خلق شاعیری «
بولود
قاراچورلو
سهند» و اونون
یارادیجیلیغی(1358-
1305)
واحید
قاراباغلی
معاصر
آذربایجان
ادبیاتینین
گورکملی شاعیری
بولود
قاراچورلو
سهند 1305 اینجی
ایلده مراغه
شهرینده بیر
ایشچی عایله
سینده
دوغولموشدور.
شاعیریمیز
سهند اولکه
میزده اوز
وئرمیش بویوک
تاریخی
حادیثه لرین
شاهیدی و
میللی حرکاتین
ایشتراکچی سی
اولموشدور.
بولود
قاراچورلو
سهند رضا خان
استبدادی نین ان
قورخونج
ایللرینده
دوغولوب,
بویا باشا
چاتدی. او درس
اوخوماق
اوچون گئتدیگی
مدرسه ده اوز
آنا دیللینده
اوخویوب –
یازماق و حتی
دانیشماغا
حقلی اولماسا
بئله,
یارادیجیلیغا
باشلادیغی
گوندن شعر و
منظومه سی نین
اساس حیصه
سینی آنا
دیلینده
یازماغا باشلادی
و عومرونون
سونونا قدر ده
بو دوزولمز
شرایطه
باخمایاراق
اوز وارلیغی, دیلی,
تاریخی,
مدنیتی
یولوندا
یورولمادان و
یئنیلمه دن جار
چکیب قلم
چالدی.
آذربایجان
ملی حکومت
چاغلاری سهند
یاخشی نفس
چکیردی بو دوورده
او بعضی ادبی
ییغینجاقلاردا
ایشتیراک ائتمک
له ادبیات لا
داها آرتیق
تانیش اولموش
و شاعیرلر
مجلیسینده
دویغولو
شعرلر
اوخویاردی, شاعرین
ایلک شعر
نمونه لری 1945 ده
تبریز ده بوراخیلان
شاعیرلر
مجلیسی
انتولوژیسینده
بوراخیلدی.
بو شعر
لرده سسله نن :
تاریخلر
بویونجا ای
بویوک وطن
یاغیا,
دوشمنه
اییلمه دن سن
بو گون طبیعت
دن ایلهام
آلدیم من
کئچدی سحر
وقتی بو سوز
اوره ک دن
اینسانا روح
وئره ن دیلینه
آلقیش
او
ایللرده ,
گونئی
آذربایجاندا
قورولان ملی
دموکراتیک ایستکلرینی
عمله
کئچیرمگه
موفق اولدو, بیر ایلدن
اوزون چکمه ین
بو حکومت رضا
خان ایستیبدادینین
قوربانی
اولدو,
لاکین قانا
بویانمیش
آذربایجاندا
کوزه رن اوجاق
سونمه دی,
شاعیر چوخلو
آذربایجان
یازیچی لاری
کیمی شاه
ایستیبداد
رژیمینین
طرفینده ن
حبسه آلینیب, سونرا
سورگون
ائدیلدی.
شاعیریمیز
چوخلو شکنجه
لره معروض
قالدی آمما
آنا دیلینه, آنا
یوردونا و
دوغما
ائللرینه
وفالی قالاراق, ائللر
ایچینده محبت , سئوگی,
ایگیدلیک و
انسانیت دن
نغمه لر قوشوب
دستانلار
یاراتدی.
سهند1951
ایللرینده
دوستاقدا
ایکی بویوک
منظومه,
بیریس « آراز» و
او بیریسی «
خاطیره» نی
یازدی. بو
منظومه لرده
بویوک بیر خلقین
باشینا گلن
تاریخی
فاجیعه لرده ن
سوز اچیر.
شاعیر آراز
منظومه سینی
بو سوز ایله
باشلیر :
من آراز
آدیلان
چوخ
زاماندیر
تانیشام
ان کیچیک
یاشلاریمدان
اونو
روانلامیشام
قوجا
بابام نه واخت
کن
بوغازیم
آغرییاردی
آراز
کئچمیشه م
دئیه
بوغازیمی
سیخاردی
سوروشاردیم
: آی بابا
آراز نه
دیر کئچمیسه ن
؟
سویوندان
ایچمیسه ن؟
سئوالیمدان
بابامین
یاشالاردی
گوزلری
اوزونون
چیینلرینده
گیزله
نردی کدری
اوزومه
مایوس,
مایوس
باخیب
دئمزدی بیر
سوز
گورردیم
آنجاق اولوب
اونون توکلری
بیز- بیز
سونرادا
قارداشیمین
آدین
قویدولار
آراز,
لاکین,
اوندا دا منه
آیدینلاشمادی
بو راز
آمما اراز
بئشیکده
یاتیب
ییرغانان
زامان
بو سوزلری
دینلردیم
آنامین
لایلاسیندان:
آرازی
آییردلار,
قوم ایلن
دویوردولار,
من سندن
آیریلمازدیم,
ضولم نن
آییردیلار.
