www.tribun.com

گونتاي گنجالپ

فئدئرالیزم و ایستیقلال اوزرینه

سوال: گوناز ت و-نين قورولوشوندان گونوموزه قدرکي کئچديگي يولو نئجه دگرلنديرمک اولار؟

جاواب: بو سوالا بؤيوک نيظامي گنجه وي نين بير بئيت شعري ايله جاواب وئرمک ايسترديم «اوستانين الينه کئچنه قدر
عادتدير کي، هر ايش چتين گؤرونر.» —دئيير نيظامي گنجه وي. ايش گؤرولدوکجه تجروبه قازانلير و اوستاليق مرحله سينه يوکسلير ايشه گيريشن. بونا گوناز ت و اؤرنگينده ده شاهيد اولدوق. گون کئچديکجه ت و- نين بوتون توپلومون دگيشيک دوشونجه لريني قاپساييب عکس ائتديرديگينه شاهيد اولدوق. بو، اؤزو-اؤزلوگونده هر شئيدن محروم بوراخيلميش بيزيم توپلوموموز اوچون دايانيشما رمزي اولدو. اصلینده بيزيم بير تک پروبلئميميز وار، او دا آنا ديلينده يازيب-اوخوماقدان محروم اولماقدير. بو پروبلئم چؤزولسه و ميلتين قلم صاحيبلري تورکچه دوشونوب دوشوندوره بيلسه لر بوتون چتينليکلريميز چؤزوله جکدير. بيز اؤز ديليميزده يازيب اوخوماديغينيز اوچون دوغرو اولاني آنلاماقدا چتينليک چکيريک. فارس دیلی بئینیمیزی و دونیاگؤروشوموزو ایشغال ائتمیش. بئله پروبلئملي بير توپلوم اوچون حدديندن آرتيق خوشگؤرولو اولماق لازيمدير. چونکو بو ميلتين بوتون دوشونجه آخيملاري فرقليليکلره باخماياراق بيزه عآيددير. بو باخيمدان گونازداکي دگيشيکليک تقديرله قارشيلانماليدير.  

