İranda Azərbaycanlı Siyasi Məhbuslarını Müdafiə Assoasiasiyasının (ADAPP) aylıq hesabatı – Sentyabr 2009-ci il

 

İranda Azərbaycanlılar əleyhinə həyata keçirilən insan haqqları pozuntuları 2009-cu ilin Sentyabr ayında da davam etdi; yeni məktəb ilinin başlanması ilə birlikdə, ana dilində təhsil haqqı istəyən Azərbaycan fəallarına basqılar çoxaldı, Azərbaycanlı öyrənci aktivistlərin yüksək təhsilə girişləri önləndi və əsassız və öz xoşuna şəkildə həbslər təkrar həyata keçirildi. Həbsə alınanlar işgəncə və çeşidli basqılara məruz qalıb və tutuqlamaların çoxunda məhbusun haraya aparıldığı və hansı səbəbə görə tutulduğu ilə bağlı bilgi verilməyib, vəkillə təmin olma və ailə ilə görüş haqqları onlardan alınıb, sağlıqları üçün gərəkli olan imkanlar sağlanmayıb və məhbusların həbsxana xaricində müalicə edilmələri ilə bağlı istəkləri rədd edilmişdir.

 

Azərbaycanlı hüquq müdafiəçisi və jurnalistın sağlıq durumu yaxşı deyil

 

8 il həbsə məhküm olub   Tehranin Evin həbsxanasına həbs sürəsini çəkən Azərbaycanlı jurnalist və insan hüquqları Müdafiəçisi Səid Mətinpurun sağlıq durumu ağırkən həkimə göstərilməməkdədir. Hüquq müdafiəçisi neçə həftə öncədən bəri ürək və ağciyər problemlərindən dolayı acı çəkməkdədir. Mətinpurun daha öncə ürək, döş və sol əlində şiddətli ağrılar hiss etdiyinə dair xəbər verilmişdi. İndi bunlara ağciyər ağrısı da əlavə olunub. Onunla eyni kamerada saxlanılan məhbuslar Metinpuru zindanın sağlıq mərkəzinə aparıblar və doktor isə heç bir müayinə etmədən onun sinir xəstəsi olduğunu deyib. Ona psixoloji gərginliyi üçün üç çeşid dərman verib və kamerasına geri göndəriblər. Ancaq Mətinpur hər hansı müayinə edilmədən ona verilən resepti qəbul etməyərək sakinləşdirici dərmanlar işlətməkdən imtina edib.

 

Mətinpur evlərinə telfon edib ancaq fasiləsiz öskürməsi üçün danışmağa qadir olmayıb. O həmçinin mədə-bağırsaq problemlərindən dolayı, ağciyər infeksiyası üçün olan antibiotikləri işlədə bilmir.

Mətinpur son aylarda neçə dəfə həbsxana xaricində müalicə olmasını istəyib ancaq məsullar onun vəkili və ailəsinin çabalarına rəğmən bu istəyi hər zaman rədd ediblər.

Onun həyat yoldaşı Ətiyə Tahiri, özəlliklə onunla 26 Sentyabrdakı görüşməsindən sonra, Metinpurun sağlığı ilə bağlı ciddi şəkildə nigaran olduğunu bildirib. Mətinpurun mədə qanaması, həzm problemi, bel ağrısı, ürək problemi və ağır baş ağrısından ibarət olan xəstəlikləri daha şiddətlənməkdədirlər. Bütün bunlara baxmayaraq o uzman doktor tərifindən müayinə edilməkdən məhrumdur.

Tehran Universitetinin fəlsəfə bölümü məzunu olan Səid Mətinpur, ‘Yarpaq’  ‘Moc-i Bidari’ (Oyanış Dalğası) qəzetləri və Azərbaycanda insan hüquqları üzərə fəaliyyət edən ‘Haqq’ bloqunun yazarı olub.  Mətinpur həmçinin öz şəxsi bloqu və başqa qəzetlərdə Azərbaycanda dil və insan hüquqları haqqında çoxlu məqalələr yazıb.

Sərhədsiz Reportyorların 2009 Sentyabrın 24-də İran məsullarının İranın dünyada ən azad ölkə olduğuni iddia etdikləri ilə bağlı buraxdığı raporda, Səid Mətinpurun ağır sağlıq durumunu baxmayaraq müalicə olmadığına toxunub. Rapor İran jurnalistlərın təməl haqqlarını verməyir deyə açıqlamışdır.

Uluslararası Əfv Təşkilatı, Sərhədsiz Reportyorlar, Front Line və Jurnalistləri Müdafiə Birliyi quruluşları daha öncə nəşr etdikləri hesabatlarda Səid Metinpuru düşüncə məhbusu olaraq gördüklərini ifadə edərək heç bir ön şərt olmadan bir an öncə sərbəst buraxılmasını istəmişlər.

 

Azərbaycan kültürəl aktivistləri gözaltına alındılar

 

Sentyabrın 23-də İranda yeni təhsil ili başlar. İranda yaşayan qeyri-Fars millətlərin ana dildə təhsil alma haqqları olmadıqları üçün, bu gün onlar üçün simgəsəl bir günə çevrilib; özəlliklə İranda yaşayan Azərbaycan Türkləri üçün 23 Sentyabr təhsil və dil ayri-seçkiliyini təmsil edən bir güdür. Hər il bu gün münasibəti ilə Azərbaycan fəalları İranda Türk dilində təhsil yasağına etiraz eyləmlərinə başlayırlar. Bu eyləmlər umumən ana dilində təhsil haqqı ilə bağlı vərəqələr dağıtmaq, duvarlarda slogan yazmaq və dinc aksiyalar keçirmək şəklində olur. İran hakimiyyəti bu eyləmləri həyata keçirən aktivistlıri həbs edir. İran'daki Azərbaycanlı kültürəl aktivistlər,

Hüseyn (Arif) Lisani, Möhsün Rəfi və Hamid Heydəri 2009 Sentyabrın 14-də təhlükəsilik (Ettelaat) gücləri tərəfindən tut ulub və üç gün gözaltına alındıqdan sonra sərbəst buraxılıblar. Adı çəkilən şəxslərin nəzarətə alınması, İranda təhsil ilinin başlanğıcı olan "1 Mehr" (23 Sentyabr) günündən öncə ana dildə təhsil haqqı və Azərbaycan Türkcəsinin İranda rəsmi dil statusu qazanması tələbiylə bağlı vərəqə və CDlərin Ərdəbil şəhərində paylanmasının ardından olub.

