آیت الله صانعی: خون به ناحق ریخته، گریبان مستبدان را خواهد گرفت


آیت الله یوسف صانعی، از مراجع تقلید شیعه در ایران، در بیانیه ای که خطاب به دولت چین منتشر شده "کشته و زخمی شدن و دستگیری تعدادی زیادی از مسلمانان و مردم بی دفاع" منطقه سین کیانگ چین را محکوم کرده است و گفته است "خون به ناحق ریخته شده انسان ها، گریبان مستبدان" را خواهد گرفت.

 

گرچه بیانیه آیت الله صانعی، خطاب به دولت چین است اما متن بیانیه "به همه دولت ها" درباره "حفظ حرمت، کرامت و حقوق انسان ها" توجه داده است.

 

آیت الله یوسف صانعی از چهرهای طراز اول دینی ساکن شهر مذهبی قم است که به خاطر فتواها و نگرش نوگرایانه‌اش شهرت دارد و به روحانی اصلاح طلب معروف است.

 

آیت الله صانعی، در بیانیه اخیرش می نویسد که "حاکمان مستبد چین به جای رفع معضلات و مشکلات مسلمانان این کشور که بخش قابل توجهی از جمعیت آن سرزمین را تشکیل می دهند، با اشکال مختلف در صدد خاموش کردن اعتراض های مردمی برآمده اند."

 

او مصادیق خاموش کردن این اعتراض ها را "قطع رسانه های ارتباطی، عدم اطلاع رسانی از فجایع و ارتباط دادن این اعتراضات به قدرت های بیگانه - که بطلان و مکر و حیله بودنش از روز، روشن تر است" توصیف کرده است.

 

از تمام آزادیخواهان جهان از هر صنف و طبقه و دولت های مدافع حقوق بشر می خواهم که این جنایت ها را محکوم کرده و با استفاده از تمام ظرفیت های ملی و قانونی خود از تکرار این گونه جنایت های سبعانه و غیرانسانی در تمام نظام های بشری جلوگیری نمایند

آیت الله یوسف صانعی

 

بیانیه آقای صانعی می گوید مقامات چینی "به خود جرأت داده اند تا به حریم و حقوق انسان های بی دفاع تجاوز نمایند و می کوشند با انتساب این اعتراضات به عوامل خارجی، هرگونه اقدام و اعتراض بین المللی و مردمی را از سوی دیگر کشورها خاموش سازند."

 

درگیری ها در شهر اورومچی روز یکشنبه پنجم ژوئیه (چهاردم تیر) در پی انتشار خبری در مورد حمله چینی های "هان" به مسلمانان اویغور در جنوب چین آغاز شد و به دخالت پلیس منجر شد. بر اساس برخی گزارش ها، بیش از ۱۵۰ نفر از مردم منطقه در این درگیری ها کشته شدند.

 

آقای صانعی در این بیانیه "از تمام آزادیخواهان جهان از هر صنف و طبقه و دولت های مدافع حقوق بشر" خواسته است که "این جنایت ها را محکوم کرده و با استفاده از تمام ظرفیت های ملی و قانونی خود از تکرار این گونه جنایت های سبعانه و غیرانسانی در تمام نظام های بشری جلوگیری نمایند."

 

در جریان درگیری نیروهای دولتی در چین با مسلمانان منطقه سین کیانگ، و پیش از آن در جریان سرکوب اعتراض های مردمی به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران توسط نیروهای نظامی و لباس شخصی، گروهی از سیاستمداران و مردم خواستار موضع گیری روحانیون و مراجع تقلید شده بودند.

 

پیش از این آقای صانعی و آیت الله حسینعلی منتظری درباره درگیری ها در ایران نیز بیانیه صادر کرده بودند.

 

آیت الله منتظری در بیانه خود نوشته بود "اگر مردم شریف‏ ‏امروز خواسته های به حق خود را در اجتماعات آرام مطرح نکنند و‏ ‏مظلومانه سرکوب شوند، عقده هایی شکل خواهد گرفت که ممکن است‏ ‏بنیان هر حکومتی را هر چند مقتدر باشد برکند."

