آذربایجان فدرال دموکرات حرکاتی نین دونیا آنا دیلی گونو موناسیبتی ایله بیاناتی
بوگون دونیادا دانيشيلان 6700 دیلین یاری سینین بو یوزایلین سونونا قدر یوخ اولما تهلیکه سینده اولدوغونا دیققتلری چکمک ایچین 21 فوریه 2009 ایلینده دونیا آنا دیلی گونو موناسیبتی ایله یونسکو یئنی بیر اطلس یایینلادی. آیریجا بوندان آماج بو مساله نین اؤنمینی اورتایا قویماقلا برابر اوزمانلار و اوتوریته صاحیبلریندن بو تهلیکه نى گیدرمک ایچین فیکیر ایستهمکدی.
یونسکونون اوستونده دوردوغو نوقطه بودور کی، دوؤلتلرین آتدیقلاری آدیملار و اورتایا قویدوقلاری تدبیرلرله بو تهلیکه آزالابیلیر.
یونسکو دیلین یالنیز فردی کیملیگین اؤنملی بیر بؤلومو اولمادیغینی عینی زماندا دویقولاری، ایستکلری، بیلگیلری، فیکیرلری و دیرلری ده بیان ائتمک و رابیطه لری قورماق ایچین ده بیر وسیله اولوب، اینسانلارین تعليم- تربيه وائییتیمینده و چاغیمیزین گلیشمه آماجلاری نین گئرچکلشمه سینده چوخ اؤنملی بیر فاکتور اولدوغونا، دیلین ايجتيماعی- ايقتيصادی و کولتورل یاشاییشین بوتون ساحه لرینده مرکزی و اؤنملی رول اوینادیغینا دیققتلری چکمکدی.
دیللرین اؤلومونه یول آچان فاکتورلارین ان اؤنملی سی دیللرین یاساقلانماسی دیر. بونون ایچین دیللرین دورومونو اینجه لرکن بو مساله یه اؤنم وئرمه لیییک کی، دیللرین اؤلمه تهلیکه سینده اولمالاری نین عومومیتله سیاسی بیر ندنی واردیر.دیللرین یاساقلانماسی دوؤلتلر طرفیندن وئریلن بیر قراردیر، بونون تمامن سیاسی بیر آماجی اولوب و بیر چوخ ايقتيصادى و ايجتيماعى ائشیتسیزلیکلره ده یول آچار.
بورادا هدف اوزون عؤمورلو بیر پیلان ایله غئیری حاکیم گوجلری پاسیولشدیرمک، وئریلن دگرلری و کولتورو قبول ائتدیرمک و بو وسیله ایله حاکیم گوجو گئتدیکجه داها دا گوجلندیرمک، حاکیمیتی ابدی لشدیرمکدیر.
بورادا راسیست دوؤلتلرین هدفی اوزون مدتلی بیر پیلان ایله ظولم آلتینداکی میللتلری پاسیولشدیریب و اؤزلرینه یابانجی ائتمک، وئریلن دگرلری و کولتورو قبول ائتدیرمک و بو وسیله ایله حاکیم میللتین گوجونو گئتدیکجه داها دا گوجلندیرمک و حاکیمیتی نی ابدی لشدیرمکدیر.
عینی سیاست 80 ایلی آشان بیر سوره دیر کی ایراندا پهلوی شاهلیق دؤنمینده و ائله جه ده جومهوری ایسلامی ده اویقولانیرو تطبيق ائديلير. دوؤلتین اویقولادیغی تک میللت، تک دیل سیاستی ایله غئيرى فارس میللتلرین دیلی یاساقلانیب و دگرسیز اعلام اولونوب. هدف بو میللتلرین آکتیولیغینی و یارادیجی لیغینی قیسیتلاماق، روحونو و بئینینی کولونی لشدیرمکدیر.
