بر گردان: س. حاتملوی

تحلیل چند صاحب نظر در باره ی مسائل اخیر ایران

از مجله ی اشپیگل (شماره ی 26- 2009)

افرائیم حالِوی، رئیس سازمان اطلاعات اسرائیل (موساد) از سال 2002- 1998:

وضعیت در ایران انقلابی است ولی هنوز به در گیریهای انقلابی منجر نشده است.

مشغول شدن ایران در آینده ی نزدیک با مسائل داخلی خود، بی شک تاثیر خود را بر سازمانهائی مثل حزب الله و حماس که وابسته به کمکهای دریافتی از ایران هستند، خواهد گذاشت. تهران به آنها توجه لازم را نشان نخواهد داد. اما بحران ایران حتما به معنای تضعیف نیروهای رادیکال منطقه نیست. حتی اگر یکی دو کشور معتدل عربی از مسائل پیش آمده برای ایران خوشحال باشند، ولی بحران دمکراسی در ایران می تواند خیلی سریع مشکلاتی برای مشروعیت خود این رژیم ها بوجود آورد. همین طور مشغول شدن ایران با مسائل داخلی خود نمی تواند خود بخود به نفع اسرائیل باشد. چرا که رژیم تهران برای انحراف افکار عمومی می تواند از مسئله ی اسرائیل استفاده بکند. بخاطر همین نباید ما از بحران ایران نتایج عجولانه ای برای برنامه ی اتمی این کشور بگیریم.

بروک ریدل، متخصص تروریزم در واشنگتن:

حوادث ایران تاثیرات دراز مدتی در تمامی دنیای اسلام بجای خواهند گذاشت.در پنج سال گذشته، به ایران به چشم یک قدرت مرکزی که در خاور میانه حرف اول را می زد، نگاه می شد. ایران قدرت خود را نه تنها مدیون گسترش نفوذ حزب الله و حماس، بلکه تضعیف عراق، طالبان و القاعده توسط ایالات متحده می باشد. عربستان سعودی برنامه ی اتمی ایران را با نگرانی تمام تعقیب می کند. آنها برای جلوگیری از قدرت گرفتن حزب الله، میلیونها دلار در لبنان خرج کردند. مصر آرزو دارد که ایران برای مدتی طولانی مشغول مسائل داخلی خود باشد. چیزی که حماس و حزب الله از آن ترس دارند. برای القاعده همیشه ایران یک رقیب به حساب می آمد. چرا که جهاد گران سنی جهاد گران شیعی را در مقابل خود می دیدند. حال القاعده ی سنی خواهد گفت که هدفهای شیعه ها درست نیستند. آیا یک حکومت جدید در ایران نسبت به غرب سیاست بازتری خواهد داشت؟ طرفداران موسوی به او به چشم یک رفورمیست می نگرند. ولی او در اصل یک معما می باشد. او در سالهای هشتاد یک شخصیت انعطاف ناپذیر بود که از بنیان گذاری حزب الله (لبنان) و اعدام مخالفین رژیم حمایت می کرد. آیا او در طی این سالها معتدل تر شده است؟ و یا ما شاهد یک جنگ قدرت در داخل نیروهای مذهبی رژیم می باشیم؟

احمد رشید، نویسنده ی کتاب مطرحی در باره ی طالبان:

تقلب در انتخابات منجر به شکاف مابین حکومت ها و مردم می شود. مردمی که رژیم را به مسخره می گیرند، دیگر در روند سیاسی جامعه ی خود دخالت نمی کنند.

منتها روزی فرا می رسد که این مردم با خشم و احساس انتقام، عکس العمل نشان می دهند. همه ی اینها را ما در پاکستان و افغانستان شاهد بوده ایم.

حسین موسوی انتخاب دیگری ندارد. او باید یک رفورمیست واقعی بشود. ایرانیها نمی خواهند بیشتر از این در مقابل بقیه ی دنیا بایستند. هر رژیم تازه ای باید برای این مسئله راه حلی داشته باشد. قیام طبقه ی متوسط شهری در ایران پیام روشنی برای تمامی کشورهای دیکتاتور زده ی اسلامی دارد: اگر ایرانیها می توانند قیام بکنند، پس دیگران نیز قادر به این کار هستند. اکنون سیستم های اتوکراتیک کشورهای اسلامی بشدت نگران هستند. تعویض حکومت در ایران به معنای پایان سیاست تروریستی این رژیم می باشد. رژیم تازه ی ایران کمکهای خود به حزب الله، حماس و بعضی گروههای طالبان در افغانستان را یا کاملاً قطع خواهد کرد و یا به حداقل خواهد رساند. این گروههای پیکارگر نگران روابط خود با ایران هستند. چرا که این کار می تواند حتی به معنای پایان عمر آنها باشد.

