http://www.gunazport.com/site/meqale/54-meqale-sosiyal/1775-talanmis

 

مقايسه باسوادي[1] در استانهاي مختلف كشور

 

بر اساس اطلاعات برگرفته از اطلس گيتا شناسي استانهاي ايران در سال 1385 درصد باسوادي در استانهاي آزربايجان جنوبی بدين ترتيب بوده است؛

 

 

باسوادی در استانهای فارس زبان موضوع تحقیق نیز بدین صورت است:

 

 

استان اصفهان در بخش مردان 5/9 درصد بيشتر از آزربايجان شرقي باسواد دارد اين تفاوت رقم در زنان عدد 12.7 درصد را نشان مي دهد.

 

 

در حالي كه تفاوت در بين 2 استان فارس نشين اصفهان و يزد در بخش مردان فقط 1/2 درصد و در بخش زنان 1/1درصد را نشان مي دهد.

 

 

درصد باسوادي در آزربايجان شرقي حتي از استانهايي مانند ايلام 76/6،بوشهر80/4،چهار محال بختياري76/9،كرمان78/2 و بسياري ديگر از استانهايي كه آرام آرام وارد مرحله يكجانشيني مي شوند نيز كمتر است!

 

 

تفاوت درصد سواد بين زنان در استانهاي سمنان و اردبيل عدد 15/8درصد را نشان مي دهد. اين تفاوت در استانهاي فارس نشين عموماً كمتر از 2 درصد است.

 

 

زنان آزربايجان غربي نيز تبعيضي 20 درصدي را در حوزه آموزش از متوسط كشوري تحمل مي كنند. در هر حال استانهاي آزربايجان جنوبی كه 100 سال پيش اولين مدرسه را به روش نوين تجربه كرده بودند،امروز بعد از يك قرن حكومت شونيسم فارس از استانهايي چون ايلام، خراسان جنوبي، هرمزگان، كرمان و... نيز در وضعيت بدتري به سر مي برد

 

 

درصد باسوادي در6 استان آزربايجان جنوبی در مجموع در بخش مردان 82/33و زنان 67/78و به صورت ميانگين 75/11 است. در حالي كه اين ارقام در 4 استان فارس نشين به ترتيب 87/17، 79/80،و به صورت میانگین 83/62است، تفاوت ها به ترتيب 4/84، 12/02 و به صورت ميانگين 8/51 است.

 

 

بررسي مقايسه اي آمارهاي موجود در حوزه آموزش عالي نشان دهنده برنامه اي مدون و تبعيض محور در اين حوزه بر عليه آزربايجان جنوبي است.

 

در اين بخش سعي مي شود با متد مقايسه اي بين استانهاي تورك نشين آزربايجان جنوبی و استانهاي فارس نشين، تهران و استانهاي به ظاهر محروم فرضيه اين تحقيق به محك آزمايش سپرده شود.

 

آمار منتشره از سوي وزارت علوم و تحقيقات و فن آوري در سال تحصيلي 83-82 به تفكيك به وضعيت تعداد پذيرفته شدگان، دانشجويان، دانش آموختگان و كادرآموزشي به تفكيك استانها پرداخته است.[2]

 

 

در اين بخش سعي مي شود ضمن مقايسه براساس متد تحقيق به صورت شهر به شهر نيز به مقايسه بپردازيم.

 

 

به همين منظور 6 استان آزربايجان جنوبی با استانهاي مشابه از لحاظ وضعيت آموزش عالي مقايسه خواهد شد.

 

 

استان آزربايجان شرقي در سالهاي 83-82 مجموعاً 10854 نفر پذيرفته شده در مقاطع مختلف آموزش عالي به خود اختصاص داده است. اين در حالي است كه اين رقم در استان اصفهان بیش از 2 برابر يعني 22617 بوده است.

 

در همين سال دانشجويان شاغل به تحصيل در استان آزربايجان شرقي 39661 نفر بوده است. اين رقم در استان اصفهان بيش از 2 برابر يعني 79858 نفر بوده است.

 

شمار دانش آموختگان در سالهاي 82-81 نیز در آزربايجان شرقي 6301 نفر بوده است. اين رقم در استان اصفهان بيش از 2 برابر و 12663 نفر بوده است.

 

 

كادر آموزشي نيز در استان آزربايجان شرقي 2918 نفر در سالهاي 83-82 بوده است. اين رقم در استان اصفهان عدد 5359 نفر را نشان مي دهد.

 

 

جمعيت آزربايجان غربي بيشتر از استان مازندران است.تعداد پذيرفته شده گان در مقاطع مختلف آموزش عالی در اين استان در سال تحصيلي مزبور 8301 نفر بوده است.اين رقم در استان مازنداران در همين سال تحصيلي 14152 نفر بوده است.

 

 

تعداد دانشجويان نيز در اين سال در استان آزربایجان غربی رقم 29705 نفر را نشان مي دهد.اين رقم در استان مازنداران 48315 نفر بوده است.