سوال: گونازداکي دگيشيکليگي سوموت اولاراق اؤرنکلرله آنلاتماق مومکوندورمو؟

جاواب: گوناز ايلک قورولدوغو گوندن باشلاياراق ايستيقلالچيلارين ميکروفونونا دؤنوشموشدو. جمعييتين اورتاق فيکيرلريني عکس ائتديرميردي. آنجاق بيزيم توپلوموموزون موعاريفلنمه سينده ايستيقلالچي اولمايان اؤنملي اينسانلار اولموشدور. داها دوغروسو ميلتيميزين موعاريفلنمه سينده بير تک ايستيقلالچي نين رولو اولماميشدير. اونلاردان بو گونه قدر بير تک يارپاق ادبي، فلسفي، تاريخي اثر ميراث قالماميشدير. ايستيقلالچي کسيم داها چوخ سويوق ساواشدان سونراکي جاهانشمول شوکون محصولو کيمي بيردن- بيره اورتايا چيخدي. هئچ بير تاريخي، علمي، فلسفي آلتياپيسي اولمادان و هئچ بير ماددي-ايجتيماعي ستاتوسو اولمايان نسلين سورعتلي بير سيچراييشي کيمي اورتايا چيخیشی ایدی. هئچ بير فيکیر محصول اورتايا قويماديلار. بو گون گونئي آذربايجاندا و ايرانين موختليف يئرلرينده کي تورکلرين اويانيشيندا ايستيقلالچي اولاراق اؤزلريني تانيملايان قروبون رولو اولماميشدير. بلکه دويغو پلانيندا اولموشدور، آنجاق دوشونجه پلانيندا اولماميشدير. چونکو دويغولار تکپکيسل اولاراق اورتايا چيخا بيلرلر، آنجاق دوشونجه نين سويو اولمالي، گلنگي اولماليدير. مثلن جاواد هئيت، ضيا صدر، زئهتابي، نيطقي، شهرييار، سهند، هوسئين دوزگون و اونلارجا بو کيمي دگرلي اينسانلار ميلتين اويانيشيندا و موعاريفلنمه سينده بؤيوک رول اويناديلار. ايستيقلالچي اولاراق ايلديريمساياغي اورتايا چيخان و دوشونسل آلتياپيدان محروم اولان کسيمين ايشي بئله دگرلي اينسانلاريميزي «ايرانچي!» اولاراق تانيملاييب بير کنارا بوراخماق اولدو. بو قدر ساده. توپلومدان دا فيکيرلريني تجريد ائتديکلري اوچون تامامن بير ماجراچي کيمي اورتايا چيخديلار. قورتولوش بير سياسي مسئله دئييلدير سادجه. اونون باشقا طرفلري ده وار. علمي، فلسفي، تاريخ بيلگيسيندن محروم اولان بير حرکتين درينليگي اولماز و خالق طرفيندن ده تقدير گؤرمز. اؤزلريني فئدئرالچي اولاراق تانيملايان و بؤيوک گيزيللييه (پوتانسيئله) صاحيب اولان ديگر کسيم ده وار ايدي. بو کسيم داها چوخ بيلگي و تجروبه يه صاحيب اولسالار دا گونازدا بونلارا يول وئريلميردي ايلک باشلاردا. بير حالداکي اونلار دا ميللي وارليغيميزين اينتئللئکتوال درينليگيني اولوشدوروردولار. ايستيقلالچيلار داها چوخ گنج و دويغوسال، فئدئرالسيتلر داها چوخ تجروبه لي و دوشونسل کيمليکلري ايله اورتاداديرلار. گوناز ت و- نين ميلتيميزين بو اينتئللئکتوال قيسميني ده اؤز ائکرانلارينا داشيماسي، هم اونون نوفوزونو اؤلکه ايچينده آرتيردي، هم ده بير چوخ دگرلي بيليم آداملاريميزي ميلتيميزه تانيتديردي. ان اؤنمليسي ايسه، بو اولدو کي، گوناز بو وسيله ايله بير تولئرانس ائکرانينا دؤنوشدو. اؤرنگين در. ضيا صدر، ماشاللا رزمي کيمي يئتيشميش اينسانلارين گونازدا گؤرونمه لري و ايللر بويو زحمتله قازانديقلاري بيلگيلري ميلتله پايلاشمالاري چوخ وئريملي اولدو. هم ايستيقلال طرفدارلاري هم ده فئدئرالچيلار اؤز فيکيرلريني پايلاشماليديرلار. گوناز يالنيز بير تک سياسي گؤروشون ميکروفونو اولماماليدير. منه گؤره ايسه، هله بيز سياسي موباريزه سوييه سينه چاتماميشيق. هله يازيب- ياراتما و ميلتي آيدينلاتما ائوره سينده یيک. بو اوزدن ده ايستيقلالچي- فئدئرالچي قارشيدورماسي آدي آلتيندا ايچ توققوشما ياراتماغا گرک يوخدور. آنجاق سؤيله ديگيم کيمي ايستيقلال يانليلاري موعاريفچيلکدن يانا اولماديقلاري اوچون، بو قدر چتين بير پروبلئمي ان آسان يوللا تلم- تله سيک چؤزمه يه چاليشیرلار.  بو سببدن ده نه اؤز کيمليگيميزي اؤيرنمه يه اؤزنميشلر، نه ده دونياني. دؤرد- بئش شوعارين کؤلگه سينه سيغينميشلار. بؤيوک احتيمالا گؤره بوگون اورتادا ايستيقلالچي اولاراق اؤزلريني تانيدان آداملار 3-4 ايلدن سونرا مئيداندا اولماياجاقلار. يئني بيلگيلي، صبيرلي، کولتورلو ايستيقلاچي اينسانلار اورتايا چيخاجاق. فرقلي گؤروشلره فاناتيکجه داورانان دئييل، اؤلکه نين تاريخي گئرچکلريني گؤز اؤنونده بولوندوراراق تمکينلي داورانان ايستيقلالچي بير جريان اورتايا چيخار. فئدئرالچیلار و ایستیقلالچیلار 100-ده 99 عینی شئیی ایسته ییرلر.تورک اولدوغوموزو، فاشیزم طرفیندن سؤمورولدوگ.موزو قبول ائدیرلر. بیر فایز فرقی پروبلئمه دؤنوشدورورلر. فئدئرالچيلارين ايستيقلالچيلارا اوستونلوکلري گونوموزده اوندان عيبارتدير کي، اونلارين ايستکلري ايرانين سوسيال و تاريخي گئرچکلريندن قايناقلانير. ايستيقلالچيلار ايسه باکيدان آچيلان پنجره دن دونيايا باخيرلار. باکيني دا ياخشي اؤيرنمه ديکلري اوچون بو بالاجا باجالاريندان هئچ بير شئي گؤرمورلر. گوناز ت و- نين ميلتين ايچينده مؤوجود اولان بوتون گؤروشلري اؤز ائکرانينا داشيماسي ان چوخ ايستيقلال يانليلارينا خئيير ائتدي. اونلارا اؤلکه نين گئرچکلريني گؤستردي و خيال دونياسيندا داورانمالاريني اؤنله مه يه چاليشدي. اؤلکه ده کي گئرچکلرله حسابلاشمايان بير جريان دوکيشوتچولوغا وارار.  