شاعر سهند «
خاطره» منظومه
سینده ایسه
ظلم ادونا
یانمیش یوردو
بئله تصویر
ائدیر :
گزیرم چوللری
کورا یوللاری,
کولک
پیچیلدادیر
قورو کوللاری
قاریشما
چیخیر بیر
سورو داوار
بوتونسورو
گوله میر,
کئچی-قویونلار
بیر –
بیرینه
کئچمیش
قابیرغالاری
دوز تک
یالاییر بوش
قاب لاری
اون ایکی
یاشیندا کیچیک
بیر چوبان
چیگنینده
آسیلی بوش
داغارجیقدان
ساکیت
دایانمیشدیر, نه سمیر نه
سس
گاهدان
بیر چکیردی
دریندن نفس
اوزونده
غصه دن گیزلی
بیر ایز وار
اینتیظار
گوزلری یولدا
قالمیشدیر
بیلمم
توتگینی
هارایا
سالمیشدیر
گورونور
چوخداندیر
نغمه
چالماییر
داغلارا, داشلارا
هرای
سالماییر
اونون دا
روحونو
اولدورمیش
ستم
اونون دا
قلب ائوین ظلم
الی ییخمیش
بوتون
نغمه لری
یادیندان
چیخمیش
سهند
تهراندا
سورگون اولان
زامان لاردا دا
ادبی
ییغینجاقلاردا
گئنیش شکیلده ایشتیراک
ائتمک له بیر
چوخ شاعیر و
یازیچی
لاریلان داها
آرتیق
یاخیندان تانیش
اولور. سهندین
تانیش
اولدوغو
کیمسه لردن کی
قاباقجادا
اونلا آز – چوخ
تانیش ایدی
اوستاد محمد
علی فرزانه
ایدی,
سهندین
اوستاد
فرزانه ایله
تانیش
اولماسی سهندین
یاشاییشیندا
بیر دونوک
نقطه حسابا گله
بیلر,
نییه کی اوستادین
تاپشیریقلاری
و گوستریشلری
نتیجه سینده
سهند «
سازیمیمن
سوزو» کیمی
شاه اثری
یاراتدی.
بو
بیرینجی درجه
لی شاعیر هله
ایراندا
تورکلرین آنا
کیتابی
ساییلان « ده
ده قورقود»
چاپ اولمامیشدان
اونجه,
اونون بیر
سیرا
بویلارین
نظمه چکمیش و
دئمک منظوم
«ده ده قورقود»
یارادا
بیلمیشدی.
سهندین بو شاه
اثرله
ماراقلانماسی
و تانیشلیغی
بو مسئله نی
ثبوتا
یئتیریرکی
شاعیر کولتورونه
و مدنیتینه
آرتیق
اوستونلوک
وئریردی و
بونا اساس دا
شاعیرین اثری
خلق طرفیندن
ماراقلانیب و
نئچه دفعه
لرله چاپ
اولوندو.
سهند بیر
آزادلیق سئون
شاعیر ایدیکی
اینسانچیلیق, قارداشلیق
و میللتچیلیک
شعرلرینده
اوز یئرین
توتا
بیلمیشدی. او
شعرینین
بیرینده بئله
دئییر : اییه ر
من تورک لردن
دفاع ائدیرم
سه بو او دئمک
دئییل کی
اونلاری
اوستون بیر
عرق (نژاد)
بیلیرم بلکه
اونلارین
اینسانی
حقوقلارینی طلب
ائدیرم. سهند
ائله او شعرینده
بونا گوراکی
آذربایجان
میللتینه
ظلوم اولونیر , اعتراضینی
بئله دئییر :
من دئمیرم, اوستون
نژاد دانام من,
دئمیرم, ائللریم
ائللردن
باشدیر,
منیم
مسلکیمده,
منیم یولومدا
میللت لر
هامیسی دوست
دور,
قارداشدیر
چاپماق
ایسته میرم من
هئچ میللتین
نه دیلین, نه یئرین
نه ده امگین
تحقیر
ائتمه ییرم
هده له مییرم
کئچمیشین, ایندیسین
یا گله جگین
من
آییرماییرام, آیری
سالماییرام
قارداشی –
قارداشدان, آروادی-
اردن
آنانی-
بالادان,
اتی-
دیرناقدان
اورکدن, قانادی-
پردی
پوزماق
ایسته میرم
بیرلیکلری
اینسانلیق
بیرلیگی ایده
آلیم دیر
قارداشلیق, یولداشلیق, ابدی
باریش
دونیادا
ان بویوک
ارزولاریمدیر
آنجاق بیر
سوزوم وار: من
ده اینسانام
دیلیم
وار-خلقیم وار, یوردوم-یووام
وار
یئردن
چیخمامیشام
گوبه لک کیمی
آدامام, حقیم وار, ائلیم –
اوبام وار
قول
یارانمامیشام
یاراناندا من
هئچ کسه
اولمارام,
نه قول نه
اسیر
قورتولوش
عصریدیر
اینسانا بو
عصر
اسیر
اولانلاردا
بوخوون کسیر.