 

 

 

اویغور مسلمانلاری نین قتل عامینا کیم اعتراض ائتمه لی دیر ؟!

 

 حسن راشدی 20 /4/ 88

http://rashedi-hasan.blogfa.com/

 

 

گؤره سن  شرقی تورکوستان و یا چین استعمارچیلاری نین دیلی ایله دئسک چین اؤلکه سی نین سین کیانگ (سیجان ) ایالتینده یاشایان اویغور مسلمان تورکلری نین سون گونلرده چین لیلر طرفیندن قتل عامی آییق وجدانلاری اینجیتدی می ؟!

1940- جی ایلده مستقل بیر اؤلکه کیمی اداره اولونان " شرقی تورکوستان " سونرالار چین استعماری آلتینا کئچه رک بو اؤلکه نین بیر مختار ولایتی کیمی اداره اولماغا باشلادی ؛ لاکین 15 میلیونلوق اویغور تورکلری چین ترکیبینه کئچن گوندن بو گونه قدر چوخ چتین گونلرینی یاشاماقدا و شدتله آسیمیله اولماقدادیرلار !

مختار ولایت ده یاشامالارینا باخمایاراق مختاریت اختیاری اولمایان اویغور مسلمانلاری- نین دیل، تاریخ و کولتورلرینه صاحیب چیخمالاری نین جزاسی، سون گونلرده، ان آزی و چین دولتی نین وئردیگی رسمی رقملره گؤره 184 کیشی و قادینین اؤلومو، ایکی مین نفرین یارالانماسی و 1400 نفردن چوخ توتوقلانماسی اولموشدور !

بو رقملر چین دولتی نین وئردیگی رسمی رقملردیر، لاکین غیر رسمی خبرلره گؤره سین کیانگ مختار ولایتی نین مرکزی و 3 / 2 میلیونلوق نفوسو اولان اورومچی و باشقا اویغور ساکینلی شهرلرده اؤلن، یارالانان و توتوقلانان اویغور مسلمانلاری نین سایی بو رقملردن نئچه قات آرتیقدیر !

چوخ شاشیردیجی دیر کی، چین اؤلکه سینده آسیمیله سیاستینه اعتراض ائدن اویغور مسلمانلاری نین قتل عامّینا اقدام ائدن چین دؤلتینه بیر چوخ اؤلکه مسئوللاری اعتراض ائدرکن ، بو تعداد مسلمانلارین اؤلومونه، یارالانمالارینا و توتوقلانمالارینا اؤلکه میز ایران مسئوللاری بی تفاوت قالمیشلار ؟!

آلمان اؤلکه سینده و بیر نژادپرست آدام طرفیندن اؤلدورولن میصیر اؤلکه سی اهالیسی مسلمان قادین " مروه الشربینی " نین اؤلومونه و ایتالیادا دموکراسی خواه

تظاهراتچیلاری داغیتماغا اقدام ائدن ایتالیا پولیسینه اؤلکه مسئوللاریمیز، آلمان و ایتالیا دؤلتینه شدتلی اعتراضلار ائتمیش و حتی خانیم مروه الشربینی آدینا تهراندا نمادین تشییع جنازه اولموش و ایتالیا سفیری تهراندا خارجی ایشلر وزارتخاناسینا چاغریلمیش و ایران اسلام جمهوریتی نین اعتراضی ایتالیا سفرینه بیلدیریلمیشدیر.

اگر ادّعا ائدیریک بیزیم سیاستیمیز عین دیانتیمیزدیر، گؤره سن نه اوچون اؤلکه مسئوللاریمیزا چین اؤلکه سینده ان آزی 184 نفر مسلمان قادین و کیشی نین قتلی

آلمانیاد اؤلن بیر نفر مسلمان قادین قدری و ایتالیادا دموکراسی ایسته ین ایتالیالی تظاهراتچیلاری قدر اؤنم و اهمیتی اولمامیش و ایران اسلام جمهوریتی مسئوللاری بو آچیق قتل عامه گؤره چین اؤلکه سی مسئوللارینا بیر اعتراض بئله ائتمه میشلر ؟ !