14 Sentyabr günü, həbs izni göstərməyən təhlükəsizlik məmurları Rəfiinin mağazasına  girib üç aktivisti tutuqlayıb, mağazadakı bilgisayar və bəzi əşyalara əl qoyduqları bildirilib. Hüseyn (Arif) Lisani və Möhsün Rəfii, tanınmış Azərbaycanlı mədəni haqqlar aktivisti və əski siyasi məhbus Abbas Lisaninin familləri olub Erdebildəki aktivistlərdən, Hamid Heydəri isə İsfahan Universitetindəki Azərbaycanlı öyrənci aktivistlərindəndirlər.

Təbriz şəhərində Azərbaycanlı jurnalist yazar Həsən Ərk və siyasi aktivist İbrahim Dəşti, təhsil ilinin başlanğıcından bir həftə öncə, Sentyabrın 21-də, İran təhlükəsizlik məmurları tərəfindən həbsə alındılar. Yaxınlarından alınan bilgilərə görə həbsə alındıqları zaman aktivistlərin evləri və iş yerləri axtarılaraq bəzi kitab, əl-yazmaları və başqa əşyalarına əl qoyuldu. Ərk və Dəştinin bu ana qədər saxlandıqları yer bilinmir.

İranda Azərbaycanlı jurnalist və öyrənci aktivist Umud Şükri, 16 Sentyabr günü ailəsini ziyarət etmək üçün Türkiyədən Ərdəbil şəhərinə getdiyi zaman həbsə aləndı.

İki ildir Türkiyədə yaşayan və İzmir Universitetində təhsil alan aktivist, daha öncə  ISNA (İran Öyrənciləri Xəbər Agentliyi) və CHN (Kültürəl Miras Xəbər Agentliyi) agentliklərində muxbir olaraq çalışmış və Ərdəbil Peyamı Nur Universitetində çıxan öyrənci dərgisi "Sayan"ın məsul müdiri idi.

Yerli qaynaqlardan alınan məlumatlara görə Şükrinin həbsə alınmasının, Ərdəbil şəhərində öyrənci olduğu zaman həyata keçirdiyi mədəni fəaliyyətlər və adı çəkilən öyrənci dərgisi ilə bağlı əlaqədar olduğu sanılır.

Keçən il İranda Təhsil Nazirliyi tərəfindən nəşri dayandırılan "Sayan" adlı öyrənci dərgi , Peyamı Nur Universitetindəki Azərbaycanlı öyrənciləri tərəfindən mədəni və ictimai sahələrdə nəşr olunmaqda idi.

İranda Azərbaycanın Zərrinava (Zərrin Abad) şəhrində yaşayan şair və yazar Məhbub Budağı 2009 Avqustun 17-də İran təhlükəsizlik məmurları tərəfindən Zərrinavadakı mağazasında gözaltına alındı. Şairin evində və mağazasında tapılan kitab və əl-yazmalarına əl qoyuldu. Zəncanın “Əşraq Ədəbi Dərnəyi” və “Bayram” adlı aylıq qəzetin yazarlar heyətindən olan Budağı Zəncanın Təhlükəsizlik həbsxanasında 10 gün saxlandıqdan sonra Təbriz zindanına göndərildi. Məhkəmə məsulları şairin tutulması ilə bağlı onun ailəsinə hər hansı səbəb bildirməmişlər. Vəkillə təmin etmə haqqından məhrum olan şairin həbsə alınmadan öncə xəstə olduğu və həbsxana şərtləri altında xəstəliyinin şiddətlənməsi bildirilib.

 

Azərbaycanlı aktivistlərə həbs hökmü verilib

 

İranda Azərbaycan aktivistləri Behruz Əlizadə, Vədud Səadəti, Rəhim Qulami, Hüseyn Hüseyni və Ərdəşir Kərimi, Ərdəbil şəhərinin Təmyiz (Apellyasiya) Məhkəməsi tərəfindən bir il həbsə məhkum oldular. Hüseyni və Kərimiyə verilən həbs hökmlərı iki ilə qədər təxirə salınacaqdır.

Aktivistlərə “milli güvənlik əleyhinə olan qruba” üzvlük günahlandırmasıyla “rejim əleyhinə propaganda” ittihamı verildi.

Daha öncə, 2008 Fevralın 1-də Ərdəbil İnqilab Məhkəməsi Hüseyn Hüseyni, Behruz Əlizadə, Ərdəşir Kərimi Xiyavi, Vədud Səadəti və Rəhim Qulami 5 il həbsə və sürgünə məhkum etmişdi.

 

İran Anayasasında (Konstitusiya) hər kəsə dinc aksiya keçirməyə izin verildiyinə baxmayaraq, Azərbaycanlı aktivistlər etiraz mitinglərində iştirak etməklə günahlandırılar və nəzarət mərkəzləri yaz zindanlarda işgəncəyə məruz qalırlar. Bu aktivistlər həmçinin mitinglərə qatıldıqları üçün zindan və sürgün edilməyə məhkum olurlar.

 

Apellyasiya Məhkəməsi Azərbaycan aktivist Vədud Əsədini 5 ilə qədər təxirə salınan bir il həbs cəzasına məhkum etdi. Məhkəmə hökmü 2009 Mayın 26-da çıxarısa da 2009 Sentyabr 25-də Esədiyə şifahi olaraq bildirilmişdir. O “rejim əleyhinə propaqanda” və “etnik fəaliyətlərə qatilmaq” ilə günahıadırılıb.

Vədud Əsədiyə daha öncə digər Azərbaycanlı aktivist Hüseyn Rəhimi ilə birlikdə 18 ay həbs cəzası verilmişdi. Onlar 1 ay boyunca Rəşt Təhlükəsizlik həbsxanasında gözaltına alındıqdan sonra vəsiqə qarşılığında sərbəst buraxılmışlar.

Uluslararası insan haqqları müdafiəçilərini qoruma təşkilatı "Front Line" 2008 Avqustun 8-də yaydığı bəyanatda Vədud Əsədinin həbs olunmasını qınayaraq sərbəst buraxılmasını istəmişdi.

 

İranda Azərbaycanlı insan haqqları müdafiəçisi və mədəni aktivist Yaşar Həkakpura, Zəncan İnqilab Məhkəməsi 1. Şöbəsi tərəfindən 6 ay həbs cəzası verildi.