ایران دا غئيرى فارس دیللرین یاساقلانماسی باشقا ايجتيماعى ايقتيصادى چتینلیکلره ده سبب اولوبدور. بونلارین ان اؤنملی سی غئيرى فارس منطقه لرینده ساوادسیزلیغین درجه سینین چوخ یوخاری اولماسیدیر.مثلأ گونئی آذربایجان ساوادلی لارین سایی سی باخیمیندان اؤلکه ده ییرینجی مقامدادیر.گؤروروک کی ساوادسیزلیق دا سیاسی بیر مساله دیر، توپلومداکی سیاسی ، ايجتيماعى و ايقتيصادى ائشیتسیزلیغین نتیجه سینده اورتایا چیخار و اؤزوده باشقا ايجتيماعى و ايقتيصادى چتینلیکلره یول آچار.
بیلگی، گوج و حاکیمیت آراسیندا موستقیم بیر رابیطه واردیر و دیل بونلارین قوللاندیغی وسیله دیر، دوشونه بیلیریک کی ایراندا آنجاق فارس دیللی لر بیلگی یه ال تاپیب حاکیمییته و گوجه صاحیب اولوب، باشقا میللتلر توپلومدا آکتیو قاتیلیمجی رولوندان یعنی تولید، یاراتما، پیلانلاما و قرار وئرمه ایمکانلاریندان اوزاقلاشدیریلمیشلار.
بيرلشميش ميللتلر تشکيلاتيندا آزینلیقلار قوروهونون گنل مودورو مارک لاتایمر تأکیدایله بو مساله نین اوستونده دورور کی اون میلیونلارجا اوشاغین ساوادسیز قالماسینین عيلتی توپلوملاریندا یاشانان ائتنیکی آییریمجی لیقدان دولایی اؤزآنا دیللرینده ائییتیم گؤره مه مه لریدیر.
ایراندا غئيرى فارس دیللرین یاساقلانماسی، بو دیللرده دانيشانلارین مارژیناللاشماسینا سبب اولوب و بو اؤزو ده یوخاریدا ساییلان فاکتورلارلا برابر توپلومداکی ايجتيماعى و ايقتيصادى طبقه لرین آراسینداکی اوچورومون داهادا درینلشمه سینه سبب اولور.
دیلین میلی و فردی هؤویتین شکیللنمه سینده اساسی رول اوینادیغی نی دا نظره آلینجا دوشونه بیلريک کی، غیر فارس دیللرین یاساقلانماسی بو دیللره قونوشان میللتلرین کیمليگى نین گئتدیکجه اعتبارسیزلاشماسینا ، اونلارین بللی بیر زمان سونرا اؤزلرینه، دیللرینه و میللی کیملیکلرینه یابانجی لاشمالارینا، سونوجدا دا حاکیم گوجون خیدمتینده اولاجاقلارینا یول آچاجاقدیر.
بونلارین هامیسینی گؤز اؤنونده توتاراق دوشونه بیلیریک کی جومهوری ایسلامی نین حاکیمییتی آلتیندا بیز آذربایجانلی لارین اؤز آنا دیللرینه صاحیب اولمالاری مومکون دئییل. چونکو آنا دیلینه صاحیب اولماق گوجلو اولماقدیر، سیاسی ايجتيماعى فعالیتلرده قاتیلیمجی اولماقدیر، قرار وئرمکدیر و پیلانلاماقدیر.بونلارین هامیسی ایسلام جومهورییتی نین وارلیغینی تهلیکه یه سالان فاکتورلاردير.جومهوری ایسلامی اؤز وارلیغی نی سوردورمک و بونو گلهجک نسیللره مونتقیل ائتمک ایچین بیزیم بئینیمیزی و روحوموزو کولونی لشدیرمه یه دوام ائده جکدیر.
1385 ایلینین قیامی بیزیم ایچین جانلی بیر اؤرنکدیر کی، میللتیمیزین اؤز آنا دیلینده ائییتیم آلما ایستهگی ایچین باشلاتدیغی مدنی حرکت نئجه قانا بویاندی.
هر میللتین آنا دیلینین آزاد و رسمی اولماسی او میللتین آزادلیق و حوقوق برابرلیغی یولوندا آتدیغی ان اؤنملی آدیملاردان بیری دیر و بو ایراندا آنجاق ایسلام جومهورییتی نین ییخیلماسی ایله مومکون اولاجاقدیر.
آذربایجان فدرال دموکرات حرکاتی نین ایجراییه هئیاتی
1388.11.24
13.02.2010