 

 

 

زندگانی برای اویغورها شبیه به دوزخ خواهد بود

 

میللی حرکت سه شنبه ۲۳ تیر ۱۳۸۸:

شهزاده سمرقندی

shahzoda@radiozamaneh.com


الیزابتا پلی‌بانی، خبرنگار آزادی است که در حال حاضر در چین به سر می‌برد و ناآرامی‌های شین‌جیان (سین‌کیانگ) را از نزدیک دنبال می‌کند.

چند روز پیش با بتا درباره ناآرامی‌ها و تعداد واقعی کشته‌شدگان صحبت کرده بودم. این بار از او درباره رسانه‌های محلی چین پرسیدم و همین طور از تاریخچه درگیری‌های بین این دو قوم؛ هان‌های چینی‌تبار و اویغورهای مسلمان.

خانم بتا پلی‌بانی حدود دو هفته است در چین است و قبلاً نیز سال‌های زیادی را در چین به سر برده و زبان چینی را به خوبی صحبت می‌کند و خود رسانه‌های محلی را دنبال می‌کند و می‌تواند گزارش‌های آن‌ها را با اخباری که در رسانه‌های خارج از چین منتشر می‌شوند، مقایسه کند.‌

وی می‌گوید رسانه‌های محلی از درگیری‌ها در شین‌جیان چیزی زیادی نمی‌نویسند و تا می‌توانند، آن را نادیده بگیرند و به عنوان اتفاقی تصویر می‌کنند که آن قدر جدی و مهم نیست.

خانم پلی‌بانی می گوید این‌که بعضی از خبرنگاران خارجی توانستند به منطقه بروند و از درگیری‌های اخیر گزارش بدهند، اتفاق تازه‌ای در چین است. چون قبلاً دولت تمام تلاش خود را داشت تا از اتفاق‌هایی مثل این چیزی در خارج منتشر نشود و پوشیده بماند.

در رسانه‌های محلی داستان فرق می‌کند. صفحات روزنامه‌ها پر است از اخبار تبلیغاتی که مردم را وادار می‌کند هم‌فکر با دولت باشند. راهپیمایی صلح‌آمیز مردم اویغور را که با برخورد شدید پلیس روبه‌رو شد، به عنوان درگیری‌ای بین دو قوم معرفی می‌کنند. یعنی مخالفت مردم اویغور و سرکشی آن‌ها از هم‌زیستی با قوم «هان» عنوان می‌شود؛ چیزی که با حس وطن‌دوستی مردم چین مخالفت می‌کند.

در نتیجه درخواست مردم اویغور از جانب مردم چینی‌تبار درک نمی‌شود و احساس هم‌دلی با مردم اویغور ندارند. هر چند کسان زیادی را دیدم که با خشونت و درگیری مخالفند.

از خانم پلی‌بانی می‌پرسم که مردم اویغور از سال ۱۹۴۹ زمانی که دولت نو چین تأسیس شد، دور از هم‌زبانان و هم‌فرهنگان خود در آسیای میانه ماندند و راه‌های داد و ستد فرهنگی آن‌ها با مردم آسیای میانه تقریباً قطع شده است. این ۴۰ ساله مبارزه مردم اویغور که بعد از فروپاشی کشور ترکستان انجام می‌دهند، به کجا خواهد رسید؟

خانم پلی‌بانی در جواب می‌گوید که این موضوع در دیدگاه دولت چین کاملاً نادیده گرفته می‌شود و در این مدت ۴۰ سال تمام تلاش خود را داشته که مردم اویغور با هان‌های چینی آمیخته شوند و فرهنگ و زبان آن‌ها را از بر کنند. اتفاقی که تا به حال رخ نداده و مردم اویغور اصرار شدید در نگه داشتن هویت خود دارند.

باید تأکید کرد در زمانی که شوری سابق با مرزبندی‌های غیر طبیعی در آسیای میانه چندین کشور را به پا کرد، مردم زیادی در این مرزبندی‌ها، چه در چین و چه در آسیای میانه تا به حال با زبان و فرهنگ متفاوت در مزر کشوری متفاوت زندگی کنند.