2009 Avqustun 17-də verilən hökmdə aktivist, "sistem əleyhinə təbliğat" və "cəmiyyətin düşüncələrinə mənfi təsir etmək" günahlandırmalarıyla mühakimə olundu. Məhkəmə başçısı Hakim Sadiqi, "sistem əleyhinə təbliğat" günahlandırmasıyla 6 ay həbs qərarı verib digər günahlandırmaqla bağlı fayl səlahiyyətini Zənan Cəza Məhkəməsinə təhvil verdi.

Zəncan Universiteti İslami Birliyi üzvü, Hime şagird jurnalının məsul müdiri, "Qızıl Üzen" və "Zəngan Sözləri" öyrənci dərgisinin yazıçısı və İranda Azərbaycanlı Siyasi Məhbuslarını Müdafiə Birliyinin (ADAPP) sözçüsü olan Yaşar Həkkakpur, 2009 Yanvarın 21-də Şərqi Azərbaycan əyalətinin Marağa şəhərində nəzarətə alınaraq bir ay sonra 30 min dollar kefalet qarşılığında sərbəst buraxılmışdı.

Həkkakpur soruşdurma sırasında Zəncan Universitetindəki fəaliyətləri, yayılmasında rolu olduğu öyrənci dərgiləri və Marağada təmsilçiliyini etdiyi “Azərbaycan Gənclər Evi” haqqında təftiş edilidiyini bildirib.

 

Azərbaycanlı fəallın mühakiməsi

 

Azərbaycanın Germi şəhərində yaşayan aktivist Şəhruz Əsədi 2009 Sentyabrın 29-da mağazasının Türkcə tabeli üçün “rejim əleyhinə təbliğat” günahlandırmasıyla mühakimə olub.

Germi Təhlükəsizlik Ofisinin basqılarına baxmayaraq, Əsədi Türkcə tabeli qaldırmağı qəbul etmıyincə, Təhlükəsizlik gücləri tərəfində göz altına alındı. Məmurlar onun şəxsi bilgisayarı və başqa əşyalarına əl qoyub, tabeli isə mağazanın üstündən qaldırdılar. Əsədi bir həftə gözaltında saxlandıqdan sonra kəfalətlə sərbəst buraxıldı.

 

Azərbaycanlı aktivist uzunmüddətli müvəqqəti həbsdə saxlanılıb

 

Azərbaycanlı yazıçı və Türk dili öyrətməni Həsən Əbdullahi (Umudoğlu) 2009 İyulun 13-də Təbriz Təhlükəsizlik məmurları tərəfindən öz evində tutuqlanıb və bu tarizə qədər sərbəst buraxılmamışdır. Raporlara görə yazıçı Azərbaycanlıların kültürəl və dil hüquqları ilə bağlı CD’lər yaymaqla “milli güvənlik əleyhinə fəaliyyət edən quruluş qurmaq” ittihami ilə qarşı-qarşıyadır.

 

Sərbəst buraxılan fəallar

 

2009 Mayın 31’də Xiyav şəhərində (Meşkinşəhr) Təhlükəsizlik məmurları tərəfindən tutuqlanan Azərbaycan mədəni fəalı Aydın Zakiri 93 gün gözaltında tutulduqdan sonra, 2009 Sentyabrın 2-də 600 Milyon Riyal (60 min dollar) vəsiqə qarşılığında sərbəst buraxılıbdır.

 

Azərbaycan fəalları Mənsur Seyfi, Fərdin Nobəxt, İlqar Müəzzinzadə, Əli Feyzi, və Cəfər Ağa Məhəmmədi son neçə ay içərisində Xiyav şəhərində tutulub və neçə gün gözaltında saxlandıqdan vəsiqə qarşılığında sərbəst buraxılıblar. Bütün bu fəallar Xiyav şəhərində Azərbaycan Türklərinin etnik və dil haqqları ilə bağlı vərəqə dağıtdıqları üçün gözaltına alınıblar və onlara verilən ittihamlar bunlardır: “rejim əleyhinə təbliğat” və “milli güvənlik əleyhinə fəaliyət”.

 

Azər 2009 Aprelin 4-də Təhlükəsizlik məmurları tərəfindən Azərbaycanın Təbriz şəhərində tutulan Azərbaycanlı yazar və tarixçi Nağı Əhmədi Azər 104 gün gözaltında saxlandıqdan sonra, 2009 Avqustun 31-də 1.5 Milyard Riyal (150 Min Dollar) vəsiqə qarşılığında sərbəst buraxılıb.

 

Nağı Əhmədi Azər keçən illərdə nəşrinə qadağa qoyulan “Şəms-i Təbriz” qəzetinin yazıçısı olub, Azərbaycan tarixi və ədəbiyyatı haqqında neçə kitab yazıb və tərcümə etmişdir. O “İran Yazıçılar Birliyi”nin üyəsi və “Azərbaycan Yazıçılar Birliyi”nin fəxri üyəsidir.

 

Azərbaycanlı siyası aktivist Peyman Bəşiri 4 ay həbs çəkdikdən sonra sərbəst buraxılıb. Bəşiri 2008 Sentyabrın 14-də yeni təhsil ilinin başlağıcından 2 həftə öncə tutulub və 50 gün Təbriz zindanında saxlandıqdan sonra sərbsət buraxılmışdı. O daha sonra mühakimə olub və Təbriz İnqilab Məhkəməsi tərəfindən 4 ay həbs cəzasına məhkum olmuşdu.

 

Azərbaycanlı öyrəncilərin yüksək təhsilinin qarşısı alınır

 

Son zamanlarda Azərbaycanlı öyrənci aktivistlərin məruz qaldığı basqılar artmışdı. Ən azı 4 öyrənci gözaltına alınıb və həbs cəzası alıb. Həmçinin ən azı 9 digər öyrəncinin də sınağı qazandıqlarına baxmayaraq yüksək təhsil mərkəzlərinə girmələri izin verilməyib.

Azərbaycanlı öyrənci aktivisti, Hamid Tofiqə Azad Universitetin yüksək lisans sınağına qatılmasına baxmayaraq sınaq nəticəsi göndərilməyib. Məsullar ona nəticənin verilməyəcəyini bildiriblər.

Təbriz Universitetinin tanınmış aktivisti olan Tofiq bu univesitetdə elektrik mühəndisliyi bölümündə məzun olub.

