صمد وورغون

ايران ايرتيجاعچيلارى آذربايجان ديلينده اولان كيتابلارى وحشيجه سينه يانديريرلار.

مرتجعين ايران، كتابهاى آذربايجانى را با وحشيت به آتش كشيدند.

جللاد! سنين قالاق قالاق يانديرديغين كيتابلار
مين كمالين شؤهرتى دير، مين اوره يين آرزيسى...
بيز كؤچه ريك بو دونيادان، اونلار قالير ياديگار.
هر ورقه نقش اولونموش نئچه اينسان دويغوسو
مين كمالين شؤهرتى دير، مين اوره يين آرزيسى...

يانديرديغين او كيتابلار آلوولانير... ياخشى باخ!
او آلوولار شؤعله چكيب شفق سالير ظولمته...
شاعيرلرين نجيب روحو مزاريندان قالخاراق
آلقيش دئيير عئشقى بؤيوك، بير قهرمان ميللته.
او آلوولار شؤعله چكيب شفق سالير ظولمته...

جللاد! منيم ديليمده دير باياتيلار، قوشمالار
دئ، اونلارى هئچ دويدومو سنين او داش اوره يين؟
هر گرايلى پرده سينده مين آنانين قلبى وار...
هر شيكسته م اؤولادى دير بير موقددس ديله يين
دئ اونلارى هئچ دويدومو سنين او داش اوره يين؟

سؤيله سن مى خور باخيرسان منيم شئعير ديليمه؟
قوجا شرقين شؤهرتى دير فوضولى نين غزلى!
سن مى «ترك خر» دئييرسن اولوسوما، ائليمه؟
داهيلره سود وئرميشدير آذربايجان گؤزه لى...
قوجا شرقين شؤهرتى دير فوضولى نين غزلى!

جللاد! يانيب اود اولسا دا، كوله دؤنمه ز آرزيلار،
طبيعتين آنا قلبى قول دوغماميش اينسانى!
هر اوره يين اؤز دونياسى بير سعادت آرزيلار
قانلار ايله يازيلميشدير هر آزادليق دستانى...
طبيعتين آنا قلبى قول دوغماميش اينسانى!

ازل باشدان دوشمنيمدير اوزو موردار قارانليق...
هر تورپاغين اؤز عئشقى وار، هر ميللتين اؤز آدى
كاييناتا ده ييشمه رم شؤهرتيمى بير آنليق
منم اودلار اؤلكه سينين گونش دونلو اؤولادى!
هر تورپاغين اؤز عئشقى وار، هر ميللتين اؤز آدى!

نه دير او دار آغاجلارى، دئ، كيملردير آسيلان؟
اويونجاق مى گلير سنه وطنيمين حاق سسى؟
دايان!... دايان!... اوياق گزير هر اوره كده بير آسلان
بوغازيندان ياپيشاجاق اونون قادير پنجه سى
اويونجاق مى گلير سنه وطنيمين حاق سسى؟

جللاد! سن مى، دئ، قيريرسان فداييلر نسلينى؟
ميللتيمين صاف قانى دير قورد كيمى ايچدييين قان!
زامان گلير... من دويورام اونون آياق سسينى
شهيدلرين قييام روحو ياپيشاجاق ياخاندان
ميللتيمين صاف قانى دير قورد كيمى ايچدييين قان!...

بير ورقله تاريخلرى، اوتان منيم قارشيمدا
آنام تومريس كسمه دى مى كئيخوسرووون باشينى؟
كوراوغلونون، ستتارخانين چلنگى وار باشيمدا
نسيللريم قويماياجاق داش اوستونده داشينى
آنام تومريس كسمه دى مى كئيخوسرووون باشينى؟

سور آتينى، دؤرد نالا چاپ! مئيدان سنيندير ... آنجاق
من گؤروره م آل گئيينيب گلن باهار فصلينى...
قوجا شرقين گونسشى دير يارانديغيم بو تورپاق
من يئتيرديم آل بايراقلى اينقيلابلار نسلينى
من گؤروره م آل گئيينيب گلن باهار فصلينى!

١٩٤٧- ١٣٢۵

ترجمه فارسى:

جلاد كتابهايى كه تل تل مى سوزانى
شهرت هزار كمال و آرزوى هزار دل است.
ما از اين دنيا كوچ مى كنيم و آنها يادگار مى مانند
در هر ورقش چه احساسهاى انسانى نقش بسته است
شهرت هزار كمال و آرزوى هزار دل است

كتابهايى كه مى سوزانى شعله مى كشند، درست نگاه كن!
شعله ها تاريكى را روشن مىسازد
ارواح نجيب شعرا از قبرها برمى خيزند
و به ملت قهرمانى كه عشق بزرگى دارد آفرين مى گويند
شعله ها تاريكى را روشن مى سازد

جلاد باياتى ها و قوشماها در زبان من است
بگو دل سنگت آنها را هيچ احساس كرد؟
در پرده هر گرايلى دل هزار مادر نهفته است
هر شكسته ام فرزند آرزوى مقدسى است
بگو دل سنگت آنها را هيچ احساس كرد؟

بگو ببينم تو به زبان شعر من با حقارت مى نگرى؟
غزل فضولى شهرت شرق پير است
آيا تو به ايل و ملت من ترك خر مى گويى؟
زيباى آذربايجان به داهيها شير داده است
غزل فضولى شهرت شرق پير است.

جلاد آرزوها اگر بسوزند و آتش شوند خاكستر نمى شوند
مادر طبيعت انسان را بنده نزاده است
دنياى هر دلى در آرزوى سعادتى است
داستان هر آزادى را با خونها نوشته اند
مادر طبيعت انسان را بنده نزاده است.

تاريكى زشترو از روز ازل دشمن من است
هر خاكى عشقى و هر ملتى نامى دارد
شهرت خودم را با تمام كاينات عوض نمى كنم
منم فرزند آفتاب پوش ديار آتش ها
هر خاكى عشقى مخصوص خود و هر ملتى نامى دارد

آن چوبه هاى دار چيست، بگو چه كسانى را به آنها مى آويزند؟
صداى حق وطنم را بازيچه پنداشته اى؟
بايست، آگاه باش، در هر دلى شير آگاهى است
كه پنجه توانايش گلويت را خواهد فشرد
نداى حق وطنم را بازيچه مى پندارى؟

جلاد بگوببينم تو نسل فدائيان را بر مى اندازى؟
خونى كه مانند گرگ مى خورى خون صاف ملت من است
زمان مى رسد، صداى پايش را مى شنوم
روح قيام شهيدان گلويت را خواهد فشرد
خونى كه مانند گرگ مى خورى خون صاف ملت من است

تاريخ را ورق بزن و از من شرم كن
مادرم تومريس مگر سر كيخسرو را نبريد؟
تاج گل كوراوغلو و ستارخان بر سر من است
مادرم تومريس مگر سر كيخسرو را نبريد؟

١٩٤٧