سوال: گونازين بئله داورانماسي نين سببی نه اولدو؟

آدام ايش گؤرنده ايستر-ايسته مز تجروبه قازانير. يقين کي، گوناز دا بو يولدا تجروبه قازنديقجا توپلومون بوتون طبقه لريني ايچينه آلماغا احتيياج دويموش. يا گئجه- گوندوز تاماشاچيني بئزديريجي شوعارلاري دئييب دورمالي ايديلر يا دا ميللي کيمليکلريني درک ائتميش، آنجاق فئدئراليسمدن يانا اولان ميلتچيلري ده دانيشديرمالي ايديلر. بونون موثبت نتيجه وئرديگيني گؤردوک. راديکاليسمين دوشونجه ايله ايشه اولماز. راديکاليزم ايدئولوژي هئيرانيدير. ايدئولوژي ايسه دوشوندورمز. ائيله مه (فعالییته) سؤوق ائدر. بيزه لازيم اولان ايدئولوژي دئييل، دوشونجه دير. ميللي ديلده فلسفه و بیلگی لازیم. مثلن تئهراندا بير تاريخ کيتابيني، بير فلسفه و يا شعر کيتابيني نئچه مين تيراژلا چاپ ائديب اؤلکه گئنه لينده يايان بير اينسان ميلتين اويانيشينا تکان وئرير. بير حالداکي او، اؤزونو نه ايستيقلالچي نه ده فئدئراليست اولاراق تانيملايير. او بير عمل آداميدير. عمل آدامي ايمکانسيزليقدان ايمکان يارادار. ايستيقلال سؤيله مي يورد ديشيندا ياراديجي درينليگي اولمايان اينسانلارين سؤيله ميدير. اؤلکه ايچينده ايسه ايستيقلال سؤيلميني ديله گتيرمک اولماز. آنجاق فئدئراليست سؤيله مي اؤلکه ايچينده ده ديله گتيريلیر. چونکو فئدئراليسم بؤلوجو بير سؤيلم دئييلدير. او زامان يورد ايچينده ان ياخشي و تقدير گؤرن سؤيلم کيمي فئدئراليسمي گوجلنديرمک لازيمدير. زاتن او شکيلده ده داوام ائدير. بلکه ده گوناز بو گئرچکلري آنلاديغي اوچون توتوموندا دگيشيکليک ائتميشدير. يعني ايستيقلالچي نين فئدئرالچيني، فئدئرالچي نين ايستيقلالچيني سوچلاماسي بوشونا و ضررلي بير ايشدير. گوناز هر ايکي گؤروشه عئيني مسافه ده اولدوغونو گؤسترميشدير سون زامانلاردا. گئرچک داورانيش دا بير ميللي مئديا قورولوشو اوچون بو اولماليدير. چونکو بير مئديا موسسيسه سي بوتون ميلتين اولماليدير، سادجه بير ايدئولوژينين دئييل.  