Azərbaycanlı öyrənci aktivist Aminə Qasimpur, minlər öyrənci arasında yüksək təhsil sınağında 36-cı yeri qazandığına baxmayaq qeydiyyata almayıb. İranın Bilim, Araşdırma və Teknoloji Nazirliyi aktivistin yüksək təhsilə girmək üçün ümumi səlahiyətə malik olmadığını deyir.

Təbriz Universiteti “Azərbaycan Tanıdım Ocağı”nin üyəsi olan Aminə Qasimpur bu universitetin psixoloji bölümündən məzun olub.

Azərbaycanlı qadın haqqları fəallı Leyla Səhət (Həkimə Səhət Noşəhr) də Təbri Azad Universiteti Sosiologiya bölümündə yüksək təhsil giriş sınağının nəticəsini ala bilməyib. Səhət “Yarıyol” blogunun yazarı və Təbriz şəhərində tanınmış qadın haqqları aktivistidir.

Daha öncə digər Azərbaycanlı aktivistlər Behzad Ciddi, İbrahim Şahbazi və Rəhim Şövqü öz bölmərində yüksək təhsilə giriş sınağını qazandıqlarına baxmayaraq, təhsillərinin qarşısı alınmışdı.

 

Azərbaycan öyrənci fəallarının əleyhinə olan basqılar sadəcə yüksək təhsilin qarşısını almaqla sınırlanmır. Son zamanlarda Urmiyə Azad Universitetinin öyrəncisi Seyid Məsud Ələvi iki semestr (dönem) qədər universitetdən uzaqlaşdırılma, 30 qamçı və 2 Milyon Riyal (200 Dollar) nağd cəzaya məhkum olub. Ələvi 2009 İyunun 16-da İranda prezident seçgiləri nəticəsinə etiraz aksiyalarında tutulub iki gün gözaltında saxlandıqdan sonra sərbəst buraxılmışdı.

 

Qadınların etiraz mitingi İran polisinin sərt təpgisiylə qarşılaşdı

 

2009 Sentyabr 14-də Təbriz şəhərində həyata keçirilən qadınlar aksiyası polisin şiddətli güc tətbiq etməsi ilə sonuclandı. Bu eyləmə qatılan qadınlar, şəhər məsullarının doğal gaz ilə bağlı siyasətlərinə etiraz etmək üçün Təbriz bələdiyyə binasının qarşısına toplanmışdılar. Etirazçı qadınlar bələdiyyə binasından uzaqlaşsınlar deyə qorxudulsalar da, etirazlar polisin çox sərt müdaxiləsi ilə sona çatdı.

 

 

 

گزارش ماهانه انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران(آداپ) – سپتامبر ۲۰۰۹

نقض سیستماتیک حقوق انسانی آذربایجانیها در ایران در ماه سپتامبر ۲۰۰۹ همچون ماههای گذشته ادامه داشت. همزمان با سالروزاعتراضات آذربایجانیها در یک مهر ( سالروز بازگشائی مدارس در ایران) فشار بر آنها افزایش یافته و آذربایجانیها  در این ماه مورد بازداشتهای خودسرانه و آزار و اذیت قرار گرفتند و از حق داشتن وکیل در دوران بازداشت و ملاقات با خانواده محروم بودند و صدور احکام قضایی برای فعالان حقوق زبانی و فعالین حقوق بشرآذربایجانی در این ماه نیز ادامه یافت. فعالین دانشجویی آذربایجانی از ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد محروم شدند. حکومت ایران زندانیان سیاسی آذربایجانی را از دسترسی به امکانات پزشکی در زندان محروم کرده است و مقامات قضایی و امنیتی با درخواست این زندانیان برای اعطای مرخصی به منظور انجام معالجات پزشکی در خارج از زندان مخالفت می کنند.

وضعیت وخیم جسمی سعید متین پور و عدم دسترسی وی به مراقبتهای پزشکی

سعید متین پور فعال حقوق بشر و روزنامه نگار زندانی آذربایجانی که به هشت سال زندان محکوم شده است در شرایط وخیم جسمی دربند مالی زندان اوین به سر می برد و امکان دسترسی به پزشک را ندارد.

این فعال حقوق بشر و روزنامه نگار زندانی آذربایجانی روز شنبه ۲۸ شهریور ۸۸ ( ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۹) دچار مشکل قلبی و ریوی شده است.قلب و دست چپ متین پور به شدت درد می کرده و درد به پشت ریه های وی متقل می شده است واو قادر به تکلم نبوده و صورتش زرد شده بود.

همبندیان این زندانی سیاسی آذربایجانی پس از مشاهده وضعیت او بلافاصله وی را به بهداری زندان منتقل کرده اند. پزشک زندان بدون اینکه متین پور را معاینه کند مشکل او را عصبی تشخیص داده و با تزریق سه آمپول او را به بند منتقل کرده است. متین پور به رفتار پزشک در تجویز دارو بدون معاینه اعتراض کرده و از دریافت داروهای ویژه اعصاب که برای وی تجویز شده امتناع کرده است.

متین پور پس از بازگشت از بهداری زندان اوین با منزل تماس گرفته است اما به دلیل سرفه ممتد ناشی از عفونت ریه نتوانسته است با همسرش صحبت کند. وی به دلیل بیماری معده قادر به مصرف آنتی بیوتیک جهت درمان عفونت ریه نیست.

در طی ماههای گذشته متین پور دو بار تقاضای مرخصی جهت درمان در خارج از زندان را نموده است اما درخواستهای او علیرغم پیگیریهای خانواده و وکیل، توسط قاضی حداد رئیس دادسرای امنیت تهران رد شده است.

متین پور از بیماریهای قلب و ریه و ناراحتی های گوارشی بویژه خونریزی معده، کمر درد و سرگیجه های شدید رنج می برد که این ناراحتی ها اخیرا تشدید شده است.عطیه طاهری همسر این فعال حقوق بشر و روزنامه نگار زندانی پس از ملاقات با وی در روز شنبه ۴ مهر ۸۸ ( ۲۶ سپتامبر ۲۰۰۶) وضعیت وی را نگران کننده توصیف کرده است.

این فعال حقوق بشر و روزنامه نگار آذربایجانی ۴ خرداد ۸۶ ( ۲۵ می ۲۰۰۷) در زنجان بازداشت و مدت ۹ ماه در بند ۲۰۹ زندان اوین در بازداشت وزارت اطلاعات ایران بوده است. وی در این مدت تحت شکنجه شدید جسمی و روحی جهت اقرار به کارهای ناکرده قرار داشته است.

