نظری
به تحولات
اخیر در
مناسبات
ترکیه - ارمنستان
علی
قره جه لو – تورونتو
حکومت
AKP در
نیمه شب 22
آوریل در
چارچوب یک
توافق نامه جامع
در مورد عادی
سازی روابط با
ارمنستان با
حکومت
ارمنستان به
توافق رسیده و
نقشه راهی
برای عملی
کردن آن
ترسیم کرده
است. لازم
به یادآوری
است دیدارهای
محرمانه
ترکیه با
ارمنستان بمدت
دوسال در
جریان بوده
است.
وزارت
خارجه ترکیه
در رابطه با
تحول اخیر در
مناسبات با
ارمنستان
اعلام کرده
است که:
"ترکیه و
ارمنستان با
میانجیگری
حکومت سویس و
در چارچوب،
عادی سازی
روابط دو جانبه،
حسن همجواری و
احترام
متقابل که هدف
آن صلح، امنیت
و ثبات منطقه
است تلاش های
زیادی صرف کرده
اند.... از
آنجائی که
عادی سازی
روابط دو
جانبه، منافع
هردو طرف را
تضمین خواهد
کرد ، لذا
برای تحقق اهداف
فوق با امضای
یک توافق نامه
جامع، موافقت
کرده اند". {1}
انتخاب
22 آوریل برای
امضای توافق
نامه یک زمان
بندی تصادفی نبوده
است.
باراک
اوباما در 24
آوریل (روز
باصطلاح نسل
کشی ارمنی)
قرار بود موضع
حکومت خود را
درباره نسل
کشی ارمنی
اعلام کند. اعلام
توافق نامه
قبل از این
تاریخ،
نشانگر فشار
آشکار دولت
آمریکا بر
ترکیه و
نهایتا برعلیه
منافع ملی
جمهوری
آذربایجان
است. {2}
هیلاری
کلینتون وزیر
خارجه آمریکا
نیز در 22 آوریل
در جواب سوالی
در مورد
"پروسه
تحولات قفقاز"
در کمیته
روابط خارجی
مجلس
نمایندگان آمریکا
گفت: "
قدم هائی که
رهبران ترکیه و
ارمنستان در
جهت سازش در
مورد گذشته
تلخ و مشترک
خود برداشتند
به من جسارت
داد.
باز شدن مرزها
و روابط
دیپلماتیک
این پروسه را
آسان تر خواهد
کرد.... " آنها
پشتیبانی ما
را خواستند،
من و رئیس
جمهور اوباما
پشتیبانی
کامل خود را
عرضه کردیم".
کلینتون
اضافه کرد که : "پروسه
مینسک ادامه
دارد و ما
منتظر یک
نتیجه هستیم".
{3}
رسانه
های ترکیه این
توافق نامه را
"پیام به
آمریکا" تلقی
کرده اند. رسانه
های مخالف
حکومت AKP
معتقدند که این
توافق نامه
بجا آوردن
خواست های
آمریکا توسط
حکومت AKP
بوده و حکومت
تسلیم
فشارهای
آمریکا شده و
باز کردن
مرزها و عادی
کردن روابط را
قبول کرده است.
وزیر
خارجه ترکیه
"علی
باباجان"
گفته است: "ما
قدمی که مورد
رنجش
آذربایجان
باشد برنمی
داریم".
ولی جمهوری
آذربایجان
عکس العمل
شدیدی در خصوص
توافق نامه نشان
داده است.
فریادهای
شادی که از ایروان،
واشنگتن و
اروپا می آید
نشان می دهد
که
توافق نامه
به نفع کیست!
نتایج
دیدار اوباما
از ترکیه
اوباما
در دیدار دو
روزه خود از
ترکیه ( 6- 5 آوریل )
بر روی
لزوم
بازگشائی
مرزهای ترکیه
بر روی
ارمنستان
تاکید کرده و
آنرا در دستور
کار گفتگوهای
دوجانبه با
ترکیه گنجانده
بود.
خواست های
آمریکا از
ترکیه علاوه
بر باز گشائی
مرز ارمنستان
که طی دیدار
دو روزه
اوباما مطرح
شده اند، از جمله
شامل نکات زیر
است:
- باز
گشائی مدرسه تربیت روحانی
مسیحی در
استامبول. (این مدرسه
به
دستورآتاتورک
تعطیل شده
بود)
-
استفاده از
خاک ترکیه
برای خروج
نیروهای
آمریکا
ازعراق. ( مجلس
بزرگ ملی
ترکیه در آغاز
مداخله
آمریکا
درعراق
درخواست
استفاده از
خاک ترکیه
برای پیاده
کردن نیرو در
شمال عراق را را رد
کرده بود)
- حمایت
ترکیه از دولت
شمال عراق و
برسمیت شناختن
آن.