بعد از فروپاشی شوروی این مرزبندی‌ها به ضرر این مردم انجام شده است. چون دیگر مثل دوران شوروی، سیستم مشترک آموزش بین این کشورها وجود ندارد و مردم اویغور نیز دیگر هیچ پشتیبانی از کشورهای هم‌فرهنگ خود دریافت نمی‌کند و دولت چین هم برای چینی ساختن آن‌ها تلاش می‌کند.

خانوم پلی‌بانی می‌افزاید: اتفاقی که الان دارد در ارومچی رخ می‌دهد، چیزی غیر منتظره‌ای نیست و بسیاری از کارشناسان انتظار این گونه واکنش مردم اویغور را داشتند. فرهنگ و زبان مردم اویغور، ترکی است و دین آن‌ها اسلام است؛ چیزی که با فرهنگ و زبان هان‌ها متفاوت است.

قوم هان که قبل از سال ۱۹۴۰ در شین‌جیان تعداد انگشت‌شماری داشتند، حالا به ۴۰ درصد افزایش یافته‌اند. شرایط مردم اویغور و هان شبیه مردم کشورهای آسیای میانه نیست. در آسیای میانه، مردم با این که زبان متفاوت دارند، اما دین مشترک دارند و هم‌زیستی بین آن‌ها راحت‌تر صورت می‌گیرد و داد و ستد فرهنگی - اجتماعی داشته باشند. اما «هان ساختن» مردم اویغور به مراتب غیر طبیعی‌تر است و شاید هیچ وقت هم صورت نگیرد.

از بتا پلی‌بانی می پرسم که در طول این سال‌ها، این چینی‌سازی مردم مسلمان تا چه حد عملاً از جانب دولت انجام گرفته و تا چه حد به نتیجه رسیده است؟

خانم پلی‌بانی می گوید: کاشغر یا مناطق مسلمان‌نشین چین، در راه ابریشم قرار دارد و تمام بناهای آن مربوط به قرن ۱۱ است. تصمیمی که دولت چین برای از بین بردن نشانه‌های فرهنگی آن‌ها انجام داده، می‌تواند یکی از همین اقدام‌ها باشد. اما باید بگویم که این پروژه جدیدی نیست و دولت چین سال‌هاست در حال تلاش برای تخریب بناهای قدیمی و ساختن بناهای جدید و امروزی است. پروژه‌ای که مردم اویغور به شدت مخالف آن‌اند و بارها اعتراض خود را بیان کرده‌اند.

اما آثار باستانی مردم اویغور بسیار چشمگیر است و نشان از دین و فرهنگ متفاوت آن‌هاست و دولت چین دوست ندارد هیچ در و دیواری به عنوان مدرک از تاریخ قدیمی و متفاوت اویغورها پیام دهد و برجا بماند.

از بتا پلیبانی می‌پرسم که چه قدر به موفق شدن مردم اویغور خوشبین است؟

وی می‌گوید مقابله با دولتی مثل چین کار آسانی نیست و مردم اعتراض و تجمع خودجوشی دارند و از قبل برنامه‌ریزی‌شده نیست. این می تواند باعث به جایی نرسیدن اعتراض‌های آن‌ها شود.

دوم این که مردم نزدیکان خودرا از دست داده‌اند و نگران فرزندان خود هستند و آن‌هایی که از روستاهای دوردست آمده بودند، دارند دوباره برمی‌گردند.

من فکر می‌کنم که زندگی در این منطقه بعد از این اتفاقات به شدت سخت خواهد شد و فشارهای بیشتری وارد خواهد شد و بیشتر از پیش تحت نظارت و کنترل دولت خواهد بود.

من خوشبین نیستم و می‌توانم بگویم که زندگانی در این منطقه برای اویغورها شبیه به دوزخ خواهد بود.

 

 

اويغورلارين دوغو توركيستاندا نه لر چکديگي بو رئپورتاژدا 

 

 باشگون(دوشنبه) ۲۲ تير ۱٣٨٨ - ۱٣ ژوئيه ۲۰۰۹

 

  اؤيرنجي: چينين اويغورلار قيرغيني يئني بير شئي دئييل. دوغو تورکيستاندا ايللردن بري ظولم وار. اوروج قاداغان، حجه گئتمک غئيري مومکون. اوشاق دوغما ايستگي ايسه بئله وحشيجه سونلانير. 

