Balaş Azəroğlu

Məhəmməd Azadgər 25 april 2011

Həmişə belə dir . Bizlər ( ən azı bizim nəsil ) nisgil üstünə nisgil qalayır . Şəhriyarın dili ilə desək qəm üstünə qəm qalayır . Çoxdandır istərdim Balaş haqqinda bir şeylər yazam . Günü günə satıb gecikdim . İndı Balaş yoxdur . Daha mən nə yaza bilərm ?

Mən birinci dəfə Balaş ilə İnqilabdan bir il , bir - iki ay sonra Bakıda Azərbaycan Demokrat Firqəsinin dəftərində və sonra Azərbaycanın Yazıçılar Cəmiyətinin binasında yerləşən iş otağında görüşdüm . O vaxt mən Qüzey Azərbaycanın Komunist partiyasının bir qısa müddət qonağı idim .

İnqilabın onu coşdurması və ürəyini sevinəclə doldurması gözə çarpırdı . İnqlabın həsrətlərə son qoymasına ınanırdı . Balaş da , minlərcə Güney Azərbaycanlı kimi Milli Hökümətin yenilməsindən sonra Qüzey Azərbaycana mühacirət etmişdir . İndi Təbrizə dönməyə hazırlanırdı .

Balaşın şeirləri ilə çox öncädən tanış idim . Hizbe Tüdənin Peykiran radıosunun Azərbaycan türkcəsindäki verilişlərində onun şeirlərinin deklamäsini Ismyıl Behzadının səsi ilə eşitmişdim . O vaxtlar blməzdim o şeirlər Balaş Azəroğğlundan dir . Sonralar , 1340 cı illərin sonlarında « Azərbaycan jurnal»ı və « Ədəbiyyat və İncəsənət » həftəliyində ( Bakıda nəşr olub Təbrizə də çatırdı ) Balaş , Mədinə Gülgün və başqa Cənüb şairlərinin şeirləri ilə taniş oldum . Peykiran radiosundan eşitdiyim şeirlərlərdən hansısının Balaşın şeiri olduğunu onda bildim .

O zamanlar Hüsensen Məhəmmədzadə Sədiq Mədinənin və başqa Cənüb şairlərinin şeirlərini Fars dilinə çevirən birinci adamlardan idi .

Balaş Azəroğlu 1921 ci ildə Bakıda dünyaya göz açıb və 2011 ci ilin april ayında Bakda həyatla vidalaşdı!

Balaş uzun ömrünün çox azını , demək bir qisa müddətini Güney Azərbaycanda olmuşdu . Vür - tut 8 il ( 1938/ 1946 ) . Ancaq bu qısa müddət onun bütün həyatına ciddi təsir və etgi buraxmışdır . Balaş Azəroğlu bu barə də demişdir: « o məni şair edibdir» . Onun şeirlərində Azərbaycan Demokrat Firqəsinin amal və arzuları : Güney Azərbaycan Türkünün azad və sərbəst yaşaması , ictimai ədalət və . . . əsas əisitqamət daşıyır .

1982 il İslam Cümhürisi İran Tudə Partiyasina hücuma geçəndən sonra Şuralar ölkəsinə pənah apardım ; 1983 cü ilin dekabrında Çek-Slovakı da İran Tudə Partiyasının 18 ci plenumunda yenidən görüşdük . Balaş daha yaxış bilirdi ki bu tezlikdə vətənə dönə bilməyəcəkdir . Yenə də İranın hər güşəsində dar ağacları bərpa olmuşdu, rəjim siyasi və sinfi təşkilatlara hücuma geçmişdi . O plenumda , birbirimizə çox yaxın olub və demək olar ki , çoxlu məselələrdə düşüncələrimiz üst üstə düşürdü . Çəkdən geri dönəndən bir neçə gün də Moskvada bir hoteldə qaldıq . Sonra o Bakıya qayıtdı və mən isə Minsk şəhərinə ( Blarusia ) . Neçə aydan sonra mən Bakıya getməli oldum . Orada çox six əlaqədə idik . O inanırdı: Hərkəsin yoxdur vətəni - yoxdur sözünün də kəsəri !

Mən o « Sosyalist» ölkəni 1986 ci ildə tərk edəndən sonra əlaqəmiz qirildi .

2009 cu ilin payızında - 24 ildən sonra - bir neçə gün Bakıda oldum . O müddətdə çox çalışdım Balaış görəm , ancaq görə bilmədim . Azərbaycan yazçılar Cəmiyətində görüşdüyümüz adamlar onun dəqiq ev adresini və telfonunu təəsüflə tapa bilmədilər . Telfon nümrəsi dəyşilib , dedilər !

Həmişə belə olur . Nisgil üstünə nisgil qalanır !