بير مزار بويوندا يئر سوراغيندا

 

سهندي‌ دومان‌ آليب‌،

ياشيل‌ دونو ساراليب‌.

بوردا بير غريب اؤلوب‌،

اؤلوسو يئرده‌ قاليب‌.

 

من‌ يارانان‌ گوندن‌ دردلي‌ يارانديم‌،

«واي‌ ننه‌» چاغيرار بيزده‌ دردليلر.

آغلاديم‌، قيشقيرديم‌، باغيرديرم‌ ـ سانديم‌،

آنا وطنيم‌ وار، قايغي‌ چكر.

 

سن‌ دئمه‌ ازلدن‌ يتيم‌ميشم‌ من‌،

آنا يورددان‌، آنا وطندن‌ ساري‌.

بونو گيزله‌ميشدي‌ هاميلار مندن‌،

حاق‌ قارقيسين‌ اينسان‌ آلدادانلاري‌.

 

ائله‌ده‌ قايغيسيز، السيز، آياقسيز،

توللانديم‌ حياتين‌ بورقانلارينا

بالتاسيز، ناجاقسيز، داياناجاقسيز،

آتيلديم‌ طالعين‌ عومّانلارينا.

 

ايليشه‌ ـ ايليشه‌ ايليشيملره‌،

سيريمسه‌ديم‌، بويا ـ باشا يئتيشديم‌.

يانغينلارا آتيلسام‌ دا مين‌ كره‌،

يانيب‌ كول‌ اولماديم‌، قايناديم‌ ـ پيشديم‌.

 

آز ـ ماز  گؤز ـ قولاغيم‌ آچيلان‌ زامان‌،

گؤردوم‌ هاميلارين‌ آدي‌ ـ ساني‌ وار.

بير منيم‌ آديما دئييرلر جيرتدان‌،

هر كسين‌ ائل‌ ـ گونو، دودماني‌ وار.

 

بو دردن‌، بو غمدن‌ يانديم‌، آليشديم‌،

حسرتيم‌ داغلاري‌ ـ داشي‌ يانديردي‌.

كول‌ ـ اولوبان‌ تورپاقلارا قاريشديم‌،

آلووم‌ قورونو، ياشي‌ يانديردي‌.

 

من‌ ده‌ مجنون‌ كيمي‌ دوشدوم‌ چؤللره‌،

لئيلام‌ ايسه‌ يوردوم‌، وطنيم‌ اولدو.

چوخ‌ دولانديم‌، باش‌ اوزاتديم‌، هر يئره‌،

آياقلاريم‌ قابار چالدي‌، يورولدو.

 

سحر ـ آخشام‌ يوللار اوسته‌ دايانديم‌،

گلندن‌ ـ گئدندن‌ خبر سوروشدوم‌،

سوراق‌ آلانماديم‌، آنجاق‌، بوشانديم‌،

گئت‌ ـ گئده‌ حسرته‌، غمه‌ يانديم‌.

 

بير گون‌ بير قوجايا توش‌ گلديم‌، سوردوم‌،

گؤردوم‌ گيزلي‌ ـ گيزلي‌ منه‌ گؤز ووردو.

وارديم‌، خلوت‌ يئره‌، يولوندا دوردوم‌،

اليمه‌ كؤهنه‌ بير كيتاب‌ قيسديردي‌.

 

اوخودوم‌، ديرچلديم‌، آياغا قالخديم‌،

شيمشك‌ اولوب‌ چاخديم‌، وولكانا دؤندوم‌.

بولود تك‌ كيشنه‌ديم‌، سئل‌ اولوب‌ آخديم‌،

كؤكسو داغ‌دالغالي‌ عومّانا دؤندوم‌.

 

وارليغيمي‌ دانان‌ قلبه‌زنلرله‌،

يامان‌ ياخالاشديم‌، يامان‌ ووروشدوم‌.

يالان‌ ـ پالانلارين‌ تاپشيرديم‌ يئله‌،

حاقسيزليغا قارشي‌ يامان‌ ووروشدوم‌.