گیلس کِپل، پروفسور علم سیاست در پاریس:

تحولات در ایران قابل ملاحظه هستند. چرا که حاکمین مجبور به شناسائی اپوزیسیونی هستند که در خیابانها در حال شکل گرفتن است. این اپوزیسیون از طبقه ی لیبرالی که در بخش های مرفه شمال تهران زندگی می کند، تشکیل می شود. در میان حاکمین جمهوری اسلامی شکافهای عمیقی وجود دارد: در یک طرف نسل انقلاب قرار دارد که توسط معممینی همچون رفسنجانی و خامنه ای که - علیرغم تفاوتهای جدی اشتراکات زیادی با هم دارند- نمایندگی می شود. در طرف دیگر نسل پاسداران انقلاب قرار دارد که به هیج وجه مذهبی نبوده و فقط به دنبال تسخیر قدرت هستند. اینها دیگر حاضر نیستند فقط به عنوان نقاله ی انتقال قدرت مورد استفاده قرار گیرند. جنبش توده ای در تهران دارای هویت مخصوص به خود می باشد. این هویت در نقطه ی مقابل پان اسلامیسم ملاها قرار دارد. فقط اینگونه است که شعارهائی را که بر اساس آنها در آمد نفت عوض حمایت از حزب الله لبنان باید خرج داخل کشور بشود، را می توان فهمید. موفقیت یک جنبش ناسیونالیستی می تواند به معنای تضعیف شیعه ی انقلابی باشد.

واکنش های گسترده به حوادث ایران؛ درخواست بان کی مون

بی بی سی : همزمان با ادامه برخورد نیروهای امنیتی ایران با کسانی که به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری اعتراض دارند، دبیر کل سازمان ملل از مقام های این کشور خواست بازداشت، تهدید و استفاده از قوه قهریه علیه مخالفان سیاسی را متوقف کنند.
بان کی مون در بیانیه ای گفت "وضعیت در ایران موجب نگرانی جامعه بین المللی است" و خواستار "توقف فوری بازداشت ها، تهدیدها و استفاده از زور شد."
براساس این بیانیه آقای بان "اوضاع در جمهوری اسلامی ایران را با نگرانی فزاینده دنبال می کند و از خشونت های پس از انتخابات به خصوص استفاده از زور علیه غیرنظامیان که باعث مرگ و جراحت می شود، مایوس است."
وی مقام های ایران را ترغیب کرد "به حقوق بنیادی شهروندی و سیاسی به خصوص آزادی بیان و آزادی تجمع و آزادی اطلاعات احترام بگذارند."
او از دولت و مخالفان خواست برای حل اختلافات خود به "گفتگو و شیوه های حقوقی توسل جویند."
کاخ سفید نیز دوشنبه از فقدان "عدالتی" که تظاهرکنندگان در ایران تجربه می کنند ابراز تاسف کرد و گفت باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا از دیدن صحنه های جسارت تظاهرکنندگان ایرانی به خصوص زنان "تحت تاثیر" قرار گرفته است.
از سوی دیگر اتحادیه اروپا روز دوشنبه ادعاهای ایران دایر بر دخالت این کشورها در انتخابات ریاست جمهوری ایران را "بی پایه و غیرقابل قبول" خوانده است.
در بیانیه اتحادیه اروپا آمده است: "اتحادیه اروپا اتهاماتی را که از سوی مقام های مختلف ایرانی علیه این اتحادیه و اعضای آن درباره دخالت اروپایی ها در اتنخابات ایران طرح می شود را بی پایه و غیرقابل قبول می داند."
ایران کشورهای غربی را به خاطر آنچه "مداخله جویی" در امور داخلی خود می داند به باد حمله گرفته است و رسانه های خارجی را که با محدودیت های شدیدی در ایران روبرو هستند به دامن زدن به ناآرامی ها از زمان انتخابات 22 خرداد متهم کرده است.

