یک خبرناگوار

 

شخصیت برجستۀ جامعۀ فرهنگی میهنمان، بهزاد بهزادی به ابدیت پیوست

 بهزادی

بر اساس اخبار به دست آمده، چهرۀ نامدار، نویسنده، زبانشناس پر آوازه و شخصیت شهیر و ماندگار آذربایجان، استاد دکتر بهزاد بهزادی، انسان شریف و پر تلاشی که همۀ زندگی پر تکاپوی خود را صرف مبارزه در راه آزادی و سعادت هم میهنان خود کرد، دور از دیار خویش چشم بر جهان فرو بست.

استاد بهزاد بهزادی به سال 1306 شمسی درخانواده ای روشنفکر و فرهنگی در شهر آستارا چشم بر جهان گشود. پدر او که میرزا پاشا نام داشت از مردان خیرخواه و نوعدوست آستارا بود. میرزا پاشا که همواره در آبادانی شهرآستارا  ورفع و رجوع مشکلات روزمره همشهریان خود فعال بود، به تربیت فرزندان خود اهمیت ویژه ای میداد و میکوشید تا آنها را با روحیه ای انساندوست و خدمتگذار ایده آل های بشردوستانه پرورش دهد.

بهزاد بهزادی در چنین خانواده ای رشد کرد و بالید. او تحصیلات ابتدائی و متوسطۀ خود را درشهر زادگاهش آستارا به پایان برد و در سال 1322 برای ادامه تحصیل به تهران رفت وبا ثبت نام  در " دانشسرای مقدماتی" مدت دو سال نیز

در آنجا درس خواند.

رویداد جنبش ملی ـ دمکراتیک آذربایجان در سال 1324 بهزاد جوان را نیز همانند هزاران جوان دیگر به سوی خود جلب کرد. در این زمان بود که به همت  حکومت ملی آذربایجان برای اولین بار دانشگاه تبریز گشایش یافت. بهزاد جوان به اشتیاق تحصیل در آن دانشگاه تهران را وداع گفت وخود را به شهر تبریز یعنی قلب تپنده آذربایجان رساند. او همزمان با تحصیل در رشته ریاضی دانشگاه تبریزبه عنوان صدر" اتحادیه دانشجویان آذربایجان " انتخاب گشت و تلاش کرد تا به عنوان یک رهبر جوان کار آمد، این تشکیلات را در جهت فعالیت هر چه بیشتردر راستای  اهداف و ایده ال های جنبش ملی ـ دمکراتیک آذربایجان هدایت کند.

سرانجام، با هجوم وحشیانۀ  نیروهای مسلح فرستاده شده از طرف حکومت مرکزی که تحت حمایت کامل دولت متحدۀ آمریکا قرار داشت، جنبش ملی مردم آذربایجان  به شکل ددمنشانه ای به خاک و خون کشیده شد. درنتیجۀ این یورش مغول وار بیش از 25 هزار نفرکشته وده ها هزار نفربی خانمان گشتند و بهزاد جوان نیز مانند هزاران میهن پرست دیگر تحت تعقیب قرار گرفت. او پس ازخروج پنهانی از تبریز، مجبور به دو سا ل زندگی مخفی در آن شهرمی شود.

او در دوران زندگی مخفی  نیز همچنان  به فعالیت های سیاسی و اجتماعی خود ادامه می دهد. ا و از سال 1326 تا 1328 در شهرهای سمنان، تهران و نوشهربه شغل آموزگاری می پردازد.دریکی از شهرهای شملل دستگیرشده و به بند کشیده می شود، پس تحمل مدتی حبس رها شده و از کار خود نیز اخراج می گردد. در همین سال ها کتاب کالنین را با عنوان " سیمای معنوی ملت ها "به زبان فارسی ترجمه می کند.

بهزاد بهزادی با نوشتن مقالات سیاسی و اجتماعی مختلف همچنان به فعالیت خودتا سال 1330  ادامه داد و از همین زمان به جنبش عظیم ملی کردن نفت که در سرتا سر ایران جریان داشت پیوست. او به همراه تعدادی از دوستان آذربایجانی خود روزنامه های " بشریت " و نیز " بشیر آینده " به دست چاپ می سپارد و درکسوت سردبیر به نوشتن مقالات  ملی ومیهنی پر شوری در این نشریات می پردازد.

در سال 1331 کتاب  " جنبش ملی ـ دمکراتیک در آذربایجان جنوبی "  اثر نویسنده سرشناس میرزا ابراهیموف  را به فارسی برگرداند.