سهند 1346
اینجی ایلده
شاعیر
شهریارا
مکتوبلار یازدی.
بو مکتوب دا
شاعیر ائلین
دردلرینی
سویله مکدن
سونرا
شهریاردان
ایسته ییر بو
یارالارا مرهم
قویسون. سهند
مکتوبونون
بیر چوخ
یئرینده
اوستاد
شهریارا چوخ
ناراحات حالدا
یاناشیر .
سهندین
فیکرینجه « هر
بیر هنر صاحیبی
ائلینه گووه
نیب ائلینه
آرخالانماسا, ائلین
گوزوندن
دوشوب کنارا
قویولاجاقدیر».
سهندین
شهریارا
یازدیقی
مکتوبوندان :
ئوزگه
چیراغینا یاغ
اولماق بسدیر
دوغما
ائللریمیز قارانلیقدادیر
یانیب
یاندیرمایاق
یادین
اوجاغین
ائویمیز
سویوقدیر,
قیشدیر,
شاختادیر
شهریاری
اوزگه لره
چیراغ اولملق
یئرینه اوز ائلی
نین دردلرینی
سویله مگه
چاغیریر,
کی بو مکتوب
آیری بیر
مجالدا
اراشدیرماق
گره کدیر.
او مکتوب
شهریاردا بیر
شعله نین
آلوولانماسینا
سبب اولور و
شهریارین شاه
اثرلریندن
اولان « سهندیه»
شاعیر سهند
خطاب یارانیر.
اوستاد
شهریار حقلی
اولاراق ن
سهندیه» ده
شاعیر سهند
حاققیندا
یازیر:
اودا
شعرین,
ادبین شاه
داغی دیر,
شانلی سهندی
اودا سن
تک آتار
اولدوزلارا
شعر ایله,
کمندی
اودا
سیمرغ دان
الماقدادی
فندی
شعر
یازاندا
قلمیندن باخا
سان دور سپه
لندی
سانکی
اولدوزلار
الندی
سوز
دئینده
گوروسن قاتدی
گولو,
پسته نی,
قندی
یاشاسین
شاعیر افندی
او نه
شاعیر کی
داغین وصفینه
مصداق اونو
گوردوم
من سنین
تک اوجالیق
مشقینه مشتاق
اونو گوردوم,
عشقه,
عشق اهلینه
مشتاق اونو
گوردوم.
یوخاریداکی
مصراعلاردا
گورینیرکی, استاد
شهریار سهندی
قاف داغیندا
یاشایان سیمرغا
تشبیه ائدیب و
اونون هنرین, شعرین و
یارادیجیلیغینی
ده یرلندیریر.
دوز دور
شاه رژیمی
بوتون وار
گوجو ایله
باجارا بیلمه
دی سهندین
قوللارین
زنجیرله ییب
اسیر ائتسین,
دوستاقلارا, سورگونلره
محکوم ائتمک
له, حقیقت
سویله ین
دیلینی
باغلایا.
شاعیر بو
قورتولوش
عصرینده
اعتراض سسینی
شاه رژیمینه
قارشی بئله
اوجالدیر:
طالعیمه
سن باخ,
دوشونجه لریم
یاساق,
دویغولاریم
یاساق
کئچمیشیمدن
سوز آچماغیم
یاساق
گله جگیمدن
دانیشماغیم
یاساق
آتا
بابامین آدین
چکمه ییم
یاساق
بیلیر سن؟
آنادان
دوغولاندان
بئله
اوزوم
بیلمیه,
بیلمیه
دیل آچیب
دانیشدیغیم-
دیلده
دانیشماغیم
یاساق ایمیش, یاساق.
