متن تركي مكالمه رضاشاه با آتاتورك با الفباي عربي و لاتين

av Mehran Baharli kl. den 30 oktober 2010 kl. 04:53

متن تركي مكالمه رضاشاه با آتاتورك با الفباي عربي و لاتين

مئهران باهارلي

سخن گفتن رضاشاه، عاليرتبه ترين مقام رسمي دولت ايران، با آتاتورك به زبان تركي، يكي از محكمترين مدارك و شواهد دال بر رسمي و دولتي بودن دو فاكتوي زبان تركي، حتي در اوان سلسله فارس پهلوي نيز است.

http://www.youtube.com/v/7vKDR8N4-u4?fs=1&hl=en_US

اين امر نشان مي دهد كه روند زدودن زبان تركي از ساختار دولت و كشور ايران و به عنوان زباني دولتي-ديپلماتيك پس از ساقط نمودن دولت تركي آزربايجاني قاجار، دفعتا نبوده و به طور انتقالي و پله به پله انجام گرفته و در نهايت تبديل به وضعيت امروز يعني حاكميت مطلق و انحصاري عنصر ملي فارس و زبان فارس بر تاروپود دولت و كشور ايران و از جمله در عرصه زبان ديپلماتيك گرديده است. اين نيز طبيعي است زيرا ايران كشوري داراي جمعيت اكثريت ترك و تحت حاكميت دول ترك به مدتي بيش از يك هزار سال بوده و ريشه كن كردن سنت تركي گوئي در كشوري با اكثريت اهالي ترك، محتاج به زمان بوده است.

همچنين سخن گفتن رضاشاه به زبان تركي، صرفا به دليل احترام وي به ميزبان خود آتاتورك نيز نبوده بلكه بر عكس، منعكس كننده هويت تركي دولت ايران در آن برهه زماني بوده است. زيرا اگر رضاشاه صرفا به خاطر احترام به آتاتورك به تركي صحبت مي كرد، مي بايست به تركي تركيه به ميزبان خود خطاب كند، اما وي به تركي آزربايجاني يعني زبان رسمي دولت خويش ايران در آن برهه زماني كه زبان اكثريت مردم كشورش نيز بوده سخن مي گويد. يعني سخنگوئي رضاشاه به زبان تركي آزربايجاني تمثيل كننده دولت و كشور ايران در آن برهه بوده است.

-----------------------------------

گفته اند كه احمدي نژاد هم به عربي سخنراني كرده است. سخن گفتن احمدي نژاد به عربي با سخن گفتن رضاشاه به تركي از زمين به آسمان متفاوت است. زيرا عربي زبان رسمي دوفاكتوي دولت ايران نيست، اكثريت جمعيت ايران عرب نيستند و اصلا احمدي نژاد به عربي رايج در ايران سخن نگفته است بلكه به عربي استاندارد سخن گفته است.

اما رضاشاه به زبان تركي رايج در كشور خود يعني تركي آزربايجاني سخن مي گويد كه در ضمن زبان اكثريت اهالي كشور وي نيز است و علاوه بر آن يكي از زبانهاي رسمي دوفاكتوي دولت ايران در آن برهه زماني بوده است. سخن گفتن احمدي نژاد به عربي به جهت خطاب به جهان عرب است. اما سخن گفتن رضاشاه به زبان تركي آزربايجاني ناشي از سنت رسمي بودن دوفاكتوي زبان تركي آزربايجاني و طبيعي شمرده شدن كاربرد آن در عرصه ديپلماتيك در ايران بوده است.

-----------------------------------

متن تركي مكالمه رضاشاه با آتاتورك با الفباي عربي و لاتين [پياده شده توسط مئهران باهارلي]

آتاتورك: [ذات- شاهانهنيزي ؟] توركييه`يه قبول ائتديييميزدهن دولايي، چوخ مسعود و بختيياريز افهنديم.

ريضا شاه: من نهايهت خوشبهختهم كي بو آرزو-يي ديرينه كي واريمدي، مووهفهق اولدوم كي سيزي زييارهت ائدهم.

آتاتورك: چوخ تشهككور ائدهريز افهنديم. چوخدان بري تشريف-ي شاهانه نيزي اينتيظار ائدييوردوك افهنديم، بويوك حسرهتله و درين صميمييهتله. چوخ مسعودوز كي بو مولاقات گونونه ماليك اولموش بولونويوروز.

ريضا شاه: [بندهز ده ؟] شايهد بيلهسيز كي نئچه ايل بوندان قاباق، كي من سيزين نومايندهز، او سيزين نومايهندهيه عرض ائلهديم كي گلهجهيهم توركييه`يه سيزين زييارهتيزه.

آتاتورك: چوخ تشهككور ائدهريم. طبيعي، آرخاداشليغيميز چوخ اسكي زامان بوندان، چوخ اسكي سنهلهردهن بري باشلانميش بولونويور. بونو شخصهن بير بيريميزي تانيماق صورهتييله شوبههسيز چوخ قوووهتلهنديرهجهييز افهنديم.

ريضا شاه: غفلهت شايد اولموشدو سابيق، ولي اوميدواريق آتييهده جوبران ائلييهك.

آتاتورك: هئچ شوبه يوخ افهنديم. بيز ده بوتون مملهكهتجه عئيني فيكير و قناعهتدهييز افهنديم. آرزو بويورسانيز [يوخاريلاري ؟] گؤرهليم افهنديم.

ريضا شاه: بويورون!

Atatürk: [Zât-ı şâhânelerini ?] Türkiye`ye kabul etdiyinizden dolayı çok mesut ve bahtiyarız efendim.

Rızaşah: Mǝn nǝhâyǝt xoşbǝxtǝm ki bu ârzu-yi dirinǝ ki varımdı, müvǝffǝq oldum ki sizi ziyârǝt edǝm.

Atatürk: Çok teşekkür ederiz efendim. Çoktan beri teşrif-i şâhânenizi intizar ediyorduk efendim, büyük hasretle ve derin samimiyetle. Çok mesutuz ki bu mulâkat gününe mâlik olmuş bulunuyoruz .

Rızaşah: [Bǝndǝz dǝ ?] Șâyǝd bilǝsiz ki neçǝ il bundan qabaq, ki mǝn sizin numayǝndǝz, o sizin numayǝndǝyǝ ǝrz elǝdim ki gǝlǝcǝyǝm Türkiyǝ’yǝ sizin ziyârǝtizǝ.

Atatürk: Çok teşekkür ederim. Tabii, arkadaşlığımız çok eski zaman, bundan çok eski senelerden beri başlamış bulunuyor. Bunu şahsen bir birimizi tanımak suretiyle, şübhesiz çok kuvvetlendireceyiz efendim.

Rızaşah: Qǝflǝt şâyǝd olmuşdu sâbiq, vǝli ümidvarıq âtiyǝdǝ cubran eliyǝk.

Atatürk: Hiç şübhe yok efendim. Biz de bütün memleketçe aynı fikir ve kanaatdeyiz efendim. Arzu buyursanız [yukarıları ?] görelim efendim