متین پور در جریان پرونده ای که مربوط به حضور عده ای از شخصیتهای آذربایجانی در کنفرانسی حقوق بشری در کشور ترکیه بود با اتهام سنگین همکاری با دول خارجی متخاصم و تبلیغ علیه نظام مواجه گردیده است.شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران این روزنامه نگار و فعال حقوق بشر آذربایجانی را به هشت سال حبس محکوم کرده است. مستندات دادگاه برای صدور این حکم اعترافاتی است که تحت شکنجه از متین پور و دیگر بازداشت شدگان گرفته شده بود.

متین پور فارغ التحصیل فلسفه از دانشگاه تهران است که به دلیل فعالیت هایش در دفاع از هویت آذربایجانی، نوشتن مقالات در وبلاگ شخصی و نشریات آذربایجانی، پیگیری وضعیت فعالان بازداشت شده آذربایجانی و انتقادهای صریح و بی پرده نسبت به آنچه که آنها را سیاستهای نژاد پرستانه و غیرانسانی حکومت ایران علیه آذربایجانیها می دانست مورد خشم حکومت ایران قرار گرفته است. او مقالات بسیاری در زمینه حقوق ملی و زبانی آذربایجانیها دارد که در نشریات کشور منتشر شده است.

سازمان گزارشگران بدون مرز طی بیانیه ای در روز ۲ مهر ۸۸ ( ۲۴ سپتامبر۲۰۰۹) با رد ادعای رهبران ایران که این کشور را آزاد ترین کشور جهان اعلام کرده اند نسبت به محرومیت سعید متین پور از درمان پزشکی اعتراض کرده و اعلام کرده است که روزنامه نگاران در ایران از همه حقوق ابتدایی خود محروم هستند.

پیش از این نیزسازمان عفو بین الملل، فرانت لاین، انجمن بین المللی قلم و کمیته دفاع از روزنامه نگاران طی بیانیه های جداگانه ای از مسئولین حکومت ایران خواسته بودند تا متین پور را بدون قید و شرط آزاد کند.این نهادها اعلام کرده اند که سعید متین پور زندانی عقیده و وجدان است.

بازداشت فعالین مدنی در آذربایجان

یک مهر(۲۳ سپتامبر) مصادف با بازگشایی مدارس در ایران است و ممنوعیت و عدم آموزش به زبان مادری اعضای اتنیکهای غیر فارس در مدارس ایران باعث گردیده شده که این روز در بین آذربایجانیها به عنوان روزی نمادین و سالروز شروع تبعیض زبانی در ایران شناخته شود. آذربایجانیها در ایران، هرساله با پخش اعلامیه و سی دی و برگزاری تجمعات اعتراضی مسالت آمیز در این روز به سیاستهای تبعیض آمیز حکومت ایران اعتراض کرده و خواهان رسمی شدن زبان ترکی آذربایجانی و تحصیل به زبان مادری در مدارس می شوند. حکومت ایران فعالین آذربایجانی را که خواهان رسمی شدن زبان ترکی آذربایجانی و تدریس به زبان مادری در مدارس هستند را بازداشت و مورد آزار و اذیت قرار می دهد.

حسین(عارف) لسانی، محسن رفیع و حامد حیدری از فعالین مدنی آذربایجانی در اردبیل روز دوشنبه ۲۳ شهریور ۸۸ (۱۴ سپتامبر ۲۰۰۹) توسط ماموران اطلاعات سپاه اردبیل بازداشت و پس از تحمل ۳ روز بازداشت موقت آزاد شده اند.

بازداشت این افراد در آستانه یک مهر (۲۳ سپتامبر) و پس از آن صورت گرفته بود که اعلامیه و سی دی هایی با مضمون حق تحصیل به زبان مادری در مدارس و رسمیت زبان ترکی آذربایجانی در سطح شهر اردبیل منتشر شده است.

 ماموران امنیتی روز دوشنبه ۲۳ شهریور ۸۸ (۱۴ سپتامبر ۲۰۰۹) بدون در دست داشتن حکم جلب ضمن مراجعه به مغازه محسن رفیع، وی، حسین لسانی و حامد حیدری را بازداشت کرده و اقدام به تفتیش منزل و محل کار این افراد نموده و کامپیوتر و سایر وسایل شخصی آنها را با خود برده اند. ارژنگی دادستان اردبیل پس از مطالعه پرونده این افراد دستور آزادی آنها را صادر کرده است. 

حسین (عارف) لسانی و محسن رفیع از فعالین مدنی باسابقه آذربایجانی در اردبیل و برادر و خواهرزاده عباس لسانی فعال شناخته شده آذربایجانی در این شهر و حامد حیدری از فعالین دانشجویی آذربایجان در دانشگاه اصفهان هستند.

ماموران اداره اطلاعات تبریز روز دوشنبه ٣۰ شهريور ٨٨ (۲۱ سپتامبر ۲۰۰۹)حسن ارک روزنامه نگار و ابراهیم دشتی از فعالین سیاسی تبریز را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کرده اند.

این افراد در آستانه اعتراضات آذربایجانیها در یک مهر (سالروز بازگشایی مدارس در ایران) بازداشت شده اند. ماموران امنیتی پس از مراجعه به منزل این افراد، آنها را دستگیر و منزل و محل کارشان را مورد بازرسی قرار داده و کیس کامپیوتر، کتابها و دست نوشته های آنها را با خود برده اند.

امید شکری فعال دانشجویی و روزنامه نگار آذربایجانی، روز چهارشنبه ۲۵ شهریور ٨٨ (۱۶سپتامبر ۲۰۰۹) زمانی که برای دیدار با خانواده اش از کشور ترکیه به شهر اردبیل رفته بود توسط ماموران وزارت اطلاعات ایران بازداشت شده است.

شکری از سال ٨۶ (۲۰۰۷)جهت ادامه تحصیل در کشور ترکیه اقامت داشت.مامواران مرزی ایران پاسپورت شکری را هنگامی که وی برای دیدار با خانواده اش از مرز ترکیه وارد ایران می شده توقیف کرده و به وی گفته بودند که به اداره گذرنامه اردبیل مراجعه کند.ماموران اداره گذرنامه پس از مراجعه شکری در روز ۲۵ شهریور ٨٨ (۱۶سپتامبر ۲۰۰۹) وی را به اداره اطلاعات اردبیل ارجاع داده اند. این روزنامه نگار آذربایجانی به دنبال مراجعه به ادره اطلاعات اردبیل، توسط مامورین بازداشت شده است.