سوال: فئدئرالچيلارلا ايستيقلالچيلارين اؤنملي فرقليليکلري نه لردير؟

جاواب: اصلینده تاریخ و جغرافییانین وطن آنلامیندا، اولوسال کیملیک آچیسیندان هئچ بیر فرقلری یوخدور. ايستيقلالچيلار بئله حساب ائديرلر کي، آذربايجان پارچالانيبدير. اونو بيرلشديرمک لازيمدير. اونون اوچون ده اؤنجه ايران پارچالانماليدير. گونئي آذربايجان موستقيل دؤولت اولماليدير و سونرا دا همن شيمالي آذربايجانلا بيرلشمه ليدير. بو قدر آسان! بو اوزدن ده بو دوشونجه نين گونئي آذربايجاندا اورتا طبقه طرفيندن دستکلنمه ديگيني گؤروروک. يعني بونلارين باخيشلاري نين تملينده بيرينجي پارچالانميش آذربايجاني بيرلشديرمک دوردوغو اوچون گئنلده بآکي قايناقلي بيلگيلري اساس آليرلار. باکي مرکزلي بيلگيلرين چوغو بو مؤوضوع ايله باغلي اولاراق يانليشدير. ندن؟ چونکو سوسيال بيلگيلر دقيق بيلگيلره بنزه مز. سوسيال بيلگيلرين شکيللنديگي سوسيال شرطلر اونون نيته ليگيني ائتکيلر. مثلن «تورکمنچاي» آندلاشماسي بختييار واهابزادنين جاوانليغیندا يازديغي شعر کيمي اولماميشدير. اونلارين هاميسي شعردير. شعر ايسه بيلگي دئييلدير. دونيا اونو تاريخ بيلگيسي کيمي قبول ائتمز. بيليرسينيز کي، اورادا قاجار تورک دؤولتي ده فارس کيمي گؤستريلير. او زامان ايندي اولدوغو کيمي فارس يوخ ايدي. او زامانين ساواشچيسي عبباس ميرزه ايدي و آندلاشمالارا دا عبباس ميرزه قول چکيبدير. «گولوستان» پوئماسيندا مسخره ائديلن توپساققال آغا عبباس ميرزه دير. بو دا عدالتلي دئييلدير. مسئله يه گئرچکچي اولاراق باخماق لازيمدير. يانليش تاريخ بيلگيلري ايله هئچ بير ايش گؤرمک اولماز. بير آدام چيخيب بوتون بيلگيلرينيزين يانليش اولدوغونو اورتايا قويار. شيمالي آذربايجان بيزيم وطنيميزدي. آنجاق اورا آرتيق بير دؤولت اولوبدور و بيزه احتيياجلاري يوخدور بير او قدر ده. بيزيم اونلارا احتيياجيميز وار. اينکيشاف خطينه گيرميش بير اؤلکه دير آرتيق اورا. اؤلکه لرين بيرلشمه سي بير او قدر ده اؤنملي دئييل. قلوباللاشما اونسوز دا سينيرلاري اورتادان قالديرير. ايرانداکي بو رئژيم گئتديگينده بيز اؤزوموزه بير کيمليک قازانا بيلسک، اورادا آنا ديليميزده مکتبلريميز اولورسا، فئدئرال بير ياپي ايچينده ستاتوسوموز اولورسا، آرتیق بوندان سونرا هم تورکييه ايله، هم ده شيمالي آذربايجانلا بيرلشمه اؤز-اؤزونه گئرچکلشه جک. قانسيز-قاداسيز. دونياداکي اينتئقراسيون دالغالاري بيزي بيرلشديره جک. ايستمه سه ک ده زورلا بيرلشديره جک. اونا گؤره ده بو گون پروبلئم بيزيم قوزئي آذربايجانلا بيرلشمگيميز دئييل، بيز ايران اورتاميندا محو اولوروق. پروبلئم بودور. فئدئرال بير دوزنه دونيا دا دستک وئرر، تورکييه ده دستک وئرر.  

