گزارش تفصیلی از مراسم ترحیم شاعر و عارف بزرگ آذربایجانی قولونجولو دده کاتیب

اورمونیوز(۳ اسفند ۱٣٨۷):مراسم ترحیم حاج عبدالرحمان طیار معروف به قولونجولو دده کاتیب شاعر و عارف بزرگ آذربایجانی و رهبر معنوی طوایف کوره سوننی و صدها هزار ترک سنی مذهب آذربایجان غربی روز جمعه دوم اسفندماه ۱۳۸۷ درسن ۸۴ سالگی در بیمارستان آذربایجان ارومیه در گذشت. مراسم ترحیم این استاد آذربایجانی با حضور چشمگیر هزاران نفر از اهالی شهرها و روستاهای اورمیه٬ سلماس٬ نقده٬ شبستر و خوی و جمعیت بزرگی از فرهنگ دوستان٬ فعالین اجتماعی-سیاسی٬ شعرا و ادیبان آذربایجانی از شهرهای یاد شده و همچنین تبریز٬ برخی از شخصیتهای سیاسی٬ نمایندگان مجلس و شورای شهر ارومیه عصر جمعه دوم اسفندماه ۱۳۸۷ در مسجد قصبه قولونجو (قولنجی) در ۴۷ کیلومتری ارومیه برگزار گردید.

در این مراسم شخصیتهای آذربایجانی از جمله سید سلیمان ذاکر و نادر قاضی پور نمایندگان مجلس از شهرستان اورمیه٬ محمد حضرت پور نایب رئیس شورای شهر ارومیه٬ آشیق دهقان استاد مشهور سبک آشیقی ارومیه٬ حمید شافعی از ترکهای سنی مذهب و مدیر مؤسسه فرهنگی پلمپ شده بیلیم یولو اورمیه٬ آشیق مناف ماحمود اوغلو از شاعران و آشیقهای مشهور کوره سوننی٬ موللا عزالدین فرامرزپور٬حاج صالح رحیمی و اسماعیل بهرامی از شاعران و شخصیتهای فرهنگی سولدوز (نقده)٬ دکتر رضا رحیمی قولونجو و ... سخنرانی کرده و دده کاتیب را افتخار فرهنگ آذربایجان و جهان ترک معرفی نمودند. همچنین پیام تسلیت علی مطهری نماینده مجلس از شهرستان شبستر و علی ملازاده فعال سیاسی ارومیه ای و شورای قولونجو قرائت شد.

اعلامیه های مجلس ترحیم به زبان ترکی آذربایجانی از طرف طایفه های طیار و جوانبخت قولونجو و اعلامیه ها و پلاکاردهای دیگر از طرف کانونها و جمعیتهای مختلف آذربایجانی پخش شده و تصویری بسیار بزرگ از دده کاتیب با شعر ترکی و عبارت « باشین ساغ اولسون آذربایجان» در محل مراسم نصب شده بود. همچنین انتشارات یاز به سرپرستی بهرام اسدی با چاپ و پخش تراکتی با عکس دده کاتیب و اشعار وی یا این شاعر را گرامی داشته بود.

بعضی از شخصیتهای فرهنگی به علت تدارکات ضعیف در مراسم تشیع و تدفین این شاعر مشهور و عارف آذربایجانی اعتراض خود را به مسئولین و نمایندگان مجلس حاضر در جلسه اعلام کردند. آنها اشاره کردند که امکانات موجود از جمله قطعه ویژه هنرمندان و شاعران در شهرهای فارس نشین در اورمیه و سایر شهرهای آذربایجان ایجاد نشده است.

به نقل از منابع موثق با توجه به مصادف شدن در گذشت دده کاتیب با روز جهانی زبان مادری٬ و همچنین صدور احکام سنگین قضایی بر علیه ترکهای سنی مذهب روستای « قیزیل خنه یه» که موجبات اعتراض سازمان عفو بین الملل و برخی از دولتهای خارجی را فراهم کرد٬ جهت جلوگیری از تجمع زیاد فعالین آذربایجانی و ترکهای سنی مذهب در مراسم تشییع جنازه و دفن این عارف ترک دستوراتی از طرف مسئولین نهادهای امنیتی صادر شده بود. پیکر این شاعر بزرگ و رهبر معنوی صدها هزار ترک سنی مذهب در آذربایجان غربی با عجله از بیمارستان آذربایجان ارومیه خارج و مراسم تدفین به سرعت برگزار شد که این مسأله مردم و دوستداران وی را غافلگیر کرد. منابع نزدیک به اورمونیوز گزارش دادند که شورای قصبه قولونجو در این مورد از طرف مسئولین بخش انزل اورمیه تهدید شده اند. همچنین الماسی بخشدار بخش انزل ارومیه طی سخنرانی در مسجد قولونجو نسبت به آنچه فعالیتهای پان تورکیستی در بخش انزل و روستای قولونجو نامید هشدار داد. وی با گفتن این جمله که « جواب پان تورکیست های منطقه را خواهد داد» جوانان قولونجو را تهدید کرد.

فعالین حرکت ملی آذربایجان در شهر اورمیه معتقد هستند که اعمال صورت گرفته در مراسم تدفین و یاد بود این شاعر و عارف آذربایجانی تحت فشار و برای جلو گیری از حضور فعالین ملی بوده است. لازم به ذکر است مقامات سیاسی و امنیتی بارها در مقابل چاپ آثار و سخنرانی های دده کاتیب سنگ اندازی کرده بودند و بنا به منایع نزدیک به دده کاتیب صدا و سیمای استان آذربایجان غربی که خود را آماده کرده بود در روزهای پایانی عمر این استاد شعر و ادب آذربایجان با او مصاحبه ای انجام دهد برنامه خود را به دستور حراست صدا و سیما لغو کرد.

مقامات محلی حکومتی همواره از دده کاتیب به عنوان رهبر معنوی ترکهای سنی مذهب و به علت نفوذ فوق العاده او در بین بسیاری از اهالی ارومیه٬ سولدوز٬ سلماس٬ خوی٬ شبستر و حتی بعضی از روستاهای یوکسک اووا٬ باش قالا٬ اؤزآلپ و بخشهای و شهر وان در ترکیه هراس داشته اند. این در حالیست که دده کاتیب در بین برخی از مدیران ارشد ادارات و نمایندگان سابق و فعلی در استان آذربایجان غربی صابب نفوذ زیادی بود. او در سالهای قبل از انقلاب ۱۹۷۹ و همچنین بعد از انقلاب اسلامی چندین بار توسط سازمانهای امنیت و اطلاعات ایران بازداشت شده و حبسهای طولانی مدت را تحمل کرده بود. وی چندین سال در شهرهای مختلف ترکیه٬ در تبعید زندگی کرده است.

شاعران دایره ادبیات شهر قونیه ترکیه او را که از تخلص کاتیب استفاده می کرد « دده کاتیب» نامیدند. سه کتاب « اینجیلی صدف»٬ «اورمو گؤلو» و « گونوموز آیدین» از دده کاتیب چاپ شده است. با این حال اشعار او بیشتر به عنوان جزئی از فرهنگ شفاهی آذربایجان غربی مشهور هستند. وی حدود ۶ دهه از عمر خود را به سرودن شعر مشغول بوده است.

به گزارش شبکه تلویزیون استان آذربایجان غربی مراسم ترحیم این استاد بزرگ روز یکشنبه چهارم اسفندماه نیز در قصبه قولونجو (قولنجی) اورمیه ادامه خواهد یافت.

گروه خبری اورمونیوز در گذشت این عالم دنیای ترک را تسلیت می گوید.