8 مارت و بیزیم قادین لار

ماهنی زنگانلی

60 نجی ایل لرین سونلاریندان قادین لارین و اونلارین اؤزگورلوک اینقیلابی اینکیشافا دوغرو حیاتینی باشلایاراق، توپلوم لاردا اولان آتا ارکیل دوشونجه لری قارشیندا ائولرینده ن دیشاری چالیشمالارا غئیرت گؤستره ن بو قادین لار ائکونومی اولاراق باغیم سیز اولدوق لاریندا سوسیال حیات لاری نین معنالاری نی دییشمه یه باجاردیلار دئمک دیر.

بو گونکو دونیادا قادین لارین دئوریمی بؤیوک و أن اؤنملی دئوریم لرده ن بیری ساییلیر. چونکو توپلوم لارین اینانج و دوشونجه لری نین کؤکونه قده ر کؤک آتمیش و گون گله- گله اینکیشاف ائتمک ده دیر. آمما بو او دئمک دئییل کی دونیانین هر گؤشه سینده تام اولاراق ظولم و برابرسیزلیک اورتادان قالدیریلمیش دیر. نییه کی هله ده بیزیم اؤلکه لریمیز کیمی اؤلکه لر قادینی تام آنلام دا قبول ائتمه میش لردیر. هله ده یاسالار ارکک لر دوشونجه سی اساسیندا یازیلارکن آتا ارکیل محکمه لره راست گلمک اولار. او اوزدن بو اینقیلاب هله ده دوام ائتمک ده دیر آمما طبیعی کی جغرافی یا اولاراق هر بؤلگه نین تانیم لار( تعریف لر) ، شرط لر و حیات طرزلرینه گؤره بو یولدا امک وئرن قادین لار دونیانین هر بیر گؤشه سینده اولورسا دا اورتاق گونده بیر آرایا گلیب و سس لرینی بیر ائتمه شانسینی الده ائتمیش لردیر .

وهمن اساس دا 8 مارت قادین لارین بیرلییی ، سئوینج لرینی پایلاشان و آرزولاری نین گرچک لشمه یه دوغرو گئدن گونو ساییلیر. طبیعتین باشلانغیجینی تانری قادین لارا ایتحاف ائتدیینه گؤره ایلک اؤنجه کؤرپه اوشاق دا آنا کلمه سی ایله دیل آچیر و آنا دیلی هر میللته بیر تانیم اولاراق کوتسال ساییلیر. داها دا دوغروسو بو یاشاییشین بیر کورالی ساییلارکن طبیعتین باشقا یاسالاری کیمی اونادا باش ایمه ک لازیم . آصلیندا اینجه وداهادا یوموشاق یارانیش ساییلان قادینین چیین لرینه طبیعت آغیر یوک لر قویموش، بو چیین لرین دیه رینی بیلمک و اونلاری کوتلاماق گره ک لی دیر، او اوزدن بو گونون کوتلاماسیندا آذربایجان قادین لاریمیزین دا او بیری قادین لار کیمی پایلاری وارمیش دئمک دیر.

تاریخ بویو آذربایجان قادینی کیشی لر ایله چیین- چیینه چالیشاراق بو گونه قده رهرنه یی برابر قازانمیش لار، آمما تأسسوف لر اولسون کی بیر دؤنم ده ن سونرا هئچ ده برابر پایلاشیلمامیش دیر. اوشاق بؤیوتمک ده ن توتموش ، هونر، موسیقی، کولتورل، سیاست و یا خود ساواش مئیدان لاریندان. دئمک بوتون ساحه لرده اوموز- اوموزا گلن بو آذربایجان قادینی نین یئری بو گونکو چاغدا هله ده بلیرتیلمه میش دیر.

بو گون آذربایجان قادینی اؤز بیلیمی- ایستیعدادی ایله دونیا قادین لاری آراسیندا یوکسک یئرلر توتمایا دوغرو گئدیر. دئمک قادین لاریمیز حیاتیمیزین چئشیدلی فعالییت لری ، ائکونومیک، پولیتیکا، حقوق، بیلیم و ادبیات ، آنجاق هر ساحه ده اولورسا اولسون هئچ ده کیشی لریمیزده ن گئری قالمامیش لارو منجه بونو گؤرمه مزلیک ده ن گلن ارکک لریمیزین آرتیق اینانماق لاری گره کیر.عاعیله ده صادیق حیات یولداشی و سئوگی دولو آنا اولدوغو کیمی، توپلوم دادا قادین لاریمیز رول لارینی یوکسک سوییه ده ایفا ائدیرلر، آمما چوخ واخت لار ارک لر و توپلوم طرفینده ن تصدیق اولونمامیش دیرلار. بو اوزدن آذربایجان قادینی نین چیینینه دوشن یوک منجه داهادا آغیر اولموشدور. اولدوغو دوروم، یاشادیغی موحوط ، توپلوم سال و آنا یاسا اولاراق، گونئی آذربایجان قادینی نی بو گون چتین دوروم لارا بیراخمیش دیر.

بیزیم توپلوم دا یالنیز باشینا توپلوم و عاعیله سورون لاری ایله قارشی- قارشی یا چیخان و تک باشینا دؤیوشن قادین لاریمیزین سایی سی آزدا دئییل . بیزیم آذربایجان قادینی تاریخ ده هئچ زامان عاعیله لری نین و یا خود میللتیمیزین آلچالماسینی ایسته مه میش لر وهر زامان ساواش لاردا اؤن پیلان دا اولماسایدیلاردا ایل لر بویو جان لاری نین شیره سی ایله بؤیودن ایگید لرینی ساواش مئیدان لارینا گؤندرمیش لر آمما بیزیم توپلوم بو گونه قده ر بو قادین لاریمیزا لاییق اولدوغو دیر و قییمتی اؤدویه مه میش.