 

اورك‌ سؤزلريمي‌، حاق‌ سؤزلريمي‌،

قايا كيمي‌ دوشمان‌ كؤكسونه‌ ووردوم‌.

غصبكارا جومرد بابالار كيمي‌،

گاه‌ قان‌ قوسدوروبان‌، گاه‌ قان‌ اوتدوردوم‌.

 

اليمدن‌ زينهارا، زارا گلنلر،

كؤپك‌ كوشگورتدولر، ايت‌ بوراخديلار.

حاق‌ سؤزومه‌ جاواب‌ وئره‌نميه‌نلر،

قددره‌ قوللانيب‌، قمه‌ تاخديلار.

 

گوجوم‌ گوجلرينه‌ چاتانماديقدا،

هر طرفدن‌ مني‌ دؤوره‌له‌ديلر.

سونگونو بؤيرومه‌ سانجيب‌ آديما

وطنسيز دئديلر، نه‌لر دئديلر!...

 

يئنه‌ داغلار كيمي‌ دوردوم‌، دايانديم‌،

نه‌ چكينديم‌، نه‌ ده‌ سؤزومو چاشديم‌.

محكمه‌لريني‌ اگلنجه‌ سانديم‌،

دنيز كيمي‌ جوشدوم‌، كوكره‌ديم‌، داشديم‌.

 

آياغي‌ كونده‌لي‌، قوللاري‌ باغلي‌،

سسيمي‌ اوجالتديم‌، آچديم‌ ديليمي‌.

اورگي‌ غوبارلي‌، سينه‌سي‌ داغلي‌،

دئديم‌، هر درديمي‌، هر نيسگيليمي‌.

 

ائي‌ عيرق‌ افسانه‌سيني‌ اوزه‌ چكنلر،

روحونوزو شئيطان‌ چوشلاييب‌ بوتون‌.

قارداش‌ قيرغيني‌نا توخوم‌ اكنلر،

اكديگينيزه‌ پئشمان‌ اولارسيز بير گون‌.

 

بير پارا سؤزو چوخ‌ اوزه‌ چكمه‌يين‌،

بوش‌ سانمايين‌ بئله‌ چوخدا مئيداني‌،

قيپچينين‌، بو قدر سوخمايين‌ گؤزه‌،

آنانيزدان‌ قالان‌ كيرلي‌ توماني‌.

 

كاش‌ بو «تميز نژاد»، «پاك‌ قان‌»لاريزلا،

هيتلرين‌ ديرناغي‌ اولابيلئيديز.

خام‌ خياللار، گولونج‌ يالانلاريزلا،

قوبلزلردن‌ عيبرت‌ آلا بيلئيديز!

 

گئدئيديز برلينه‌ يادا لوندونا،

اوستون‌ نژادلارين‌ گؤرئيديز حالين‌.

بلكه‌ سيغينايديز اينسان‌ قوينونا

سونون‌ دوشونئيديز بوش‌ خياللارين‌.

 

گؤرئيديز مئيدانا چوخ‌ گئج‌ گليبسيز،

معركه‌ ييغيشيب‌، اويون‌ قورتولوب‌

بوش‌ يئره‌ چاپيبان‌ آت‌ چرله‌ديبسيز

گلين‌ اركك‌ چيخيب‌، توي‌ باطيل‌ اولوب‌.

 

گؤرئيديز خالقلار قالخيب‌ آياغا،

وارليغين‌، منليگين‌ آختارير سين‌ ـ سين‌.

كيمسه‌ نه‌ نؤكردير، نه‌ ده‌ كي‌، آقا،

نه‌ ايستر ازيلسين‌، نه‌ ده‌ كي‌، ازسين‌.

 

تاريخ‌ كدرلنمز گوزگويه‌ بنزر،

اوندا گؤرمك‌ اولار، اگريني‌ ـ دوزو.

بير مصلحتيم‌ وار، دينله‌سز اگر،

بو آينادا گؤرون‌ اؤز اؤزونوزو.

 

ظن‌ ائتمه‌يين‌ يئنه‌ قلم‌ سيزده‌دير،

سيزلره‌ مخصوصدور كيتابخانالار.