 

 

تعداد دانش آموختگان در سال تحصيلي 82-81 در آزربايجان غربي 3711 نفر بوده است.در استان مازندران 7868 نفر در اين سال تحصيلي فارغ التحصيل شده اند.

 

كادرآموزشي نيز در استان آزربايجان غربي 1785 نفر بوده است.اين رقم در استان مازنداران 2964 نفر بوده است.

 

 

2 استان آزربايجان جنوبی يعني اردبيل و زنجان مجموعاً 2/5 برابر استان كويري يزد جمعيت دارند.

 

 

مجموع پذيرفته شدگان، دانشجويان، دانش آموختگان و كادر آموزشي اين 2 استان با حدوداَ 2200000 نفر جمعيت تقریبا برابر با استان 950000 نفري يزد است.

 

 

استان همدان حدوداً 4 برابر و استان قزوين نيز 2 برابر استان سمنان جمعيت دارد.

 

 

تبعيض برعليه استانهاي تورك نشين آزربايجان جنوبی در اين 2 استان نيز وحشتناك است. آمارها ف کاملاَ گوياي تبعيض برعليه آزربايجان جنوبی است

 

 

 

چنانچه در جدول بالا مشاهده می شود میزان دانشجو،دانش آموخته  و کادر آموزشی در استان تورک نشین همدان حدودا یک چهارم استان فارس نشین سمنان است.   

 

 

در مجموع در حالي كه تعداد پذيرفته شدگان در 6 استان آزربايجان جنوبی 39530 نفر است اين رقم در 4 استان فارس نشين 58844 نفر است. حتي استانهاي به ظاهر محروم نيز از استانهاي آزربايجان جنوبی پذيرفته شده در مقاطع آموزشي عالي بيشتري دارند. اين رقم در استانهاي به ظاهر محروم 41595 نفر است

 

 

مركز آمار ايران در سالهاي 1335،1345،1365 ضمن اعلام نتايج تفضيلي سرشماري عمومي نفوس و مسكن شاخص مزيت نسبي عملكرد شهري را در حوزه دانشگاهي به اين شرح اعلام كرده است:[3]

 

 

 

 

در اين جدول مشخص است كه چگونه رتبه شهر تبريز با 180/1 در سال 1335 به 146/9 در سال 1365 تنزل يافته است.اين در حالي است كه اصفهان با 270/1 حتي از تهران با 197/4 جلوتر است.در سال 1335 اين رقم در مورد اصفهان 121/3 بوده است

شاخص هاي آموزشي نيز در سال 1384 حاكي از تداوم اين رتبه در سالهاي آينده مي باشد. شاخص آموزشي در استان آزربايجان شرقي 825 است كه نه تنها قابل قياس با استان اصفهان 877، تهران 909، خراسان 861، سمنان 871، يزد 871، قم 861، فارس 865نيست حتي از استانهايي چون ايلام 861، بوشهر 861، چهار محال 866، كهكيلويه 862، لرستان 834و هرمزگان با 834نيز در وضعيت بدتري به سر مي برد. ديگر استانهاي آزربايجان جنوبی نيز وضعيت بهتري نسبت به آزربايجان شرقي ندارند.

<span>آزربايجان غربي بعد از سيستان و بلوچستان بدترين شاخص آموزشي را با 805 به خود اختصاص داده است. بهترين استانها به لحاظ شاخص آموزشي عبارتند از:

 

 

تهران

909/0

 

 

اصفهان

877/0

 

 

سمنان

871/0

 

 

يزد

871/0

 

 

قم

867/0

 

 

فارس

865/0

 

 

خراسان

861/0

 

 

به طوري كه ملاحظه مي شود همه اين استانها فارس زبان اند.

رتبه استانهای آزربایجان جنوبی نیز در قعر جدول به ترتيب عبارتند از؛

 

 

 

 

قزوين به دليل نزديكي به تهران و سرريز دانشجو به شهرهاي مجاور وضعيت نسبتاً خوبي برخوردار است. اين آمار حاكي از اين است كه استانهاي آزربايجان جنوبی بدترين وضعيت را در شاخص آموزشي داراست. از 7 استان انتهاي جدول 5 رده به استانهاي آزربايجان جنوبی اختصاص يافته است.[4]

شاخص آموزشي، به نقل از معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رييس جمهوري دفتر برنامه ريزي و مديريت اقتصاد كلان (سابق)

 

 

 

آزربايجان شرقي

825 /0

 

 

آزربايجان غربي

805 /0

 

 

اردبيل

831 /0

 

 

اصفهان

877 /0

 

 

ايلام

861 /0

 

 

بوشهر

861 /0

 

 

تهران

909 /0

 

 

چهارمحال

866 /0

 

 

خراسان

861 /0

 

 

خوزستان

865 /0

 

 

زنجان

829 /0

 

 

سمنان

871 /0

 

 

سيستان

782 /0

 

 

فارس

865 /0

 

 

قزوين

878 /0

 

 

قم

867 /0

 

 

كردستان

811 /0

 

 

كرمان

845 /0

 

 

كرمانشاه

849 /0

 

 

كهكيلويه و بوير احمد

 862 /0

 

 

گلستان

842 /0

 

 

گيلان

843 /0

 

 

لرستان

834 /0

 

 

مازندران

850 /0

 

 

مركزي

835 /0

 

 

هرمزگان

834 /0

 

 

همدان

840 /0

 

 

>يزد

871 /0

 

در مورد دانشگاه ها نيز چنين وضعيتي وجود دارد. آموزشكده هاي فني و حرفه اي، دانشگاه هاي علوم پزشكي و... نيز از اين قاعده مستثني نيستند.