بو گونه دک قادین پروبلئم لری اوزره چالیشان بیر چوخ ارکک اولموش دور . آمما همن ارکک لرپراتیکه کئچدیک لرینده قادین لاری نین حاق لارینی اؤدویمه میش و یالنیز بیر سؤزده و شوعاردا دالیب قالمیش لار. بو ارکک لریمیز قادین لار مسئله سینه نه قده ر آچیق باخماق ایسته سلرده اؤز قادین لاری، قیز لاری و باجی لارینا یئتیشدییی زامان هر نه یی اونوتوب وداهادا باغلی باخماغی ترجیح ائدیب لر، چونکو بو ایچی بوش ایقتیداری الده ن وئرمک ده ن هر زامان قورخموش لاردیر. او اوزدن هر زامان قادین بیرینجی پلان دا موطباخ و ایکینجی یا دا اوچونجو پلان دا ارکک لر یانیندا یئرلشمیش و بو آذربایجان قادینی اؤزونو ساوینماغا قالخیزدیغی زامان دا یانلیش آنلام دا فمینیزم آدلاناراق ، هر طرفلی باسغی یا معروض قالمش دیر. آصلیندا قارشیندا دوران دا ، همن آیدین بئیین ارکک لریمیز و بیلیم سیز خانیم لاریمیز اولموب دور.

بو گون اؤلکه میزین گونئی ینده اون ایلدن آرتیق دیر کی اؤزگورلوک موجادیله سی گئدیر و بو میللی حرکت ده قادین لاریمیزین رولو آز اولمامیش دیر، آمما گؤز یومانلاردا اولموش دور طبیعی !!

توپلوموموزون دار باغلی باخیشی ندان و حرکت ده اولان ارکک لریمیزین داهادا کاپالی دوشونجه لرینده ن آسیلی اولدوغونا گؤره سؤزوم آرتیق آذربایجان ارکک لرایله دیر، چونکو هجرین، نیگار، بورلا، ذینب پاشا و حؤکومه بولوری لرین نسلی نین بئله سوسمالاری نین بیر چوخ نه دن لری نین اونلاردان آسیلی اولدوغونون دوشونجه سی ندیم.

دئمک ایسته دییم بو کی آذربایجان قادینی نا آرتیق گووه نمک و اونودا باشقا دونیا قادین لاری کیمی گؤرمک و اینسان کیمی اؤزل و سوسیال حیات لاریندا حاق وئرمک لازیم.

سؤزون قیساسی بو کی اؤزگورلویون یالنیز بیر آنلامی واراودا اؤزگورلوک دئمک دیر و اؤزگورلویه موجادیله وئرن اینسان لار اؤزگورلویه تام آنلام دا و هر طرفلی باخماق لاری لازیم و طبیعی قادین لارین دا حاق لاری اونا داخیل.

بو گونکو آذربایجان میللی حرکتینده اولان قادین لارین سایی سی نین کئچمیش تاریخیمیزه گؤره آز اولدوغو گرچک ده ن بو گونکو چاغدا بیر بؤیوک اکسیک لیک ساییلارکن اوتانج وئریجی دیر .

بؤیلجه قیزلاریمیزین بو گون باشقا کولتوره داهادا ماراقلی اولدوق لاری و دیل لرینی اونوتمایا چالیشما لاری نین نه دنی نی آنلاماق داهادا راحات دیر، چونکو بو گونکو قادی نین تعریفی دوندن فرق لی اولدوغونا گؤز یومماق اولاماز. منجه بیز آذربایجان میللتی و اؤزللیک له ارکک لریمیز گونوموزله یاشاماغی اؤیرنمه میز گره کیر. کئچمیش ده اولان دینی، سنتی و باغلی باخیش لاردا دالیب قالماق او دا بو گونکو چاغدا مانطیقلی دئییل. زامانی بئله گلمیش کی قادین لارین ایستک لرینی دوشونوب اونلاری منیم سه یره ک یئنی تعریف لر وئرسین بو آذربایجان آیدینی !!! نییه کی حیات طرزی گئت گئده دییشیلدیینه گؤره بکلنتی لرده دییشیلمیش . دینه، یاشاما و توپلوما باخیش داهادا فرق لی اولدوغونا گؤره بیرچوخ گئدیشاتی او بیری توپلوم لاردا اولان کیمی قبول ائتمک لازیم.

آمما بو آرادا بیز قادین لاردا اونوتمایالیم کی حاق وئرمه لی دئییل بلکی آلمالی دیر. حاققیمیزی آلماغا و قادین دان یئنی تعریف وئرمه یه یالنیز و یالنیز اؤزوموز اللریمیزی چیرمالایاراق قادین لیغیمیزی ثوبوت ائتدیر مه لییک . ایلک اؤنجه چتین لیک لره راست گلمه ییمیز دوغال دیر آمما امین اولا بیلیریک کی سونوجو آِیدین دیر چونکو آذربایجان قادینی هر زامان اولدوغو کیمی یئنه ده بو کروانین بیرینجی سوروجو سو اولا بیلر. آذربایجان قادینی نا آرتیق گووه نمک لازیم آمما ایلک اؤنجه اؤزو گووه نمه لی دیر.

یاشاسین میللتیمیز

یاشاسین اؤزگورلوک

یاشاسین آذربایجان قادین لاری

یاشاسین بیرلیک و برابرلیک

MAHNI ZENGANLI