نامهی سرگشادهی گروهی از متفکران دنیا به حکومت ایران

دويچه وله : سخنرانی آیتالله خامنه ای در نماز جمعهی روز ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ واکنش و انتقاد جمعی از برجستهترین متفکران دنیا را به دنبال داشت.
پیتر هالورد Peter Hallward، فیلسوف مشهور و استاد دانشگاه میدل اسکس لندن، و آلبرتو توسکانا Alberto Toscano، جامعهشناس و استاد کالج گلد اسمیتس، در نامهی سرگشادهای به تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۰۹ به سخنرانی آیتالله خامنهای با دیدی انتقادی برخورد کردهاند. آیتالله خامنهای در سخنرانی نماز جمعه به تظاهرکنندگان به خاطر "اعمال غیر قانونی" آنها هشدار داده و آنان را مسئول خشونتهای آتی دانسته بود.
این نامهی سرگشاده را از جمله ژاک رانسیر، فیلسوف فرانسوی، جورجو آگامبن فیلسوف ایتالیائی و استاد دانشگاه در ونیز، اسلاوی ژیژک، النکا زوپانچیچ و اتین بالیبا، امضا کردهاند.
امضاکنندگان این نامه تائید میکنند که استدلالهای آیتالله خامنهای برای آنها و کلا علاقمندان به سیاست کنش جمعی، ناآشنا نیست «چرا که بر منطقی متکی است که اولیای امور با اتکاء بدان از فرانسهی ۱۷۸۹ گرفته تا خود ایران ۱۹۷۹ به مخالفت با عظیمترین جنبشهای مردمی عصر جدید برخاستهاند». در بیانیهی این اندیشمندان همچنین آمده است: «شکلگیری این جنبشها بدین واسطه بود که اصل را بر این میگذاشتند که حاکمیت متعلق به خود مردم است نه دولت یا نمایندگاناش».
امضاکنندگان این نامه استدلالهای آیتالله خامنهای در سخنرانی اخیر را بیاساس دانسته و در این رابطه جملهای از "منشور آزادی" سال ۱۹۵۵ مبارزان (ا ن سی) ANC  در آفریقای جنوبی را ذکر می کنند که می گوید: «هیچ دولتی نمیتواند ادعای اقتدار کند، مگر آنکه این اقتدار بر ارادهی تمامی ملت متکی باشد».
در این نامه که هدف آن به گفتهی امضاکنندگان، به هیچ وجه دخالت در امور سیاسی ایران نیست، همچنین آمده: «نیازی به گفتن نیست که ایرانیان خود باید جهت سیاسی کشورشان را تعیین کنند».
این اندیشمندان وظیفه خود میدانند  که یادآور شوند: «دولتی که ادعای نمایندگی ارادهی مردماش را دارد صرفاً به شرطی میتواند این کار را بکند که ابتداییترین پیششرطهای شکلگیری چنین ارادهای را محترم بشمارد: آزادی مردم برای گرد هم آمدن بیهیچ مانعی و تشکیل دادن نیرویی کلی و جمعی؛ قابلیتی نامحدود برای بحث و دسترسی به اطلاعات، و به بحث گذاشتن، تصمیم گرفتن و به اجرا درآوردن شیوهی عمل».
امضا کنندگان در پایان این نامه سرگشاده به حکومت ایران به بدبینی موجود در رابطه با حمایت خارجی از "ترویج دموکراسی" در کشورهای مختلف جهان اشاره کرده و نوشته خود را چنین به اتمام میرسانند: « با این حال، خود این اصل مثل همیشه واضح است: صرفاً مردم میتوانند ارزش چنین ادعاهایی را تعیین کنند. ما امضاکنندگان این نامه از دولت ایران میخواهیم دست به اعمالی نزند که مانع چنین تصمیمی میشود».