  

  دوغو تورکيستان، جوغرافيياميزين اونودولان تورپاقلاريندان يالنيز بير دنه سي. 100 ايلدير کوممونيست چين، قارداشلاريميزا ظولم ائدير. اويغور تورکلري آلچالديلير، اينانجلارينا موداخيله ائديلير، کؤرپه لري قتل ائديلير، شخصيتلرينه هوجوم ائديلير. 25 ميليون موسلمان اورادا مظلوم. بير اوميد ايشيغي اولاراق تورکييه ني گؤرورلر. تورکييه ني چوخ سئويرلر. آما تورکييه بو سئوگي نين قارشيليغيني وئره بيليرمي؟  

  دونيا اويغون کونقرئسي عومومي سؤزجوسو دولکون عيسي بي ايله بو سون حاديثه لر باشلامادان چوخ اول، بو گونلرين ده خبرچيسي اولاجاق او اينانيلماز آتموسفئري گؤروشموشدوم. سانارام سيز ده اوخودوقجا دهشته دوشه جک و هئچ اولماسا بير دوعا گؤندره جکسينيز او اوزاق اؤلکه ده کي  قارداشلاريميزا…  

  ***  

  اولجه دونيا اويغور کونقرئسيندن بحث ائده بيلرسنمي؟

 

  البتته. دونيا اويغور کونقرئسي، دوغو تورکيستان موسلمانلاري نين ياشاديقلاري ظولملري دونيا ايجتيماعيته ائشيتديرمک، دونيا خالقلاريني ظولمه قارشي حرکته کئچيرمک، چين حؤکومتيني بو نؤقطه ده سيخيشديرماق و دوغو تورکيستان خاريجينده کي  تورک لرين حاقلاريني مودافيعه  ائتمک اوچون قورولدو. ظولمه قارشي تيک دايانا بيلمک اوچون قورولدو.

 

  دوغو تورکيستاندا نه لر اولور؟  

 

  دوغو تورکيستاندا 25 ميليون اطرافيندا تورک وار. هاميسي موسلمان. شيددتلي بير ديني باسقي سؤز مؤوضوعسو. موسلمانلار آما آزادليقلاري مانعه تؤره ديلير. اينانجلاريني ياشامالاري مانعه تؤره ديلير. چتينليکلر چيخارديرلار. قاداغان هر يئرده.  

 

  نه لري قاداغان ائديرلر مثلا؟

 

  راماضان مثلا… اؤيرنجي لرين اوروج توتماسي دقيق قايدالارلا قاداغان ائديلميش وضعيتده. اوروج توتدورمورلار. نظارت ائديرلر. زورلا يئمک يئدييريرلر. بونون تبليغاتيني ائديرلر.  

 

  ياخشي، ميلتين اوروج توتماسي بير ايشغالچي اوچون نئجه پروبلئم اولا بيلر کي؟  

 

  اوروج توتولوب توتولماماسي اونلاري ماراقلانديرمير شوبهه سيز آما بونو كيمليك لريميز اوستونده بير تضييق واسيطه سي اولاراق ايستيفاده ائديرلر. غورورلاريميزي آياقلار آلتينا آلماق اوچون بو جور شئي لري ايستيفاده ائديرلر. رئستورانلاريني هر هانسي بير سببله راماضان آيي ايچريسينده باغلايانلارين تثبيت ائديلمه لري وضعيتينده 10 مين يوئن پول جزاسي کسيلير. تکراري وضعيتينده ايسه رئستوران صاحیبي چين کوممونيست پارتيياسي نين تعليماتلارينا قارشي چيخديغي گوناهلانديرماسي ايله حبس اولوناراق حبس ائديلير. ديگر طرفدن فابريک، مکتب و دؤولت دايره لرينده خوصوصي و قصدلي اولاراق گونورتا يئمگي وئريلير و بو يئمه يه قاتيلماغي مجبورو حالا گتيرميش اولورلار. يئمه يه قاتيلمايانلار يا دا يئمه ينلر چئکلنه رک يا ايشدن اوزاقلاشديريلير، يا مکتبدن آتيلير، يا دا سورگونه گؤندريليرلر.    