سهند ائل
دردینی سویله
مگی
شاعیرلرین
وظیفه سی
(گووره وی)
بیلیر و بیر
یئرده بئله
سویله ییر :
دیلیمی
دالیمدان
چیخارتسالاردا
قوی
قارداش
دردیمی دئییم
باری بیل
گونئی دن
قوزئیه,
شرق دن غربه
هانسی
خلقی گوردون
بیزیم تک
ذلیل؟
سهند اوز
خلقینی قطعی
بیر مبارزه یه
چاغیریر و
بئله اینام
بسله ییر:
کیم دئییر
اولومدور
جانیندان
کئچمک؟
بو
اولومدن
دوغور باشقا
بیر حیات
اینسان
اوز جانیندان
کئچمه سه دئمک
ابدی
حیاتا
چاتارمی؟
هیهات
شاعیر
حقی- حقیقتی
اینسان سیز
کور بیلیر . بو
باخیش
شاعیرین
اینسانا
اعتقادیندان
و احترامیندان
سو ایچیر:
حقین
حقیقتین
باغچاسی هر
واقت
اینسانلا
گولور,
اینسانلا
سولور
ان بویوک
حقیقت
اینساندیر
آنجاق
اینسانسیز
حقیقت اولسا
کور اولور.
شاعیر
اوزو اوچون
بیر گوزه ل
عالم یارادیب, اونون
دونیاسیندا
آزادلیق وار, سئوگی و
محبت وار,
اینسانلار
شان حیات
سورور.
من
گوردوگوم
دونیادا
هر شئی
آشکار
آیدیندیر
گونش
واردیر,
ایشیق وار
اینسانلار
محکوم دئییل
چیچک آچیر
بار وئریر,
حیاتیندان
ذوق آلیر
اینسانلیق
وار,
دوستلوق وار
سئوگی وار, محبت وار
من
گوردویوم
دونیادا
شاعیر
سازیمین سوزو
اثرینده بیر
متفکر کیمی حیاتین
درینلیکلرینه
جوماراق خلقی
اوزونو تانیماغا
,
سوندورولموش
ملی شعوری اویاتماغا
قارانلیقلاردا
مشعل آختاران
لارا آزادلیق
و مبارزه
یوللارینی
گنج لره نشان
وئرمگه
چالیشیر.
بعضا"
اونا ائله
گلیرکی هر شئی
حیات,
طبیعت حتا
اینسانلار
بئله درین
یوخویا دالمیش
دونیانین
خیرینی- شرینی
آتمیشلار.
گئجه نین
بوینوندا
وقارلی
داغلار,
سانکی
ابدی بیر
یوخویا
باتمیش
دره لر,
تپه لر,
مئشه لر,
باغلار
دونیانین
خیرینی-شرینی
آتمیش
باشقا بیر
یئرده دئییر :
اینسان
حققینی
ایتیره ن
گوندن,
باشی
داشدان-داشا
دگیر هر زامان
سعادت
جیرانی قاچیر
اونوندن
سیلدیریم
یوللاردا
قالیر
سرگردان
آزیب
اوزلوگوندن
ایتگین
دوشنده ن,
قورد کیمی, اوزونون
قانینی ایچیر
چالایلار, تیکانلار
آیاغین بیچیر.
شاعیر
یولونو
ایتیرمیش,
چاشمیش,
مقداراتینی
یابانجیلارا
تاپشیریب,
حقینه گوز
یومموش خلقه,
بابالارینین
مردانه لیک
لرینی
اوزلرینه چکه
ره ک دئییر:
ازل گوندن
قهرمانلیق,
مردانه
لیک,
قوچاقلیق
آد
سانیلان
یاناشیدیر
دوغروداندا
هر اینسانلیق
فخری
اولان سجیه لر,
بو
ائللرین-اوبالارین
ائکیز تای
بیر
قارداشیدیر
و داها
سونرا بئله
دئییر :
هر دردین
داواسین
آختارماق گره
ک
نه چیخار
ییخیلیب,
زاریلداماقدان؟
تلاشسیز
قوللارین
قوتیاولماز
یول
گئتمسه
چاتماز مقصده
اینسان
سحری
آختاران گئجه
دن قورخماز
آلیرام
الیمه تلاش
عصاسین
اگر گویدن
یئره قطران
یاغسادا
اوزوب
کئچمه لییم
ظلمت دریاسین
گورولدویو
کیمی شاعیر
اوز هدفینه
چاتماق اوچون, هر بیر
چتینلیگه
دوزوب حتا
جانیندان
کئچمه گی ده
لازیم بیلیر.
