçi hereketler istedikleri neticeleri almaqda başarısız olublar.

- Azerbaycanlılıq özlüyünde üç ferqli anlam içerir: Azerbaycanlılıq mefhumu bir Türk grubunun adı (Türkiyede Azeri Türkü deyiller), Azerbaycan Türklerinin tarixi veteni ve Azerbaycanlı bağlamında etnisite mensubluğuna baxmayaraq yurddaşlıq bağının adıdır. Azerbaycan mefhumunun çox layeli/qatlı bir mefhum olduğuna diqqet etmeliyik.

- Azerbaycanlılıq mefhumuna qarşı çıxmaq fars milliyetçi asimlasyon siyasetinin xidmetinde olmaq demekdir. Çünki onlar da Azerbaycanı ya öz leyhine terif edir veya yox etmek isteyirler.

- Azerbaycanlılıq  ve Türklük arasında ziddiyet yoxdur, onlar bir-birini tekmilleşdirir. Azerbaycanlılığı Türklüyünden boşaltmaq Türklüyü Azerbaycanlılıqdan boşaltmaq qeder yanlış ve tehlikelidir.

- Azerbaycandan behs etmek İrandaki diger Türk grublarını unutmaq anlamına gelmir.. Tarixi tecrübeler gösterir ki; Azerbaycan zeyif oldukçaq diger Türk grubları da zeyif olur, Azerbaycan güçlendikçe İrandaki diger Türk grubları da güçlenir. İrandaki diger Türk grublarının güçlenmesinin yolu Azerbaycanın dirçelişinden geçir.

- Azerbaycan adına qarşı çıxmaq ve onu “ İran adı altında eritmeye çalışmaq" edaletli deyil, tarixi gerçeklere de uyqun deyil ve eyni zamanda Türk milliyetçiliyine de qarşı davranış sayılır. Azerbaycan Türklerinintarixii vetenini Azerbaycan olmaqdan çıxardıb ve onu Farslıqla özdeşleşmiş/eynileşmiş İranlılıq içine yerleşdirmek mentiqi, edaletli ve doğru olmadığı kimin Türk milliyetçiliyine de muğayirdir/tersdir.

- Azerbaycanı İran içinde eritmek İrançılığın gizli, ferqli ve tehlikeli versiyonudur ve onun Azerbaycan-Türk milletine xeyri olmadığı kimin İrandaki diger Türk grublarına da ve elece de Türk dünyasına da xeyri yoxdur.

-Azerbaycanlılaşmaq telebi Türkleşmek ve çağdaşlaşmaqla(demokrai, insa haqları ve benzeri istekler) birlikde Güney Azerbaycan Milli hereketinin fikri esaslarını teşkil etmekdedir.