آغي‌ ـ قارا يازماق‌ الينيزده‌دير،

يوخ‌!... بو گون‌ ميليونلار باشا دوشن‌ وار.

 

ديرشه‌ بيلسه‌ده‌ كيم‌ حقيقتله‌،

خالقي‌ آلدادانمير، اؤزو آلدانير.

ديزه‌ چوكدورولسه‌ ميليون‌ قاليله‌،

يئنه‌ يئر دولانير، يئنه‌ فيرلانير.

 

چوخ‌ ياخشي‌ بيليرسيز فيريلداقچيلار،

من‌ نه‌ وطنسيزم‌، نه‌ ده‌ گؤبه‌لك‌.

دوغما دياريم‌ وار، بؤيوك‌ ائليم‌ وار،

منيمدير هم‌ كئچميش‌، هم‌ ده‌ گله‌جك‌.

 

منه‌ نه‌ عيرق‌، نه‌ ده‌ بابا يونتايين‌،

اؤزوم‌، اؤز كؤكومو ياخشي‌ تانيرام‌.

گئدين‌ اؤزونوزه‌ «بابا» آرايين‌،

سيزين‌ يئرينيزه‌ من‌ اوتانيرام‌.

 

قاطيرينيز چوخدا باش‌ آپارماسين‌،

قودورمايين‌ بئش‌ گون‌ يايان‌ اولموشام‌.

مني‌ چوخ‌ دا بئله‌ حقير سانمايين‌،

ايگنه‌مي‌ يئينه‌ قيييق‌ قوسدورام‌.

 

خاما باغلاميشام‌ قير آتي‌ هله‌،

بير گون‌ بوتون‌ مينيب‌ اويناداجاغام‌.

ائل‌ ـ اولوسونوزا ساليب‌ ولوله‌،

سيزه‌ قان‌ قوسدوروب‌، قان‌ آلاجاغام‌.

 

بئش‌ گونلوك‌ بگليگي‌ بگليك‌ سانمايين‌،

ايشين‌ داليسيني‌ دوشونون‌، دويون‌.

بوش‌ يئره‌ اؤيونوب‌ خوروزلانمايين‌،

دالي‌ گونونوزه‌ بير كؤرپو قويون‌.

 

بير آن‌ زنجيرلري‌ آچين‌ ديليمدن‌،

بو ديل‌ ميليونلارين‌ آنا ديليدير.

قورخون‌ غضبيمدن‌، قورخون‌ كينيمدن‌،

ساغالمايان‌ يارام‌ ديل‌ نيسكيليدير.

 

مين‌ ايل‌ قاباق‌ بابام‌ قازان‌ دئميشكن‌:

بوتون‌ سيزين‌ اولسون‌ تورپاغيم‌، داشيم‌.

تالاديقلارينيزي‌ آلميرام‌ سيزدن‌،

قويون‌ آنام‌ ايله‌ بير قوجاقلاشيم‌.

 

يانيلمايين‌ اگر يالوارديم‌ سيزه‌،

آنام‌ آياق‌ آلتدا قالماماق‌ اوچون‌.

آنا، موقّدسدير ازلدن‌ بيزه‌،

قييماريق‌ آياقلار آلتينا دوشسون‌.

 

نامردلر زينهارا  گلدي‌ اليمدن‌،

چارميخا چكديلر مني‌ هر ياندان‌.

قنّارايا آسلاديلار ديليمدن‌،

ياتاغيم‌ قورو يئر، اوتاغيم‌ زيندان‌.

 

ايچيمده‌ بوغولان‌ قيشقيريق‌ سسيم‌،

دمير مييله‌لري‌ تيترتدي‌ يالنيز.

تك‌ باشيما آرتيق‌ نه‌ جوشوب‌، داشيم‌،

اولدوزسوز يارانيب‌ زاواللي‌ يالقيز.

 

نه‌ قدر باغيرديم‌، هاراي‌ قوپارديم‌،

بوشلوقلاردا ايتدي‌ آنجاق‌ هاراييم‌.