امید شکری خبرنگار خبرگزاریهای ایسنا و میراث خبر بوده است و در حد فاصل سالهای ٨۱ (۲۰۰۲) الی ٨۵ (۲۰۰۶) مدیر مسئولی نشریه دانشجویی سایان دانشگاه پیام نور اردبیل را بر عهده داشت. این نشریه دانشجویی به تبیین حقوق ملی آذربایجانیها می پرداخت و مقالاتی در زمینه تبعیض اعمال شده بر آذربایجانیها در ایران و تضییع حقوق آنها در این نشریه منتشر می شد. فعالان حقوق بشر در آذربایجان گمان می برند که بازداشت شکری  با فعالیتهای دانشجویی پیشین وی در نشریه دانشجویی سایان مرتبط باشد.مسئولین وزارت علوم این نشریه دانشجویی را در خرداد ماه ٨۷ (ژوئن ۲۰۰۹) توقیف کرده بودند..

محبوب بوداقی شاعر و نویسنده آذربایجانی در زرین آباد زنجان روز ۲۶ مرداد ۸۸ ( ۱۷ آگوست ۲۰۰۹) توسط ماموران اداره اطلاعات بازداشت شده است.

ماموران اداره اطلاعات تبریز پس از مراجعه به مغازه بوداقی در شهر زرین آباد زنجان وی را بازداشت کرده  و اقدام به تفتیش منزل وی کرده اند.ماموران دست نوشته ها و کتابهای وی را با خود برده اند.بوداقی پس از تحمل ده روز بازداشت در سلول انفرادی ادارات اطلاعات زنجان و تبریز به بند مالی زندان تبریز منتقل شده است.

مسئولین قضایی تا کنون از پاسخگویی به سوالات خانواده این فعال فرهنگی در خصوص علت دستگیری و اتهامات او امتناع کرده اند و وی از حق ملاقات با وکیل محروم بوده است. این شاعر آذربایجانی پیش از دستگیری بیمار بود و از سردرد شدید رنج می برد که بیماری وی پس از انتقال به زندان تبریز تشدید شده و وی امکان دسترسی به معالجه پزشکی مناسب را ندارد. بوداقی عضو انجمن ادبی اشراق زنجان و عضو هیات تحریریه ماهنامه فرهنگی بایرام زنجان است.

صدور احکام زندان

شعبه هفتم دادگاه تجدید نظر استان اردبیل بهروز علیزاده، ودود سعادتی، رحیم غلامی، حسین حسینی و اردشیر کریمی خیاوی از فعالین مدنی آذربایجانی در اردبیل را به یکسال حبس محکوم کرده که از میان حکم زندان حسین حسینی و اردشیر کریمی خیاوی به مدت دو سال به حالت تعلیق درآمده است.

بر اساس حکم صادره اتهام عضویت در گروه جهت بر هم زدن امنیت ملی که در دادگاه بدوی به متهمین نسبت داده شده بود بدلیل فقدان مدارک لغو و دادگاه بر اساس اتهام جدید تبلیغ علیه نطام حکم به محکومیت این افراد داده است.

پیش از این شعبه یک دادگاه انقلاب اردبیل به ریاست قاضی حسن زاده طی حکمی در ۱۳ بهمن ۸۷ ( ۱ فوریه ۲۰۰۸ )عسگر اکبرزاده، بهروز علیزاده، ودود سعادتی، رحیم غلامی، حسین حسینی و اردشیر کریمی خیاوی را به اتهام عضویت در گروه و دسته جهت بر هم زدن امنیت ملی به تحمل پنج سال زندان توام با تبعید به شهرهای زاهدان، بجنورد، سمنان، همدان،کرمان و بندر عباس محکوم نموده بود.

عسگر اکبرزاده دیگر فعال سیاسی آذربایجانی در اردبیل نیز که به پنج سال حبس در زندان زاهدان محکوم گردیده بود به حکم پنج سال حبس توام با تبعید اعتراض کرده است و در انتظار صدور حکم از سوی شعبه شش دادگاه تجدید نظر استان اردبیل به سر می برد.

این فعالین آذربایجانی در فروردین ۸۷ ( آوریل ۲۰۰۸ ) بازداشت و مدت ۲۰ روز در اداره اطلاعات اردبیل تحت شکنجه شدید جسمی و روحی قرار داشته اند. این افراد خواستار تحصیل به زبان مادری در مدارس بوده و متهم هستند که در سالهای اخیر با برپایی تظاهرات در شهر‌های مختلف استان اردبیل این خواست خود را به صورت علنی ابراز داشته اند.

قانون اساسی ایران تجمع مسالمت آمیز بدون حمل سلاح را مجاز می داند اما فعالین آذربایجانی به اتهام شرکت در تجمعات مسالمت آمیز یا برگزاری این تجمعات همواره بازداشت و شکنجه و محاکمه شده و به احکام سنگین زندان محکوم می گردند.

شعبه یک دادگاه تجدید نظر استان گیلان به ریاست قاضی امیرناصری، ودود اسدی فعال مدنی آذربایجانی در رشت را به یکسال حبس تعلیقی به مدت پنج سال محکوم کرده است.

جلسه رسیدگی به پرونده اسدی  روز سه شنبه ۵ خرداد ۸۸(۲۶ می ۲۰۰۹) در شعبه یک دادگاه تجدید نطر استان گیلان به ریاست قاضی امیرناصری برگزار شده بود و حکم صادره در روز۳ مهر ۸۸ (۲۵ سپتامبر ۲۰۰۹)  به صورت شفاهی در اجرای احکم دادگستری گیلان به او ایلاغ شده است. اتهام اسدی تبلیغ علیه نظام و قومیت گرائی عنوان گردیده است.

پیش از این پیش از این شعبه یک دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی مصطفوی نیا طی حکمی ودود اسدی و حسین رحیمی از فعالین آذربایجانی در رشت را به ترتیب به تحمل یک سال و شش ماه حبس تعزیری محکوم شده بودند. نامبردگان اوایل مرداد ۱۳۸۷(جولای ۲۰۰۸) توسط ماموران امنیتی رشت بازداشت و پس از تحمل بیش از یکماه بازداشت موقت در بازداشتگاه اداره اطلاعات رشت به قید وثیقه از زندان آزاد شده بودند.رحیمی در مدت بازداشت به شدت تحت شکنجه جسمی قرار گرفته و جهت دادن اعترافات دروغین تحت فشار بوده است.

