تورک دونیاسی اینسان حاقلاری درنه یینده صالح کامرانی نین گونئی آذربایجان راپورو

 

جمعه ۱۵ خرداد ۱٣٨٨ -  ۵ ژوئن ۲۰۰۹

 

اؤیرنجی نین اورتا دوغو قزئتیندن آلدیغی خبره گؤره، صالح کامرانی گونئی آذربایجانلی وکیل، تورک دونیاسی اینسان حاقلاری درنه یینده، ایران دا یاشایان گونئی آذربایجان تورک لری نین اینسان حاقلاری پوزونتولارینی گؤزلر اؤنونه سریب. صالح کامرانی بئله دانیشیب:

 

 

  ايراندا چوخ سايدا تورک وار

 

  ايران عصرلر بويونجا قونشوموز اولاراق قالميش بير اؤلکه اولماسينا باخماياراق، تورکييه ايله ايران آراسيندا تاريخي، ائتنيک و مدني اولاراق بير آيريليق ياشانماميشدير. ايراندا چوخ سايدا و چوخ يئرده تورک وار. آنجاق، سياسي، و مدني حاقلاريني ايستيفاده ائده بيلمه باخيميندان نه یازیق کي چوخ بؤيوک موباريزه لر وئريرلر.  

  ايراندا تورکجه ائگیتیم (تحصیل) قاداغاندير. تورکجه تی وی- یه ايجازه وئريلمير. تورکلرين تحصيللري نين و ديللري نين مانعه تؤره ديلمه سي ده چوخ بؤيوک پروبلئم اولاراق قارشيميزدا دايانير. داها دا آچيقجاسي تورک شخصيتي ردد ائديلير. تورکجه آد اوشاقلارا و ايش يئرلرينه قويولا بيلمير. بوتون بو مانعه تؤرتمه لر قارشي سيندا "بيز تورکوک و تورکلوگوموزله اؤيونوروک" دئينلرين ده سايي نين آز اولماديغيني بورادا وورغولاماق ايسته ييريک.  

  رسمي رقملر اورتادا يوخ، آنجاق ايراندا 40 ميليونون اوزرينده تورک سويداشيميزين ياشاديغي بيلينير. خوراسانسادا، تهراندا، تورکمن صحرادا سيخليقدا آما ايرانين هر يئرينده تورکو گؤرمک مومکون. کاشگاي تورکلريني ده هر طرفده گؤرمک و تاپماق چتين دئييل.  

  1925دن بو يانا سرحدلري دييشمه ين يالنيز ايران و تورکييه بؤلگه ده ياخشي قونشولوق علاقه لريني بو گونه قدر مودت گلميشلر. بير اؤنملي مؤوضوع دا 1925-جي ايله قدر ايراندا رسمي ديلين تورکجه اولماسيدير. يئنه بو تاريخه قدر بؤلگه ده بير چوخ دؤولتي تورکلر ايداره ائتميشدير. مثلا صفوي دؤولتيني ايداره ائدن ده تورکلردير.  

  تورک دونياسي اينسان حاقلاري درنگي باشچيسي عبدوللاه بوکسور، دانيشيغين آچيليش دانيشماسيندا ايران ايله علاقه دار قيسا معلوماتلار وئرميش. داها سونرا ناطيق صالح کامراني، ايرانداکي ياشانانلار و اينسان حاقلاري پوزونتولاري ايله علاقه دار دیرلنديرمه لرده اولموش. کامراني، اوچ آي اول ايراندا اؤلوم ايله قارشي-قارشييا قالينجا آيريلماق مجبوريتينده قالميش. ايندي آروادی و اوشاغي ايله تورکييه ده ياشايير. اصل پئشه سي وکيلليک. بو گونه قدر اينسان و عيرق آيريمي ائتمه ميش. ايرانلي نين دا، تورکون ده شيعه نين ده، کوردون ده، سونني نين ده هر کسين ايديعاسينا باخميش، آيريم گودمه ميش. هر کسين کؤمگينه قاچميش. اينسان اساسلي بير دونيا گؤروشونه صاحیب شخصيتي وار.  