سوال: ايستيقلالچيلارين بئله بير فيکري وار. دئييرلر کي، تورکييه و دونيا ايستمير دئيه بيز ايستيقلال ايستمه مه لي یيک؟ بونو نئجه آچيقلاماق اولار؟

جاواب: بيز بو ايشي تورکييه سيز ائده بيلمريک، ائتمه مه لي یيک. تورکييه ايله بير يئرده حرکت ائتمه لي یيک. بو، بيزيم اوچون فايدالي اولار. تورکييه بير تورک دؤولتيدير. اونا بيزدن ضرر دگمه مه ليدير. يوخسا دونيا بير يانا دورسون تورکييه اؤزو بونو اؤنله يه بيله جک گوجده دير.  بو سؤزو دئيه نلرين سادجه بير ايديعالاري وار. اللرينده نه سرمايه وار، نه اوردو وار، نه خالق دستگي وار نه ده اولوسلار آراسي ايليشکيلرده بير تجروبه لري وار. بير آز ايچينده ساختا جسارت بارينديران ماجرالي بير سؤز. اگر حاضيرلیقلی دئييلسن، اورمو و جيواريني قورويا بيله جک گوجون يوخدورسا، او زامان تورکييه يه احتيياجين وار. ايستيقلالچيلارين بير باشقا عکسيک طرفلري ده وار. اونلارين خالقلا آريستوکراتيک بير ايلشکي سيستئمي يوخدور. بو دا هر بير راديکال حرکته خاصدير. يعني ايستيقلال ذهنييتيني قبول ائتمه ين اونلارا گؤره فارس جبهه سينده دير. بو قدر آسان. يا دا کئچميشده بيري کوممونيست اولموش و ايندي گليب فئدئرال ذهنييتدن يولا چيخاراق تورکلرين حاققيني ساوونورلارسا، اونلارين کئچميشلريني باشا قاخيرلار. بو قدر بسيط. نه ائده بيلريک؟ بيزيم ميلتيميزين کئچميشي بئله دير. گئديب باشقا قاره لردن کئچميشي اولمايان اينسانلار تاپيب گتيريب ايستيقلالچي ائتمه لي یيک؟ بودور اورتادا اولان مادده. بو اوزدن ده اونلارين قيشقيرتيجي و پروبلئملي داورانيشلاري ضرر وئرير. بير ايجتيماعي حرکته ميلتين زنگين قيسمي دستک وئرمه ديکجه اونون گله جگي اولماز. تبريزين، اورمونون، اردبيلين، تئهرانين بازاري ميللي مسدله ني دستکله مه ليدير. راديکال سؤيله ملر اونلارين منافعييني تهلوکه يه سوخسا، حرکته قارشي گلرلر. بيزيم دوروموموز چوخ چتيندير. حتّی او قدر گئري یيک کي، فئدئرال سؤيلم بئله بو توپلوم اوچون ايدئالدير. ياواش- ياواش و اولوسلار آراسيندان دستک قازاناراق حرکته داوام ائتمک لازيمدير. مودئرن دونيا بوتون سؤيله ملري ايله بيزيم يانيميزدا. يئتر کي، مودئرنيته نين سؤيلملريندن يارارلانماغي باشاراليم. مودئرنيته راديکاليزمي و فاناتيزمي قبول ائتمز. آنجاق ماهييتي و تجروبه لري اعتيباري ايله ميلتلرين حاقلاريني تانيماقدادير. بللي کريتيک بير دؤنم گله جک ايران تاريخينده. او زامان مؤوجود دوروما گؤره و بيزيم ميللي گوجوموزه گؤره ستاتوس قازانا بيله جه یيک. اؤلکه نين کونترولو الدن چيخسا، آذربايجاندان دا گوجلو بير ليدئر يئتيشسه بلکه دونيا بيزيم ايستيقلالیميزی تانييا بيلر. عکس تقديرده ان اويغون واريانت فئدئرال يا دا کونفئدئرال بير ياپي ايچينده ميللي هؤکومتيميزي قورماق اولاجاق. بو اوزدن ده تاريخين گله جکده بيزه سوناجاغي فورصتلري بير يانا بوراخيب « ايستيقلالچي»— «فئدئرالچي» ساواشي چيخارماق گله جکده کي فورصتي ده اليميزدن چيخارا بيلر. او گونه گؤره بير دوستلوق و دايانيشما اؤرنگيني اورتايا قويوب تجروبه قازانماليييق. بيزيم گئرچک ازيجي دوشمنيميز فارس فاشيزميدير. اؤزونه غورورلا «تورک» دئيه ن هر کسي سياسي توتوموندان آسيلي اولماياراق باغريميزا باسماغي باشارماليييق و باشاري نين دا سيرري بوندادير. خياللار پئشينده قاچانلار قيسا سوره سونرا يورولوب پئشمان اولوب اوتوراجاقلار يئرلرينده.  