درخواست فوری کانادا از ایران برای پایان دادن به سرکوب معترضان و رسانه ها

تلویزیون واشنگتن : روز شنبه، استفن هارپر، نخست وزیر کانادا، از ایران خواست تا به سرکوب خشونت آمیز تظاهرات اعتراضی مردم بر سر انتخابات مناقشه برانگیز ریاست جمهوری در 12 ژوئن پایان دهد، و تعدی بر آزادی رسانه ها را نیز خاتمه بخشد. همزمان، لارنس کانن، وزیر خارجۀ کانادا، کاردار ایران در اتاوا (پایتخت کانادا) را احضار کرد تا «نگرانی شدید و عمیق» دولت متبوع خود را نسبت به بازداشت یک روزنامه نگار کانادائی در تهران، به وی ابراز دارد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، هارپر اظهار داشت: «کانادا از مقامات ایران می خواهد تا به فوریت از اِعمال خشونت علیه شهروندان خود دست بردارد، زندانیان سیاسی و روزنامه نگاران، از جمله کانادائی هائی را که نا عادلانه بازداشت شده اند، آزاد کند.» وی افزود که جمهوری اسلامی باید «به ایرانیان و رسانه های خارجی اجازه دهد تا آزادانه این وقایع تاریخی را گزارش دهند، و تحقیقاتی کامل و شفاف در مورد اتهام تقلب در انتخابات ریاست جمهوری به انجام برساند.» هفته نامۀ نیوزویک با صدور اطلاعیه ای اطلاع داد که روز شنبه، مازیار بهاری، خبرنگار ایرانی – کانادائی آن نشریه، بدون هیچ اتهامی در تهران بازداشت شده است. در آن اطلاعیه آمده است: «نیوزویک قویأ این بازداشت خودسرانه را محکوم می کند، و آزادی فوری وی را از دولت ایران خواستار است.» نیوزویک گفت که بهاری طی دهۀ گذشته ساکن ایران بوده و گزارش وقایع آن کشور را (برای نیوز ویک) تهیه می کرده است. گزارش ها و نوشته های وی، «خوب و با معنا» توصیف شده است. مطبوعات کانادا به نقل از یک سخنگوی دولت آن کشور گزارش داد که مقامات کانادا در تهران، یادداشت دیپلماتیکی به دولت ایران تسلیم کرده و خواستار دسترسی به بهاری شده اند. کانن، وزیر خارجۀ کانادا که قرار است نگرانی در مورد بازداشت بهاری را اعلام نماید، همچنین نگرانی کانادا نسبت به اوضاع پس از انتخابات در ایران را نیز بمقامات ارشد ایرانی در اتاوا، ابراز خواهد کرد.

پروژه جدید نیروهای امنیتی: اخذ اعتراف تهیه مواد منفجره از بازداشت شدگان

بنا به گزارش خانواده جمع کثیری از دانشجویان و مردم معترض به کودتا انتخاباتی 22 خرداد که در دو هفته اخیر بازداشت شده اند، نیروهای امنیتی و نظامی با تحت فشار قرار دادن بازداشت شدگان از آنها می خواهند اعتراف کنند در تهیه مواد منفجره دست داشته اند و یا در حال حمل و نقل مواد منفجره بازداشت شده اند.
بنا به این گزارش تعدادی از هزاران زندانی سیاسی دو هفته اخیر ، که اجازه یافته اند با خانواده هایشان تماس برقرار کنند در جملاتی کوتاه گفته اند که تحت ضرب و شتم شدید و شکنجه به آنها گفته میشود فقط در صورت دادن اعتراف تلویزیونی و کتبی مبنی بر تهیه و حمل ونقل مواد منفجره و همکاری با منافقین ، از این شرایط خلاص میشوید. روزنامه ایران، تریبون رسمی دولت کودتا نیز در چند روز اخیر اقدام به انتشار بخش هایی از این اعترافات ساختگی کرده است. پیش بینی میشود این پروژه نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در ادامه پروژه اخذ اعترافات اجباری و تحت شکنجه از دانشجویان زندانی در ماه های گذشته میباشد.