در اين قسمت به مقايسه دانشگاه هاي صنعتي وآموزشكده هاي فني و حرفه اي مي پردازيم.

اين مسئله از آن جهت حائز اهميت است كه با سطح صنعت در استانها رابطه مستقيمي دارد.

جدول 4-2 آمار آموزش عالي ايران- سال تحصيلي 83-82 نشان مي دهد كه در كل 6 استان آزربايجان جنوبی فقط يك دانشگاه صنعتي وجود دارد.

اين دانشگاه در مقاطع

كارداني   0 ،كارشناسي  1017 ، كارشناسي ارشد  130،دكتراي حرفه اي 0،دكتراي تخصصي  3 و در مجموع  1150 نفر دانشجو وجود دارد

اين دانشگاه تنها دانشگاه صنعتي در آزربايجان جنوبی است. در حالي كه شاهرود با جمعيتي حدوداً 200 هزار نفر دانشگاه صنعتي دارد كه به لحاظ بزرگي و ظرفيت به مراتب بزرگتر از دانشگاه صنعتي سهند تبريز است.</span>

اين دانشگاه در مقاطق كارداني398،كارشناسي 4523، كارشناسي ارشد  201،دكتراي حرفه اي0، دكتراي تخصصي43 ودر مجموع 5126 نفر  دانشجو می پذیرد

طبق اين آمار مشخص است كه حتي شهري مانند شاهرود كه تا قبل از سلطه شونيسم فارس روستايي 3 هزار نفري بوده است از تبريزي با جمعيت 400 هزار نفر در همين زمان رشد و پيشرفت بيشتري را كرده است. مجموع دانشجويان صنعتي در اين شهر صنعتي 5 برابر كل استانهاي آزربايجان جنوبی است.

>اين رقم در استان اصفهان 8 برابر 6 استان آزربايجان جنوبی است.

>به مقایسه دانشجو در استان اصفهان و کل 6 استان آزربایجان جنوبی توجه کنید :

>دانشجو در مقطع كارشناسي استان اصفهان           یعنی   7 برابر كل آزربايجان جنوبی

>دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد استان اصفهان    یعنی   12 برابر كل آزربايجان جنوبی

دكتري تخصصي          استان اصفهان                   یعنی  91 برابر كل آزربايجان جنوبی

در مورد آموزشكده هاي فني و حرفه اي نيز اين تبعيض فاحش وجود دارد.

اردكان شهر رئيس جمهوري دموكرات و اصلاح طلب! خاتمي، حدوداً 60 هزار نفر جمعيت دارد. اين شهر 893 دانشجو در آموزشكده هاي فني و حرفه اي را براي ورود در بخش صنعت آموزش مي دهد.

اردبيل با نيم ميليون نفر جمعيت 1170 دانشجو در اين حوزه داراست

اين رقم نسبت به جمعيت تبعيضي حدوداً 10 برابري را نشان مي دهد.

جمعيت شهر زنجان برابر با يزد است. يزد 2496 دانشجوي فني و حرفه اي را دارد در حالي كه زنجان 1320 نفر دانشجوي فني و حرفه اي را داراست.

>مقايسه همدان با كرمان نيز تفاوت فاحشي 5 برابر را بين اين استانها به نفع استان کرمان را نشان مي دهد.

اين رقم در استان كرمان 4492 نفر است. در حالي كه استان همدان 801 نفر دانشجو را داراست.

آزربايجان غربي نيز نصف شهر شيراز دانشجوي فني و حرفه اي دارد.

 

 

1 - خواننده محترم بایذ توجه داشته باشد که این اصطلاح در جغرافیایی موسوم به ایران متأسفانه معادل یاد گرفتن زبان فارسی و خواندن و نوشتن تمامی علوم از طریق این زبان می باشد و شامل زبان ملی آذرباجان جنوبی نمی باشد .

2_ مينو غياثي، آمار آموزش عالي ايران، سال تحصيلي 83-1382وزارت علوم، تحقيقات و فناوري  ، گروه پژوهش هاي آماري و انفورماتيك، چاپ اول 1383، تهران، قاصدك  

 

3- نتايج تفضيلي سرشماري عمومي نفوس و مسكن ،1335،1345،1365،مركز آمار