فرانت لاین(سازمان بين المللي براي حفاظت از مدافعان حقوق بشر) روز ۱۶ مهر ۱۳۸۷(۸ اوت۲۰۰۸) بازداشت ودود اسدی را محکوم نموده و خواهان آزادی بی قید و شرط او شده بود.

یاشار حکاک پور فعال حقوق بشر آذربایجانی که در ۱بهمن ۸۴ ( ۲۱ ژانویه ۲۰۰۶) بازداشت شده بود از سوی شعبه یک دادگاه انقلاب زنجان به شش ماه حبس تعزیری محکوم شده است.

قاضی صادقی رئیس شعبه اول دادگاه انقلاب زنجان طی حکمی در ۲۶ مرداد ۸۸ ( ۱۷ آگوست ۲۰۰۹)، اتهام این فعال حقوق بشر آذربایجانی را تبلیغ علیه نظام و تشویش اذهان عمومی عنوان کرده است که دادگاه حکاک پور را در رابطه با اتهام تبلیغ علیه نظام به تحمل شش ماه حبس تعزیری محکوم نموده و اتهام تشویش اذهان عمومی را جهت رسیدگی به دادگاه جزائی استان زنجان ارجاع نموده است.

این فعال حقوق بشر آذربایجانی پس از تحمل یکماه بازداشت در سلولهای انفرادی ادارات اطلاعات مراغه و تیریز به قید وثیقه سی میلیون تومانی و ضمات پنجاه میلیون تومانی به صورت موقت از زندان آزاد شده بود.همزمان با این بازداشت دو پرونده در دادگستری شهرهای مراغه و زنجان با اتهامات مشابه برای حکاک پور تشکیل شده است.

به گفته حکاک پورموضوع بازجویی های وی در زمان بازداشت، فعالیتهای دانشجویی او در تشکل جمعیت اسلامی دانشجویان دانشگاه زنجان و چاپ و توزیع نشریات دانشجویی قیزیل اوزن و زنگان سوزلری در این دانشگاه و راه اندازی دفتر سازمان غیر دولتی(NGO) خانه فرزندان آذربایجان در مراغه و دست نوشته های وی بوده است.

یاشار حکاک پور عضو شورای مرکزی جمعیت اسلامی دانشجویان دانشگاه زنجان، مدیر مسئول نشریه دانشجویی هیمه و سردبیر نشریات دانشجویی قیزیل اوزن و زنگان سوزلری در دانشگاه زنجان و مسئول شعبه سازمان غیردولتی(NGO)خانه فرزندان آذربایجان در مراغه بوده است. وی اکنون در خارج از کشور به سر می برد و مسئول روابط عمومی انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران(آداپ)است.

برگزاری دادگاه فعالین آذربایجانی

جلسه رسیدگی به اتهامات شهروز اسدی فعال مدنی آذربایجانی در گرمی، روز سه شنبه ۷ مهر ۸۸ (۲۹ سپتامبر ۲۰۰۹ ) در شعبه یکم دادگاه انقلاب این شهر برگزار گردیده است.

اتهام این فعال آذربایجانی تبلیغ علیه نطام عنوان گردیده و استنادات قاضی برای طرح این اتهام تابلو تبلیغاتی ترکی مغازه اسدی است.

اسدی پیش از این نیز در  دی ماه ۸۷ ( دسامبر ۲۰۰۸)چندین بار به اداره اطلاعات گرمی احضار و برای برداشتن تابلو مغازه اش تحت فشار قرار گرفته بود. بدنبال امتناع این فعال آذربایجانی از تعویض تابلوی مغازه اش، مامورین اداره اطلاعات گرمی  او را بازداشت و اقدام به تفتیش مغازه و ضبط تابلوی تبلیغاتی و کامپیوتر وی نموده بودند.

اسدی پس از یک هفته بازداشت موقت به قید وثیقه از زندان آزاد شده بود و جلسه پیشین دادگاه وی روز دوشنبه ۱۰ دی ۸۷ ( ۲۹ دسامبر ۲۰۰۸) برگزار گردیده بود.

بازداشت موقت طولانی

حسن عبداللهی (امید اوغلو) نویسنده و معلم زبان ترکی در تبریز که ۲۲ تير ٨٨ (۱۳ ژوئیه ۲۰۰۹) در منزل شخصی خود توسط ماموران اداره اطلاعات تبریز بازداشت شده بود پس از گذشت حدود سه ماه از زمان دستگیری همچنان در وضعیتی بلاتکلیف در بند مالی زندان تبریز به سر می برد.

اتهام این فعال فرهنگی آذربایجانی تشکیل گروه غیرقانونی جهت بر هم زدن امنیت ملی از طریق تهیه و تکثیر سی دی با خواست حقوق ملی و زبانی آذربایجانیها عنوان شده است.

آزادی از زندان

آیدین ذاکری از فعالین آذربایجانی در مشگین شهر(خیاو) که ۱۰ خرداد ۸۸ (۳۱ می ۲۰۰۹) توسط ماموران اداره اطلاعات بازداشت شده بود پس از تحمل ۹۳ روز بازداشت موقت روز چهارشنبه ۱۱ شهريور۸۸ ( ۲ سپتامبر ۲۰۰۹ ) به قید وثیقه شصت میلیون تومانی از زندان مشگین شهر آزاد شده است.

چندی پیش نیز منصور سیفی، فردین نوبخت، ایلقار موذن زاده، علی فیضی و جعفر آقامحمدی از فعالین مدنی آذربایجانی در مشگین شهر(خیاو) که در ماههای گذشته بازداشت شده بودند همگی پس از مدتی به قید وثیقه از زندان آزاد شده بودند.

بازداشت این فعالین بدنبال پخش اعلامیه هایی در سطح شهر مشگین شهر(خیاو) با مضمون خواستهای ملی و زبانی آذربایجانیها و در اعتراض به توهین سید محمد خاتمی به ترکها صورت گرفته بود و اتهام این افراد اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام عنوان شده است.

نقی احمدی آذر مقدم نویسنده و مورخ آذربایجانی که روز ۱۵ فروردین ۸۸(۴ آوریل ۲۰۰۹) توسط مامورین امنیتی در تبریز دستگیر شده بود پس از تحمل صد و چهل و شش روز بازداشت روز ۹ شهریور ( ۳۱ آگوست ۲۰۰۹ )به قید وثیقه ۱۵۰ میلیون تومانی از زندان تبریز آزاد شده است.