دمير زنجيرلري‌ چئينه‌ديم‌، دارتديم‌،

داديما چاتمادي‌ هاوادارلاريم‌.

 

كيريديم‌، آغاردي‌ ساققاليم‌، ساچيم‌

قاپيني‌ آچديلار، دئديلر، ايتيل‌!

بيلمه‌ديم‌ هايانا اوز قويوب‌ قاچيم‌،

اومودسوز، آرزي‌سيز، يئر ـ يوردسوز، سفيل‌.

 

يئنه‌ده‌ اوز قويدوم‌ داغلارا ساري‌،

بلكه‌ دالداناجاق‌ آرايا بيلم‌.

بلكه‌ تاپا بيلم‌ آنام‌ دياري‌،

قوينونا سيغينيب‌ بير آز دينجلم‌.

 

يورولدوم‌ ـ خورد دوشدوم‌، گئتديم‌ اويقويا،

دربه‌در گزمكدن‌ آخير اوسانديم‌.

اپريميش‌ بير قاري‌ گلدي‌ يوخوما،

ديسكينديم‌، خوفلانديم‌، ايسكلت‌ سانديم‌.

 

باشيما ال‌ چكدي‌ قورخوم‌ تؤكولدو،

خوش‌ باخيشلاريندان‌ گؤردوم‌ تانيشدي‌.

مهريبان‌ ـ مهريبان‌ اوزومه‌ گولدو،

دؤندو ديله‌ گلدي‌، منله‌ دانيشدي‌:

 

قورخما، عزيز بالام‌!  گزديگين‌ منم‌،

اپريميش‌ اولسام‌ دا، گل‌، قوجاقلاشاق‌.

هامان‌ آختارديغين‌ آنا وطنم‌،

آنا اؤلوسوندن‌ چكينمز اوشاق‌.

 

بيليرم‌ درديوي‌، هر نيسگيليوي‌،

دولانيم‌ باشووا، دؤنوم‌ گؤزووه‌.

دانيش‌، قوي‌، دينله‌ييم‌ دردلي‌ ديليوي‌

جانيم‌ قوربان‌ اولسون‌ شيرين‌ سؤزووه‌!

 

سؤيله‌ديم‌، يوخ‌ آنا! سن‌ دانيش‌گيلن‌،

سؤيله‌، نه‌ اولوب‌ بو گونه‌ دوشوبسن‌؟

دانيش‌ طالعيندن‌، دانيش‌ گونوندن‌

دانيش‌ يازيق‌ آنا، زاواللي‌ وطن‌.

 

قورو كلّه‌ده‌كي‌ گؤز يئرلريندن‌،

باخديم‌، داملا ـ داملا ياش‌ دامجيلادي‌.

لاكين‌ كلمه‌ وئريب‌ آلمادي‌ اصلا،

ايچيم‌ آلوو چكدي‌، اورگيم‌ ياندي‌.

 

اتگين‌ آختارديم‌ اله‌ گلمه‌دي‌،

يالوارديم‌، آسلانديم‌ سوموكلريندن‌.

آنا اورگي‌ ايدي‌، دؤزه‌ بيلمه‌دي‌،

آخير ديله‌ گلدي‌، دانيشدي‌ منلن‌.

 

دينله‌، دردلي‌ بالام‌، درديمي‌ دينله‌،

درد اهلي‌ آرتيق‌ درد چكمگه‌  نه‌ وار؟

گل‌، بير ـ بير تانيش‌ اول‌ كدرلريمله‌،

دردين‌ دولو گرك‌، دئميش‌ آتالار.

 

گوناهكار توتورسان‌ گئت‌ توت‌ هر كسي‌،

آنجاق‌، او گوندن‌ كي‌، اسير توتولدوم‌،

بويوندوروق‌ آلتدا قارا مال‌ كيمي‌،

يئر شوملاديم‌، هولالارا قوشولدوم‌.

 

يارالي‌ چيگنيمله‌ چمنلر سؤكدوم‌

تارلالار بيتيرديم‌ چاييرليقلاردان‌.