 

  تضييق لر بورادان گؤروندويوندن داها آغير آيدين اولان.  

 

  بلي. بو اينسانليق خاريجي مجبور ائتمه لره دؤزه بيلمه ين بعضي جوتچولر کئچيجي بير مودت اوچون، اؤلکه نين مئشه ليک و داغليق ساحه لرينه قاچاراق اورالاردا گيزلي، گيزلي ديني عيبادتلريني يئرينه يئتيرمک مجبوريتينده قالماقدالار. بو کسلرين يئرلري نين تثبيت ائديلمه لري حاليندا ايسه، بير تئررور تحصيل دوشرگه سي کشف ائديله رک دوشرگه ده کي  تئرروريست لر تاثيرسيز حالا گتيريلدي شکلينده آچيقلامالار ائديله رک يالنيز راماضان آييندا ديني عيبادت لريني يئرينه يئتيرمک ايستمکدن باشقا آرزولاري اولمايان گوناهسيز اينسانلار هاوادان و قورودان عسگري عملياتلارلا وحشيجه سينه، وحشيجه قتل ائديلمکده لر…  

  دونيا ايجتيماعيت بونلار گؤرورمو؟ 

 

  بيلينديگي اوزره 2008-جي ايلين راماضان آيي 1 سئنتيابردا، يني سؤزده دونيا باريش گونونده باشلادي. لاکين چوخ تأسوف کي، 1 سئنتيابري دونيا باريش گونو اولاراق اعلان ائدن و اؤزلري فيل ديشي قوله لرينده سلطنت سورن محفيللر، دونيانين گئرچکلري و دوغو تورکيستانداکي اينسانليق درامي قارشي سيندا اوچ مئيمون رولونو اويناماغي عينادلا داوام ائتديريرلر... ايشده بو وضعيت ايسه،  `دونيا باريشي`، `دئموکراتييا`، `اينسان حاقلاري نين موقدسليگي` کيمي بيليک ايفاده لرله واخت اؤلدورمه نين عبثله مشغوليت اولدوغونون آچيق بير گؤستريجي سيدير…

 

  سيمبول آدلارينيز دا وار. مثلا اوچ افندي لردن بحث ائده بيلرسينيزمي؟  

 

  البتته!... اوچ افنديلر حرکتي  دوغو تورکيستانين سياسي ليدئرلري اولان هاميميزين دا حؤرمت و رحمتله خاطيرلاديغيميز مرحوم در. معسود صبري بايکوزو، محمد امين بوغرا و عيسي يوسوف آلپ تکينين 1943-1949 ايللري آراسيندا دؤورون سياسي و ايجتيماعي شرطلري گؤز اؤنونه آليناراق، دوغو تورکيستاندا و چينين او ايللرده کي  سياسي پايتاختي اولان چونگکينگده ايجرا ائتديکلري دوغو تورکيستان ميللي موباريزه سي نين آدي.  

 

  دوغو تورکيستان اوچون اؤنمي ندير؟

 

  چوخ اؤنمي، چونکي اؤزونده سياسي بير حرکت اولماقلا بيرليکده عئيني زاماندا سويسال و مدني ايستيقامت لري نين ده اولدوغو، گئنيش احاته لي بير ميللي موباريزه حرکت. اوچ افنديلر، دوغو تورکيستان آزادليق موباريزه سينده اؤنملي بير کيلومئتر داشي. تاريخين بير مرحله سينده بير قاپي آرالانميش؛ اورادان گيريله رک، اؤلکه ني مرحله لي اولاراق آوتونوملوغا، سئلف-دئتئرميناسيونا و سونوندا موستقيللييه آپاراجاغي اوميد ائديلن، اينجه و اوزون بير سفره چيخيلميشدي.  بو مودتده اؤنملي مسافه لر آلينميش، قييمتلي قازاناملار الده ائديلميشدير. 

