Suğra Azəri

M. C. Pişəvəri Qadınlar Haqqında

Görkəmli hərəkat xadimi M. C. Pişəvəri irtica və imperialyazmə qarşı mübarizələrdə zəhmətkəşlərin səfərbərlik işinə çox böyük əhmiyyət vermişdirZəhmətkeş qadın kütləsinin də ərləri və qardaşları ilə birlikdə bu mübarizələrdə öz yerlərini tutmasi onun diqqət mərkəzində olmuşdur. Ona görə də onun əsərlərini varaqladıqda qadınlar haqqında deylmiş təsirli sözlərə rast gəlirik.

M. c. Pişəvəri «Yoldaş» məcələsində çap olunan «Zəhmətekş qadın yoldaşlar» sərlövhəli məqaləsində yazırdi:

Zaman artıq həqiqəti meydana çıxarıb, arvadların kişlər kimi insan olub onlarla yoldaş olmağa müstəid olduqlarını sübut etdi…

M.C. Pişəvəri həmin məqaləsində qeyd edir ki, islam qadınlari, azərbaycanli analar da

(gərək) öz hüquqlarını düşünüb qadınlığın, ınsanlığın bu günkü tələbini istəsinlər… Daha doğrusu qadınlar hər bir hüquqda öz ərlərilə bərabr olmağa çalışmalıdırlar. Yoldaşlar, inqilabçı ərlərinizlə yoldaşlıq edin. Qoy həmişhəlik acı həyat dəyişsin. Riyakarlıq, hiylə və məkr əvəzində sədaqət, iffət, namus və məhəbbət və yoldaşlıq meydana çıxsın.

M.C. Pişəvəri hələ 1924- cü ildə «Şərq Qadını» məcmuəsində, Cavadzadə iməzasilə çap etdirdiyi «İranda Qadın Hərəkatı» sərlövhəli məqaləsində İranda qadınların vəziyətindən danışaraq yazırdı ki, İranda zəhmətkeş qadınlar çox olduğu kimi, onların həyatı da son dərcə ağırdır... Bu gün İranın ən mühüm ticarət mali, qalı, xalçadan ibarət olub İran xalçasi Avropa və Amerikanın hər yerində şöhrət qazanmışdır. Həmin qalı və xalçaları vücuda gətirən İran zəhmətkeş qadınlarıdir.

Bu vaxta qədər böyük qadın kütləsinin halını yaxşılaşdıran nə bir qanun və nə də bir təşkilat vücuda gəlməmişdir.

Mili nehzətimizin təşkılatçisi, M.C. Pişəvəri həmişə qadın azadlığı uğrunda mübarizə aparmışdır. Xüsusilə 21 Azər nehzəti dövründə qadınların mütəşəkkilləşməsində, onların hərəkatda fəal iştirak etməsi işində yorulmadan fəaliyyət göstərmişdir. İran tarixində birinci olaraq Azərbaycan Mili Məclisi qadınlara seçib - seçilmək hüququ verdi. Azərbaycan qadını öz yurdunun müqəddəratında, onun abadlaşmasında kişilərlə bərabr çalışdıği halda onunla bərabər hüquqa malik oldu. Bütün ictimai, siyasi və iqtisadi tədbirlərdə Azərbaycan qadını fəal surətdə iştirak etdi.