سوال: بعضن بئله بير سؤز اورتاليقدا دولاشير کي، حرکتي بو سوييه يه ايستيقلالچيلار گتيرميشلر. بو نئجه فيکيردير؟

جاواب: فاناتيکجه بير ياناشما. حرکتين ايره ليله مه سينده بيرينجي دونياداکي بؤيوک گليشمه لر ائتکيلي اولموش. سويوق ساواشين بيتمه سي. آذربايجانين موستقيل دؤولت اولماسي. تورکييه ني بير تورک دؤولتي کيمي کشف ائديشيميز. بونلار ديش ائتکنلردير. بيز رئاکسيونئر ميلتيک. دونياداکي بو گليشمه لر اولماسايدي ائله موجاهيد و کوممونيست اولاراق حياتيميزي بوشونا قوربان وئرمه يه داوام ائده جکديک. چونکو او زامان دونيادا او ايدئولوژيلر حاکيم ايدي و بيزي ده قاپساميشدي. ايندي ايسه، دونيادا ميللي دويغولار دالغالانير. ايستيقلالچيلارين موعاريفچيليک باخيميندا قطعيين روللاري اولماميشدير. بير ايستيقلالچي دئيين کي، تاريخيميز اوچون لازيم اولان بير ادبي اثري، سياسي، فلسفي، تاريخي اثري کيتابلاشديريب و ميلتين موطاليعه سينه سونوموشدور. آنجاق ايستيقلالچيلار دا بو توپلومون گئرچگي و اونلاري قبول ائتمک زورونداييق. سادجه اونلار دا سايقي سينيريني آشمامالي و ساواشي ايچيميزه سوخماماليديرلار. يانليش آچيقلامالاري ايله اينسانلاري اؤزلريني ساوونماق زوروندا بوراخماماليديرلار. ايستيقلالچيلارين بير پروبلئمي ده بودور کي، بيري اؤز سياسي کيمليگيني فئدئرالچيليقلا آچيقلاياندا درحال «ياخشي شيمالي آذربايجانلا نه ائده جه یيک؟»— دئيه سورورلار. سانکي فئدئرالچيلار فارس شووينيزمينه دئييل، شيمالي آذربايجانا قارشي ساواشيرلارميش کيمي بير گؤرونتو اولوشدورماغا چاليشيرلار. شيمالي آذربايجانا بيزيم حتّی زيمبابوه قدر خئتيريميز يوخدور. چونکو او، هئچ اولماسا آذربايجانين اراضي بوتؤولوگونو تانييير و ب م ت- ده بير سسدير. بيزيم نه خئييريميز وار کي شيمالي آذربايجانا؟ تورپاقلاريميزدان ايران ائرمبيستانا هر تورلو يارديم ائدير، بيز ده کناردان باخيريق. بو اوزدن ده اؤنجه ايرانين ايچينده فئدئرال دا اولسا بير سياسي ستاتوسا قوووشماليييق کي، شيمالي آذربايجانا دا خئييرميز دگسين و بو بدبختليگين قارشيسيني آلا بيلک. يوخسا آدامين دويغولارين اوخشايان شوعارلارلا هئچ بير ايش گؤرولمز. بوتؤو آذربايجان دئيه بير شئي بوگونکو احتيياج دئييل. گله جکده اولا بيلر. او احتيياجين اؤز شخصييتلري ده زامانيندا يئتيشه جک. خياللارلا اوغراشيب ميللي ائنرژيميزي ايتيرمه مه لي یيک. 