 

  اويغور تورکلري نين عوثمانلييا و تورکييه يه باخيشي ندير؟  

 

  دقيق اولاراق ايفاده ائتمک لازيم اولسا، هر کس تورکييه يه اوميدي باغلاميش وضعيتده. اوميد واريز. بيزي تورکييه قورتاراجاق. عوثمانلي، بيزيم موستقيلليگيميزي قبول ائتميشدي. بؤلگه يه عوثمانلي عاليملر و دؤيوشچولر گؤندردي. ايندي ده قورتولوش اوميديميز تورکييه.

 

  تورکييه علاقه لر نه وضعيتده؟

 

  بيزيم گؤزل عادتلريميز وار موصطافا بي. مثلا، عوثمانلي دؤورونده ده، ايندي ده؛ بوتون چتينليکلره باخماياراق حجه گئديب، دوغو تورکيستانا گئدن هر کسه بو سوال سوروشولار؛ ايستانبولا گئتدينمي؟ اگر حج يولوندا و يا دؤنوشده ايستانبولا اوغراماميشسا کدرلنرلر. ايستانبول و تورکييه عشقي تام فرقليدير.

 

  تورکييه نين باخيشي ندير بو وضعيتده دوغو تورکيستانا؟

 

  تورکييه، اسكي دن دوغو تورکيستان ايديعاسي نين اوجاغي ايدي. آما ايندي دوغو تورکيستان يئتيم قالدي. تأسوف کي،. آوروپا صاحیب چيخير، آبش صاحیب چيخير. فرقلي سببلرله ده اولسا بيلمه يه، اؤيرنمه يه چاليشيرلار. آوروپا پارلامئنتيندن داها يئني دؤندوم. بير دانيشما ائتديم اورادا. دردلريميزي چتينليکلريميزي ايضاح ائتديم. حؤکومتلر عوموميتله بيزي دستکله يير.  

  تورکييه؟  

  سون زامانلاردا تورکييه دن تأسوف کي، دستک گؤره بيلميريک. چاغيريشيميز بو؛ اگر موسلمان و تورک اولاراق بيزي ديقته آلميرسا بئله اينسان اولاراق ديقته آلسينلار. اينسان حاقلاري پوزونتوسو وار دئسينلر. بونا ديقت چکسينلر.  

 

  گولجادا نه لر اولدو دولکون بي؟  

  5 آپرئل 1997 تاريخينده چين ايشغالي آلتينداکي دوغو تورکيستانين گولجا ويلايتينده بوتون گوناهلاري(!) قدر گئجه سي موناسيبتييله قوران اوخوماق و دوعالار ائتمک مقصدييله بير آرايا گلمک اولان قادينلار، چين ايشغال گوجلري طرفيندن ائديلن آني بير باسقينلا توپلو شکيلده نظارته آليناراق پوليس مرکزينه آپاريلميشدي. بو وضعيتي خبر آلان ضرر چکميش قادينلارين ياخينلاري چين پوليس مرکزينه گئتديکلرينده، توپلانديقلاري ائودن دئردئست ائديله رک آپاريلان قادينلاردان ايکيسي نين جسدي نين، ياخينلاريني آلماغا گلنلرين اؤنلرينه آتيلماسي سونراسيندا چيخان حاديثه لر بير آندا بوتون گولجا عوموميسينه و دوغو تورکيستانين بير چوخ شهرلرينه ياييلاراق بير ميللي قيام حرکتينه چئوريلميشدي. چين ايشغالچيلاري نين چوخ آغير  ظولملري نين سانکي پارتلاماغا حاضير بير بومبا حالينا گتيرديگي دوغو تورکيستانلي لار اوچون چوخ آغير بير تحريک اولان او حاديثه  تام معناسييلا استکاني داشيياران سون داملا اولموش و آرتيق اؤنلنه بيلمز بير ميللي توفان حالينا چئوريلن بو حيرص چين ايشغالچيلارينا قارشي `يا ايستيقلال يا اؤلوم` دؤيوشو حاليني آلميشدي. آما او دؤيوشده اللرينده سيلاح اولمايان سايسيز گوناهسيز دوغو تورکيستانلي، چين ايشغال گوجلري نين آغير سيلاحلارلا آچديقلاري آتش نتيجه سي شهيد اولدو و مينلرله سي ده يارالاندي.