سهند ین
ذهنینده
اینسانلار هر
زامان بیر بیر
ایله
قارداشدیر:
من
اینسانلاری
بیر,
بیرینین
قارداشی
دیر,
سیرداشی دیر
دئیه
بیر گون , ایکی گون
یوخ
عومور
بویو هارای
چکیب
قلم چالیب, بوغاز
یئرتیب
شعر یازیب
یاراتمیشام
حیاتیمین
کیتابچاسین
واراقلا
باخ
گورکی
آنجاق
هئچ
دردیمی,
هئچ آغریمی
محکوم
اینسان
دردلریندن
آییریبان
بولمه میشم
من اوزومو, اوز
ائلیمی
یاخین,
اوزاق
اینسانلیقدان
هئچ ده
ارتیق سئومه
میشم
من
یاغلیمی,
یاوانیمی
هر
یئردنسه,
هر ائل دنسه
اولور
اولسون,
هر گون هر آن
آج
یالاواج
اینسان ایلن
بولمک
لیگه حاضیر
اولوب
بو
سوزومده
صادیق دوروب
تا
وارلیقا
دایانمیشام
لاکن هله, یازیق
دونیا
«ملت چی
لیک»
خولیاسینا
عنادینا
دوام ائدیر
«اومانیزمی»
سایان کیمدی؟
اینسانلیقا
باخان کیمدی؟
حیاتی و
یاشایشی تکجه
اوزو اوچون
آختارمیر شاعیر
:
من تک
ئوزوم دگیلم,
خلقیمین, ائللریمین
نبضی من
ایلن وورور.
هر قلبیم
چیرپینارکن,
کوکسومده
بیر اوره ک
یوخ,
میلیون
اوره ک
چیرپینیر,
من او
گپنه گم کی,
دونیادا
حیات آدلی
شعله یه
وورولموشام
یانسامدا
باکیم یوخدور
ازلدن بو
سودادا
یانماغا
دوغولموشام
آذربایجان
و فارس
شعرینین هر
ساحه سینده
شعر یازان و
حتا شاه اثرلر
یارادان شاعر
لر چوخ
اولموشدور.
آنجاق خلقه
میللی شعورو
آشیلایان,
کئچمیشینی و
گله جگینی بو
قدر گوزه ل
آنلادان
شاعیر یوخ,
درجه ده آز
اولموشدور.
اوزللیکله
گونئی
آذربایجان دا
پهلویلر دوورونده
حاکم اولان
بوغونتولو
هاوادا فارس
شئونیزمی نین
مطلق
حاکیمیتی
دورونده.
سهند بیر
شاعیر
اولاراق,
وطنینی آزاد, خلقینی
خوشبخت گورمک
ایسته ییردی.
سون دا
سوزلریمی
سهندین یاخین
دوستو و همکاری
بیزیم
گورکملی
یازیچیمیز
رحمتلیک
گنجعلی صباحی
نین سهندین
وفاتی
مناسیبتیله
یازدیغی بیر
پاراگرافلا
بیتیرمک
ایسته ردیم:
« افسوس... کی
آمانسیز اولوم
اونو
آزادلیغین
ایلک هاریندا
سهند,
ساوالان,
حیدربابا
داغلاری نین
اتکلری لاله
یاسمنله دولدوغو, کهلیکلری
قاققیلداداغی, بولبوللری
چهچه
باشلادیغی
زامان,
او بویوک
اینسانی,
شعر و ادب
شاهینی بیزدن
آییردی,
آنجاق او
اولمه ییب,
او
آلوولاندیردیغی
شعر و هنر
مشعله سی له
اوزونه بیر
ابدیت
یارادیب».
بئله
لیکله سهند (22
فروردین 1358 ه.ش)
اوز میللی آرزولارینان
بیرگه
بیزلردن
آییریلدی
امما اونون
اولمز اثرلری
ایله اولمز
لیکده
یاشایان بیر
کووره ک اوره
کلی شاعیر
دیر.
اوزو
دئدیگی کیمی :
آنجاق
ائلی اوچون
یاشایانلارین
اولوب گئتمک
ایله ن عومرو
قورتولماز
اولومله
حیاتدا بیر
بوتونلوک وار
گول توخوم
اولماسا,
توخوم گول
اولماز.
قایناقلار
:
1-
وارلیق
– بولود
قاراچورلو
سهند اوچون
اوزل سای – 1358 –
تهران
2-
پیک
آذر درگی سی-
ایکینجی ایل-16
جی سای – مرداد 1381
– زنجان
3- شمس تبریز
هفته لیگی – سهند
اوچون اوزل
سای – ایکینجی
نومارا-
دوردونجو ایل –
93 جی سای- 3 اسفند
1379 – تبریز
4-
سهندیه-شهریار
– ایران جام
یایین ائوی -1375
5-
تریبون
درگی سی- 3 جی
سایی- یاز 1998-
سوئد