شکاف در بدنه حاکمیت ایران

تحلیل لوس آنجلس تایمز از اختلافات درونی در نظام

روزآنلاين،لوس آنجلس تایمز، جفری فلیشمن  : درحالیکه منازعه قدرت میان گروه های سیاسی ایران و رد و بدل شدن سخنان تند و تیز میان رهبران اصلاح طلب و محافظه کار در سرزنش دیگری برای خشونت های مرگبار خیابانی در هفته گذشته ادامه دارد، مسؤولان ازوجود تخلفاتی خبر دادند که بر 3 میلیون رأی در 50 شهر تأثیر داشته است.
به گزارش تلویزیون دولتی پرس تی وی، شورای نگهبان که بر انتخابات ایران نظارت دارد، متوجه شده "آرای جمع آوری شده از 50 شهر از تعداد واجدین شرایط رأی دادن در این مناطق بیشتر بوده است."
سخنگوی شورای نگهبان گفت این تعداد رأی برای ابطال انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد کافی نیست.
یافته های جدید در حالی اعلام می شود که میر حسین موسوی رهبر مخالفان و رقیب انتخاباتی، از تقلب گسترده در انتخابات 22 خرداد خبر داده و خواهان برگزاری مجدد آن شده است. در همین حال، در میان روحانیون ارشد بر سر انتخاب شیوه اداره کشور در قبال مناقشات موجود، شکاف عمیقی به وجود آمده است.
پرس تی از بازداشت پنج عضو خانواده اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور سابق، روحانی ارشد و معمار انقلاب اسلامی 1357 که حامی کلیدی میر حسین موسوی نامزد اصلاح طلب و مخالف است، خبر داده است. در میان بازداشت شدگان، فائزه هاشمی دختر بزرگتر رفسنجانی حضور داشت که پس از سخنرانی در جمع حامیان موسوی در روز یکشنبه، بازداشت شده است. 
به گزارش همین تلویزیون و نیز خبرگزاری آسوشیتد پرس، هرپنج نفر آزاد شده اند.
بازداشت های یاد شده، از رقابت و مشاجرات موجود در میان روحانیون ارشد ایران حکایت دارد. آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی کشور از احمدی نژاد حمایت می کند، درحالیکه اصلاح طلبان و  رفسنجانی از مخالفان پشتیبانی کرده اند.
موسوی که به نظر می آید خیال عقب نشینی ندارد، روز یکشنبه با صدور بیانیه ای در وب سایت خود، به  طرفدارانش گفت "اعتراض در برابر دروغ ها و تقلب، حق شماست." وی ضمناً در برابر استفاده از خشونت هشدار داد و از کسانی که به خیابان ها سرازیر شده اند خواست "به سرپیچی" ادامه دهند. 
یک منبع از داخل زندان اوین تهران گفت نزدیک به 1000 نفر از مردم در روز یکشنبه دستگیر شده اند. اغلب آنها تا صبح روز بعد آزاد شده اند.
مطالبات اصلاح طلبان ادامه دارد. محمد خاتمی رئیس جمهور اصلاح طلب سابق و رهبر میانه رو، آشکارا رهبری محافظه کار کشور را مسؤول اتفاقات روزهای بحرانی و خشونت بار اخیر خوانده است.
به گزارش خبرگزاری نیمه دولتی مهر، خاتمی به عنوان متحد موسوی طی بیانیه ای اعلام کرد: "بازداشتن مردم از ابراز درخواست هایشان از طریق روش های مدنی، پیامدهای خطرناکی خواهد داشت."
در همین حال، علی لاریجانی رئیس محافظه کار مجلس ایران که در گذشته از خاتمی حمایت می کرد، می گوید مردم اعتمادشان را به سیتسم قانونی که بر نتایج انتخاباتی 22 خرداد صحه گذاشته، از دست داده اند.
لاریجانی با اشاره به نهاد ناظر بر انتخابات گفت: "هرچند شورای نگهبان از افراد متدینی تشکیل یافته است، اما ایکاش برخی از اعضا، از یک نامزد خاص حمایت نمی کردند."
با این حال، مقامات ایران تأکید کرده اند آماده استفاده از زور برای سرکوب اعتراضاتی هستند که در پایتخت و شهرهای دیگر به پا شده است.
در این بین، رهبران محافظه کار نیز به متهم ساختن آمریکا و سایر کشورهای غربی به دخالت در اوضاع داخلی کشورشان ادامه دادند.
بر اساس گزارش ها، احمدی نژاد در روز یکشنبه در جریان دیدار با روحانیون کشور به کشورهای غربی حمله کرده است.
آمریکا و انگلیس این اتهامات را رد کرده اند. با این حال، تلویزیون دولتی ایران دست به کار حملات دامنه داری علیه تلویزیون بی بی سی فارسی شده و آنرا به استفاده از روش هائی متهم کرده که یادآور دوران استعماری بریتانیا است.  
در همین حال، به خبرنگاران خارجی هشدار داده شده است از حضور در تجمعات غیرقانونی خودداری کنند.
به نظر می رسد خامنه ای نسبت به انتقادات بین المللی بی تفاوت مانده است. او درخواست موسوی برای ابطال انتخابات را رد کرده و در مقابل، به استفاده از نیروهای امنیتی و شبه نظامیان تحت حمایت دولت در سرکوب تظاهرات رو آورده است. 
هرچند خامنه ای در جریان نماز جمعه تهران سعی در نشان دادن روی خوش به رقیب دیرینه اش می کرد، اما بازداشت اعضای خانواده رفسنجانی، عده ای از کارشناسان را شگفت زده کرده است.
رفسنجانی 75 ساله بر کرسی ریاست دو نهاد بانفوذ نشسته است که یکی از آنها مسؤول عزل و نصب رهبری است. وی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را نیز برعهده دارد که اختلافات میان مجلس، رئیس جمهور و شورای نگهبان را حل و فصل می کند.
خبرگزاری محافظه کار فارس به نقل از یک مقام امنیتی اعلام کرد بازداشت اعضای خانواده رفسنجانی به منظور محافظت از آنها در برابر هدف گلوله قرار گرفتن از سوی گروه های تروریستی و آشوبگرانی بوده که سعی می کنند دولت را مسؤول دامن زدن به اوضاع نشان دهند.
منبع: لوس آنجلس تایمز- 22 ژوئن
www.latimes.com/news/nationworld/world/la-fg-iran-arrests22-2009jun22,0,2269803.story