استاد بهزاد بهزادی به فعالیت مطبوعاتی خود با پذیرش سردبیری  روزنامه " آذربایجان " که از 21 آذر 1330 به طور مخفیانه به چاپ میرسید ادامه داد. این روزنامه که نقش ارگان درون کشوری قرقه دمکرات آذربایجان را داشت، تحت

 سرپرستی استاد بهزادی  تا شماره 142 چاپ شد. در سال 1333 به دنبال توقیف نشریۀ " آذربایجان " از طرف اداره پلیس ، استاد بهزادی نیز بازداشت شد. او از سال 1334 تا 1336 در زندان ماند و شکنجه های مختلفی را تحمل کرد. او پس از رهائی از زندان به عنوان چهره ای برجسته در محافل فرهنگی آذربایجان مسئولیت های متعتددی را به دوش می کشد. او چند سالی با عنوان مدیر عامل " بیمه ملی ایران " به کارمی پردازد، و پس از آن ، سال های طولانی  در مقام مدیرعاملی شرکت " انبارهای عمومی ایران " ایفای وظیفه کرد و در سال 1340 کتاب " گفتگو در باره بیمه عمر" رانوشته و به چاپ رساند.

استاد بهزادی در کنار همه این کارها از ادامه تحصیل نیزغافل نماند و در سال 1344 موفق به گرفتن درجه علمی رشته حقوق از دانشگاه تهران شد.

با همه این اوصاف او حتی لحظه ای از زندگی خود، خواست ها، آرزوها و مطالبات اجتماعی مردم آذربایجان را از یاد نبرد. او از سال 1350  تهیه و تدوین فرهنگ لغات آذربایجانی به شیوه ای علمی را آغاز کرد وبالاخره نیز پس انقلاب بهمن 1357 توانست آن را به چاپ برساند.

گذشته از کتاب های فرهنگ لغت " آذربایجانی به فارسی " و " فارسی به آذربایجانی " که پس از انقلاب  از استاد به چاپ رسید، کتاب های مختلفی دیگری نیزاز استاد به چاپ رسیده است  که به عنوان نمونه می توان ازکتاب های " در باره نگارش زبان آذربایجانی "، " آذربایجانجا دیل قورولوشو " و " آذربایجان دمکرات " نام برد.

از استاد بهزادی ترجمه های ارزشمندی نیز چاپ شده که از جمله میتوان از " دو نمایشنامه " میرزا ابراهیموف و

" کتاب ددم قورقود شاهکار ادبی ـ حماسی ترکان اوغوز" نام برد.

نمونه ای از صفحات درخشان فعالیت های ادبی و فرهنگی پس از انقلاب استاد بهزادی را می توان در فصل نامه وزین    " آذری"  مشاهده کرد.

 این نشریه  که  سردبیری آن را شاعر گرانقدر آذربایجان، آقای حسن ایلدیریم به عهده دارد و تا کنون 18 شماره  از آن به چاپ رسیده است را در شرلیط کنونی می توان نمونه اصیل و واقعی آنتولوژی ادبیات  آذربایجان دانست.

در آخرین شمارۀ  این نشریه، نامه ای از استاد بهزادی با عنوان " با امید دیدار" چاپ شده  که از آمریکا فرستاده شده است . دربخش پایانی این نامه که عنوان " سخن آخر " را بر پیشانی خود دارد چنین می خوانیم :               

 

« من با تمام علاقۀ عمیقی که به  انتشار مجله آذری دارم، بی نگرنی، یقین دارم که نویسندگان و همکاران فرهیخته و شیفته زبان و ادبیات آذربایجان به سردبیری دوست و همکار، شاعر و نویسنده توانا، آقای حسن ریاضی تمام کارها را در دوران غیبت من ادامه داده اعتلا خواهند بخشید. به راستی که تمام سهم و نقش عمده و اساسی در انتشار شماره های گذشته مجله نیز بر عهدۀ  ایشان بوده است. برای انتشار مجله، پس از من هم مجوز قانونی تدارک دیده خواهد شد و این امر مهم در اولین فرصت ملاقات که پیش آید انجام خواهد گرفت».

 

استاد بهزادی در سال های پس از انقلاب، همزمان با نشر مجله " آذری "، با همکاری و مساعدت تعدادی ازشاعران، نویسندگان و شخصیت های ادبی به تشکیل مرکز زبان و ادبیات خلق ــ " ائل دیلی و ادبیات اوجاغی" ــ پی ریخت و به چاپ نشریه " ائل دیلی و ادبیاتی " همت گماشت.

 نویسندکان و دست اندرکاران سایت آذربایجان، خاطرۀ فراموش نشدنی استاد بهزادی را گرامی میدارند ودر برابر این انسان دانا، شریف ومبارزی که آرزوئی جز سربلندی انسان ها و اعتلای  فرهنگ جامعه نداشت سر تعظیم فرد می آوریم.

ما در گذشت این انسان فریخته را به همه مردم ایران  به ویژه به مردم آذربایجان و همچنین به جامعه ادبی و فرهنگی میهنمان صمیمانه تسلیت میگوئیم .یاد و نامش گرامی باد!.

    

 

                                                              هیئت تحریریه سایت آذربایجان

                                                     

 28 فوریه 2008

 پنجنشنبه 8 اسفند