گئجه‌لر آج‌ قالديم‌، گونوز تر تؤكدوم‌،

ديزيمين‌ طاقتي‌ توكنن‌ زامان‌.

 

دؤندولر اتليگه‌ كسديلر مني‌

قوشا چاتما قوروب‌ تونقال‌ ياپديلار.

چاغيرديلار بوتون‌ يولدان‌ اؤته‌ني‌

دريمي‌ سويدولار، شيشه‌ تاخديلار.

 

دؤوره‌لنديم‌، شولن‌ بورياني‌ تكين‌،

هر كاباب‌ ايگينه‌ ييغيشيب‌ گلن‌،

پيچاغين‌ چيخاريب‌، چكدي‌ قمه‌سين‌،

بير پارچا سييريب‌ كسدي‌ اتيمدن‌.

 

ياراماز اوغوللار ياريماسينالار،

چوخ‌ قافاسيز چيخدي‌ سون‌ بابالارين‌.

يورد وئريب‌ قوللوغو ساتين‌ آلديلار،

الدن‌ گئتدي‌ بوتون‌ وارليغيم‌، واريم‌.

 

دؤنرگه‌ دولاندي‌، اوجاغيم‌ سؤندو،

دوغما يوردوم‌ دوغراق‌ دوغراق‌ دوغراندي‌.

قارقالار قارتالا، لاچينا دؤندو،

قارتال‌ قوزغون‌ اولدو، قوش‌ قارقالاندي‌.

 

اتيم‌ يئييلسه‌ده‌، نئيلك‌، يئييلسين‌،

چاليش‌ خاطيره‌مي‌ عزيزله‌، ساخلا.

قويما باري‌ مزاريم‌ اولا ايتگين‌،

ييغ‌ سوموكلريمي‌، بير يئر تاپ‌، قويلا.

 

بيزده‌ آنا حقّي‌ تانري‌ حقّيدير

مگر وصيتين‌ اونوتماق‌ اولار؟

آنا تاپشيريغين‌ يئرينه‌ يئتير،

مرد ايگيت‌ بورج‌ اوسته‌ جانيني‌ قويار.

 

آنانين‌ هر سؤزون‌، هر وصيتين‌،

حلال‌ سود امنلر اونودا بيلمز.

يورومك‌ نه‌ قدر اولسا دا چتين‌،

مرد ايگيت‌ يولوندان‌ اوز دؤندرنمز.

 

او قورخونج‌ رؤيادان‌ آييلان‌ گوندن‌،

نه‌ گئجه‌م‌ قاليبدير، نه‌ده‌ گوندوزوم‌.

يالنيز بير سئودانين‌ دالينجايام‌ من‌،

قورو سوموك‌ گزير هر يئرده‌ گؤزوم‌.

 

جان‌ آتيب‌، آختاريب‌ يورددان‌، يووادان‌

آنجاق‌ بير تورباجيق‌ سوموك‌ ييغميشام‌.

گزيب‌ دولانيرام‌، سفيل‌، سرگردان‌،

هارادا قويلايام‌، هاردا باسديرام‌.

 

بو گئنيش‌ دونيادا ارلر، يارانلار،

هر يئر باشدان‌ ـ باشا قاپسانميش‌ بوتون‌.

اي‌ وطن‌ داشيني‌ دؤشه‌ وورانلار،

مزاردا تاپيلمير وطنيم‌ اوچون‌.

 

من‌ كي‌ بير وطنسيز، يوردسوز شاعيرم‌،

بير عؤموردور سيتقاييب‌ اينله‌ييرم‌.

كيمسه‌دن‌ نه‌ قان‌، نه‌ دييه‌ت‌ ايسترم‌

بير مزار بويوندا يئر ديله‌ييرم‌.

 

يوردومو ـ يووامي‌ باسيب‌ آلانلار،

فقط‌ نئچه‌ قاريش‌ يئر وئرين‌ منه‌.

بوتون‌ سيزين‌ اولسون‌ بو اؤلكه‌ ـ ديار

بير مزار قاييريم‌ آنام‌ وطنه‌.