- همکاری
نزدیک با
آمریکا در
مبارزه با تروریسم
در منطقه
- اعزام
سربازان
ترکیه به
افغانستان
- قبول
راه حل آمریکا
در مسئله قبرس
خواست
های آمریکا که
در سفر دو
روزه اوباما
به ترکیه مورد
توافق قرار
گرفت در واقع دنباله
قرار داد
عبداله گول با
کالین پاول
وزیر خارجه
وقت آمریکاست
که در 4 آوریل 2003
بطور محرمانه
امضاء شده
بود. {4}
مواضع
ترکیه در
رابطه با ارمنستان
ترکیه مرزهای
خود را با
ارمنستان در سال
1993 بسته بود و
برای باز
گشائی مرزهای
خود شروطی را
قائل شده بود
که مهم ترین آنها
عبارت بودند
از:
- باز پس
دادن مناطق
اشغالی آذربایجان
- منصرف
شدن از
ادعاهای ارضی
علیه ترکیه
- برسمیت
شناختن
مرزهای
قانونی ترکیه
( تائید
قرارداد های "مسکو" و
"قارص")
- کنار
گذاشتن ادعای
نسل کشی ارمنی
- حذف
موادی از بیانیه
استقلال
ارمنستان که
بر علیه ترکیه
است
ارمنستان
نه تنها
هیچکدام از
شروط فوق را
بجا نیاورده
بلکه سرژ
سرکیسیان
رئیس جمهور
ارمنستان
علنا گفته است
که در خیال تحقق
ارمنستان
بزرگ است.
ارمنستان
بخش های شمال
شرق ترکیه را
ارمنستان
غربی می نامد،
تمامیت ارضی
ترکیه را به
رسمیت نمی
شناسد، پدران
نسل امروز
ترکیه را نسل
کش نامیده و
در تبلیغات
خود در جهان
ترکها را
مردمی بربر می
شناساند.
ارمنستان 20%
خاک آذربایجان
را اشغال کرده،
و هنوز خون
های نسل کشی "خوجالی"
در آذربایجان خشگ
نشده است.
ترکیه
با بستن
مرزهای خود بر
روی ارمنستان
در تطابق کامل
با جمهوری
آذربایجان
حرکت کرد. هدف
کشاندن
ارمنستان به
میز مذاکره و
صلح بود.
بعد از 16 سال
تداوم مواضع
مشترک ترکیه و
آذربایجان
این سیاست
داشت ثمره خود
را می داد. تهی شدن
ارمنستان از
جمعیت،
مشکلات عظیم
اقتصادی و انسانی
و موج عظیم
نارضایتی از
حکومت
ارمنستان،
بویژه بعد از
جنگ 8 اگوست
روسیه و گرجستان،
حکومت ارمنستان
را مجبور به
جستجو برای
خروج از بن بست
کرده بود. عادی
سازی روابط با
ارمنستان و بازگشائی
مرزها، مجبور
کردن ارمنستان
برای مذاکره را
منتفی کرده و
آذربایجان را
به تنها راه حل
باقی مانده
یعنی راه حل
نظامی سوق
خواهد داد.
ارمنستان
یک کشور مهاجم
و توسعه طلب
است.
امتیاز دادن
به ارمنستان
او را به پای
میز مذاکره
نخواهد
کشاند، بلکه
او را تشویق
به ادامه
سیاست های
توسعه طلبانه
اش خواهد کرد. آذربایجان
برای ترکیه از
همه جهات یک
کشور استراتژیک
محسوب می شود. تنها
گذاشتن
آذربایجان در
مقابل روسیه و
ارمنستان او
را به راه حل
نظامی سوق داده، دست
جمهوری
اسلامی ایران
را در توطئه
برعلیه
آذربایجان
باز تر خواهد
کرد و کل
منطقه قفقاز
را به
خطر درگیری
های بی پایان
خواهد کشید و
نهایتا ترکیه
در این میان
بازنده اصلی
خواهد بود.
توافق
نامه
ارمنستان و
قانون اساسی
ترکیه
طبق
ماده 90 قانون
اساسی ترکیه،
قرار داد با
دولت های
خارجی
و سازمان های
بین المللی در
حدود
اختیارات
مجلس بزرگ ملی
TBMM
ترکیه است. اعلام
حکومت AKP
مبنی برتوافق
با ارمنستان،
آشکارا غصب
اختیارات
مجلس است. حکومت AKP برخلاف
قانون اساسی
ترکیه حرکت
کرده است،
زیرا مجلس
بزرگ ملی
ترکیه از چنین
توافق نامه ای
بی خبر
است. نه تنها
احزاب مخالف
در مجلس که
حتی
نمایندگان خود
AKP در
مجلس نیز از
آن بی خبرند. حکومت AKP بطور
محرمانه با
میانجیگری
حکومت سویس بدون
با خبر کردن
مجلس بزرگ ملی
ترکیه با
مقامات
ارمنستان
مذاکره و به
توافق رسیده
است.
بدین ترتیب
حکومت AKP
قانون اساسی
ترکیه را زیر
پا گذاشته و
علیه منافع
ملی ترکیه
خودسرانه
حرکت کرده
است.