 

  کامراني، 8 دفعه  حبس اولونموش. موختليف تضييق و ايشگنجه لرله قارشيلاشميش. آما قورخماميش. بو دارپ و ايشگنجه لر سونراسي بير گؤزو زييان گؤرموش. "من وکيل اولاراق بونلاري ياشاديم. ديگر تورکلري سيز دوشونون" دئيير. ايراندا تورک لره قارشي نئجه بير تضييق و هضم ائتمه حرکتي نين وار اولدوغونو وورغولاماغا چاليشير.  

 

  ايشده تورک دونياسي اينسان حاقلاري درنگي ايداره چيلري بئله سينه جسور بير حرکت و ييغينجاقلا، ايراندا ياشايان سويداشلاريميزين وضعيتيني آچيق شکيلده اورتايا قويولماسيني تأمين ائتميشلر. ايران ايله اولان علاقه لريميزده بو گونه قدر اورادا ياشايان سويداشلاريميزين وضعيتي هئچ بو قدر آچيق شکيلده اورتايا قويولمادي. گوندمه داشينمادي. بونلار هميشه گؤرمه مزليکدن گليندي. ايرانداکي تورکلر 80 ايلدن بو يانا يالنيز مدني سويقيريم ايله دئييل، فيزيکي سويقيريملا دا قارشي-قارشييا قالميشلار. گونئی آذربايجان تورکچولوک حرکتي مرکز اولاراق گؤستريلير. ايراندا مئيدانا گلن ايچ حاديثه لرده 17 ميندن چوخ آدام حبس اولونموش، 50 قدر شهر سيلاحسيز اولاراق قييام قالديرميش، آنجاق هم دونيا ايجتيماعيت، هم موسلمان عالمي، هم ده تورک دونياسي بو حرکتلره قئيدسيز قالميشدير. 

 

  آذربایجان تورکلری آغيرليقدا

 

  ايراندا اهالي سيخليغي باخيميندان ان چوخ آذربایجان تورکلري وار. داها سونرا قاشقايلار گلير. خوراسانسا تورکلري و تورکمن صحرا ( گونئی تورکمنيستان) اونلاري ايزله يير. تورکچولوک دئييلينجه ده ايلک آغلا گلن گونئی آذربايجانلي لار اولور.  

  ايندي باخين بو نؤقته چوخ اؤنملي دير: ياخينلاشان ايران سئچکيلرينده سس وئره جک 45 ميليون آدامين ان آز 15 ميليونو آذربایجان تورکلردن مئيدانا گلير. بو رقم کيچيک حساب ائديله بيلمز. بو سببله ائديله جک جومهور باشقانلیغی سئچکيسي نين تعيين اولونماسيندا تورکلرين رولو بؤيوک اولاجاق کيمي گؤرونور.  

  تورک دونياسي اينسان حاقلاري درنگي قادين کوميسسيياسي باشچي یاردیمجيسي گولگون گؤي طرفينده نين ييغديغي معلوماتلاردان فايدالاناراق بو يازيني يازديق. ايران کيمي بير اؤلکه ده کي  تورکلرين حيات شرطلري نين و گؤرولن اذيت لرين اؤلچوسونون بو جور اورک آغريدان اولماسيني اوخوجولاريميزين دا بيلمه سيني ايسته ديک. بيزيم سيياستچي لر، هر نه قدر ايران ايله اولان علاقه لرين زدله نيلمه مه سي مؤوضوعسوندا حساسليق گؤستريرلرسه ده ساناريق بوندان سونرا بو اؤلکه ده کي  سويداشلاريميزين وضعيتلري ايله ده داها ياخيندان ماراقلانماغا باشلاياجاقلار. تورک دونياسي اينسان حاقلاري درنگي ايشده بو معنالي ييغينجاق ايله آتشي يانديرميشدير. بيز، بو ييغينجاغي و دانيشيغي بو باخيمدان اؤنم وئريريک. 

   

 

 

 

 http://www.ortadogugazetesi.net/makale.php?id=3978