سوال: تبريزده سون کوچه يوروشونده بعضي شوعارلار وئريلدي. بونلاري نئجه دگرلنديرمک اولار؟
جاواب: حيات چوخ گؤزلدير. اونو گؤزل شئيلره حصر ائتمک لازيمدير. من بير تک گنج آدامينميزين حياتي نين ساختا خياللار يولوندا ايتيريلمه سيني ايستميرم. اؤلکه ايچينده ياسا ديشي حرکتلري قبول ائتميرم. تجروبه سيز جاوانلاري بو ايشه تحريک ائدنلر و بو تجروبه سيز جاوانلارين دوغرو ياپديقلاريني ساوونانلار بو ميلتين وارليغينا ايهانت ائديرلر. بو گون تک شوعاريميز «تورک ديلينده مدرسه» اولماليدير. ديگر شوعارلاردا بو مضموندا اولماليدير. بونون ديشيندا وئريلن شوعارلار تخريباتدير. اؤزوموزو مسخره ائتمه مه لي یيک.  «باکي-تبريز-آنکارا— بيز هارا فارسلار هارا»، «آذربايجان بير اولسون— مرکزي تبريز اولسون»، «روس، فارس، ائرمني—بونلار تورکون دوشمني»، «افقانيستان سيزيندير— آذربايجان بيزيمدير» کيمي شوعارلار تخريباتدير. بيزيم جيدييتيميزی دونيادا سوال آلتينا آپارار. اصلا دونيادا اؤزوموزه دستک تاپا بيلمريک. آنکارانين اؤزو بو شوعارا قارشيدير. بو شوعاري يا ايططتيلاعات اؤزو جاماعاتين ايچينده يايير کي، تورک ميللي حرکتيني اؤز محوريندن و گئرچکچي ايستکلريندن چيخاريب بير ماجرا کيمي دونيادا گؤسترسين، يا دا 4-5 مسئولييتسيز و حياتيندان، جانيندان بئزميش آداملارين شوعاريدير. بونلاري دوردورماليييق. يوخسا بو گونه قدر قازانديغيميز بوتون گوجوموزو بو کيمي ماجرالارلا برباد ائدريک.  بیزیم اؤرنک آلاجاغیمیز تک لیدر آتاتورکدور. آتاتورک او زامان تورانچیلیغی و پان ایسلامیزمی یاساقلاییب گئرچکچی داورانماسا ایدی، بوگونکو تورکییه اولمایاجاقدی. ایستانبولو دوشمنه بوراخیب گئدیب تورکوستاندا ساواشیردیلار. اؤلکه لری بؤیوک عآغیللار یارادیر اوتوپیلر دئییل.

سوال: تورکييه-آذربايجان- ايران ايليشکيلريني بو دوغرولتودا نئجه دگرلنديرمک اولار؟

جاواب: بيليرسينيز کي، ايستيقلالچيلارين ناراحات اولدوقلاري مسئله لردن بيري ده ائله بودور. اونلار ايرانين بو اؤلکه لرله ايليشکيلري نين درينلشمه سيندن ناراحات اولورلار. اصلینده بورادا فارس شووينيزمي ناراحات اولماليدير. چونکو ايليشکيلر نه قدر ايرانلا ياخشيلاشارسا ايراندا ياشايان تورکلرده تورکلوک شعورو درينلشه جک. تورکييه ده، آذربايجاندا فارسمي وار کي، ايران اونلاري ائتکيله سين. بو ايليشکيلرين گليشمه سي بؤلگه ده کي بوتون تورکلرين يارارينادير. آيريجا، بوتون بو آنلاشمالارين واريثي گله جکده بيز اولاجاغيق. آذربايجان و تورکييه ايراندا نه قدر ائتکيلي اولسالار ايراندا ياشايان بوتون تورکلرين يارارينادير. بو ايليشکيلر باغلاميندا تورکلوک دويغولاري گليشير. بوندان ناراحات اولماغا دگمز. ايستر ايستيقلالچي اولسون، ايستر فئدئرالچي اولسون هر کسين باخيشيندا بير دگيشليک مئيدانا گلمه ليدير. ديقتلريميز فاشيزمله ساواشا، وارليغيميزي اينکار ائدن عيرقچيلره يؤنلمه ليدير. هله کي، منيم گؤروشومه گؤره بو يؤنده گوناز ت و بير چوخ تابولاري قيردي. يعني اورتادا ايستيقلاچي- فئدئراليست آنلاشمازليغي آديندا تابونو قيردي. بو بؤيوک ايشدير. بو تابولاري دوشونجه لريميزين، دويغولاريميزين اؤنوندن اوزاقلاشديرماليييق.  
2009/10/14