این
اولین بار
نیست که حکومت
AKP با
زیر پا گذاشتن
منافع ملی
ترکیه با
کشورهای دیگر
قرارداد
محرمانه
امضاء می کند. چنانکه
عبدالله گول
رئیس جمهور
فعلی ترکیه،
زمانی که وزیر
امور خارجه ترکیه
بود با کالین
پاول وزیر
خارجه وقت
آمریکا در
تاریخ 4 آوریل 2003
یک قرارداد 9
ماده ای امضاء
کرد. او
این قرار داد
محرمانه را طی
مصاحبه ای به
خبرنگار
روزنامه
"وطن"، "سدات
سرت اوغلو"
اعتراف کرد. این
قرار داد
محرمانه هیچوقت
در دستور کار
مجلس ملی
ترکیه قرار
نگرفت، ولی
حکومت AKP
در 6 سال اخیر
تمامی ماده
های آن قرار
داد را
یکایک اجرا
کرد.
آخرین ماده آن
قرارداد
مربوط به
ارمنستان
است.
طبق آن قرار
داد حکومت AKP تعهد می
کرد که:
- روابط
خود را با
ارمنستان
عادی کند.
- مرزهای
خود را بروی
ارمنستان باز
کند.
- در
تجارت مرزی بر
له ارمنستان
اصلاحاتی
بعمل آورد.
- موانع
رفت و آمد
ارمنی ها به
ترکیه را
برطرف کند.
حکومت
AKP در راستای
منافع آمریکا و
اروپا در
خاورمیانه و
قفقاز تسلیم
فشارها و
تحمیلات آنها
شده است.
چنین
سیاستی
روابط
آذربایجان با
ترکیه را تیره
و درهای
کشورهای شرق
را به روی
ترکیه خواهد
بست. حکومت AKP بعد از
انتخابات
محلی اخیر و
افتادن در
سراشیبی،
برای ادامه
اقتدار سیاسی
خود بیش از
پیش سرنوشت
خود را به
آمریکا گره زده
و سیاست های
تسلیم طلبانه
بیشتری را در
پیش گرفته
است.
با
روی کار آمدن یک
حکومت ملی در
ترکیه که
ضرورتی اجتناب
ناپذیر است،
مسلما همه
قراردادهای
محرمانه و نا
مشروع حکومت AKP اعتبار خود
را از دست
داده و باطل
خواهد شد.
توضیحات:
{1} سویس
جزو معدود
کشورهای
اروپائی است که
انکار نسل کشی
ارمنی در آن
کشور جرم
محسوب می شود. این
قانون با
لابیگری
اتحاد کلیساهای
مسیحی سویس به
تصویب رسیده
است!
{2} مسئله
نسل کشی ارمنی
مانند شمشیر
دموکلس بر سر
ترکیه در
جولان است. اگر در
ماههای آینده در
کنگره آمریکا
مطرح نشود
مسلما سال
آینده دوباره مطرح
خواهد شد. آمریکا
با علم کردن
نسل کشی ارمنی
هر بار از
ترکیه
امتیازی
گرفته و خواهد
گرفت.
این روند
پایانی
نخواهد داشت،
این باج گیری
تا کجا می
تواند ادامه
پیدا کند؟
یاد
آوری این نکته
ضروری است که
آمریکا تنها کشور
غربی است که
"قرار داد
لوزان" (24
ژوئیه 1923) را که
بعد از پیروزی
جنگ رهائی بخش
ملی ترکیه امضاء
شد، برسمیت
نمی شناسد.
قرارداد لوزان
قرار داد
برسمیت
شناخته شدن
مرزهای ملی ترکیه
و قرارداد
برسمیت
شناختن
موجودیت جمهوری
ترکیه است!
{3} "گروه
مینسک" در
چارچوب
"کنفرانس امنیت
و همکاری
اروپا"
CSCE در رابطه
با منازعه قره
باغ تشکیل شده
است. در 16 سال
اخیر این گروه
پیشرفتی در حل
منازعه قره باغ
از خود نشان
نداده است. اعضای
این گروه که
مرکب از
آمریکا،
روسیه،
فرانسه ...هستند
همگی طرفدار
راه حلی به
نفع ارمنستان
هستند.
{4} در
دیدار دو روزه
اوباما از
ترکیه در مورد
اعزام
نیروهای
ترکیه به
افغانستان
نیز توافق
حاصل شد.
این توافق را
"همکاری ویژه"
نامیده اند. اوباما
موافقت نامه
های آمریکا و
ترکیه را
"همکاری های
نمونه آمریکا
و ترکیه"
نامیده است که
گویا قرار است
کشورهای دیگر
نیز به آن
تأسی جویند.
عبدالله گول
رئیس جمهور
ترکیه در این
مورد گفت: "ما
خواهان موفقیت
آمریکا در
افغانستان و
همه جای جهان
هستیم.
در مورد عراق
و افغانستان
هرکاری در توان
داشته باشیم
انجام خواهیم
داد".
وقتی
آمریکا در
باطلاق عراق و
افغانستان
غرق می شود "
همکاری های
نمونه آمریکا
و ترکیه" و یا
تعهدات
عبدالله گول
چیزی جز
کشاندن پای
ترکیه به
باطلاق نمی
تواند باشد.