اولین جلسه رسیدگی به اتهامات احمدی آذر روز پنجشنبه ۱۴ آبان ۸۸ ( ۵ نوامبر ۲۰۰۹)برگزار خواهد شد و پرونده از شعبه چهار بازپرسی به شعبه سوم دادگاه انقلاب به ریاست قاضی علی نژاد منتقل شده است.

نقی احمدی آذر مقدم از اعضای هيئت تحريريه روزنامه شمس تبريز بود . اين روزنامه چند سال پيش توقيف شد. اين نويسنده آذربایجانی آثاری مانند «زبان ترکی و تاريخ آذربايجان»، «سلطان محمد و مکتب مينياتور تبريز»، «وقايع مشروطيت» به زبان فارسی و چند کتاب به ترکی تأليف و ترجمه کرده است.

پیمان بشیری از فعال سیاسی آذربایجانی که توسط شعبه یک دادگاه انقلاب تبریز به اتهام تبلیغ علیه نظام به چهار ماه حبس تعزیری محکوم شده بود روز ۲۱ شهریور ۸۸ (۱۲ سپتامبر ۲۰۰۹ )پس از تحمل چهار ماه حبس از زندان تبریز آزاد شده است.

این فعال سیاسی پیش از این در جریان اعتراضات آذربایجانیها به هنگام بازگشائی مدارس در ۲۴ شهریور سال ۸۷ (۱۴ سپتامبر ۲۰۰۸) توسط ماموران اداره اطلاعات تبریز دستگیر و پس از ۵۰ روز بازداشت از زندان این شهر آزاد شده بود.

محرومیت از تحصیل

فشار بر فعالین دانشجویی آذربایجان در ماههای گذشته افزایش یافته به گونه ای که در ماه های اخیر چهار دانشجوی دانشگاه تبریز بازداشت و برای اجرای حکم سه سال حبس به زندان تبریز فرستاده شده اند.همچنین در ماههای گذشته حداقل ۹ دانشجوی آذربایجانی از ادامه تحصیل در مقطع فوق لیسانس محروم شده اند.

حامد توفیق فعال دانشجویی آذربایجان که در کنکور کارشناسی ارشد سال ۸۸ (۲۰۰۹ - ۲۰۱۰ ) دانشگاه آزاد شرکت کرده بود موفق به دریافت کارنامه نشده است.

این فعال دانشجویی آذربایجان بدنبال عدم صدور کارنامه به مرکز آزمون این دانشگاه مراجعه کرده است اما مسئولین به وی گفته اند که صدور کارنامه برای او امکانپذیر نیست.

حامد توفیق از فعالین شناخته شده دانشجویی در دانشگاه تبریز و دبیر سیاسی انجمن اسلامی و دانشجوی ورودی ۸۱ (۲۰۰۲) کارشناسی برق این دانشگاه بود.

 به دنبال اعلام نتایج آزمون فوق لیسانس دانشگاههای دولتی سال ۸۸ (۲۰۰۹ - ۲۰۱۰ ) در ایران آمنه قاسم پور دانشجوی روانشناسی دانشگاه تبریز و فعال دانشجویی آذربایجان که موفق به کسب رتبه ۳۶ جهت ورود به دانشگاه شده بود از ورود به دانشگاه محروم شده است. به دنبال پیگیریهای این فعال دانشجویی آذربایجانی از سازمان سنجش آموزش کشور، مسئولین اعلام کرده اند که وی فاقد صلاحیت عمومی جهت ادامه تحصیل در دانشگاه است.

قاسم پور فعال دانشجویی آذربایجان در دانشگاه تبریز و دانشجوی ورودی ۸۳ (۲۰۰۴) رشته روانشناسی در این دانشگاه و عضو کانون آذربایجان شناسی این دانشگاه است.

حکیمه صحت نوشهر فعال حقوق زن آذربایجانی که در آزمون مقطع کارشناسی ارشد جامعه شناسی آزاد ٨٨ (۲۰۰۹ - ۲۰۱۰ ) شرکت کرده بود موفق به دریافت کارنامه نشده است.

این فعال حقوق زن آذربایجانی به هنگام ورود به سایت مرکز آزمون دانشگاه آزاد متوجه شده است که کارنامه ای با مشخصات وی وجود ندارد. به دنبال مراجعه این فعال حقوق زنان به مرکز آزمون دانشگاه آزاد، مسئولین از پاسخگویی در خصوص علت عدم صدور کارنامه برای وی اجتناب کرده اند.

صحت از اعضای کمپین یک میلیون امضا در تبریز و هیات موسس و عضو شورای مرکزی NGO فراسو و مدیر وبلاگ یاری یول است.

پیش از این و پس از اعلام نتایج کنکور دانشگاههای دولتی در سال ۸۸ (۲۰۰۹ - ۲۰۱۰ )، بهزاد جدی، شهرام شوقی و ابراهیم شهبازی از فعالین دانشجویی آذربایجان نیز از ادامه تحصیل محروم شده بودند.

کمیته انضباطی دانشگاه آزاد ارومیه سید مسعود علوی دانشجوی این دانشگاه را به دو ترم تعلیق از تحصیل محکوم کرده است پیش از این نیز دادگاه انقلاب ارومیه این فعال دانشجویی را به پرداخت دویست هزار تومان جزای نقدی و سی ضربه شلاق محکوم کرده بود.

علوی به هنگام شرکت در تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه ارومیه در اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری، در ۲۶ خرداد ۸۸ (۱۶ ژوئن ۲۰۰۹) بازداشت و پس از یک روز بازداشت آزاد شده بود.

برخورد شدید با اعتراض زنان

تجمع اعتراضی زنان ساکن محله بهشتی تبریز در روز دوشنبه ۲٣ شهريور۸۸( ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۹) با واکنش شدید پلیس و نیروهای امنیتی ایران مواجه شده است.

زنان شرکت کننده در این تجمع اعتراضی با نشستن در میدان ساعت (میدان مقابل ساختمان شهرداری تبریز) به بیان اعتراض خود پرداخته بودند.ماموران امنیتی و انتظامی ایران در جریان این تجمع با داد زدن بر سر زنان معترض قصد منصرف کردن آنها از خواستهایشان و مرعوب کردن آنها را داشتند. این زنان نسبت به آنچه بی توجهی مسئولین نسبت به خواستهای خانواده های ساکن محله بهشتی در واگذاری اشتراک گاز شهری نامیده می شود معترض بودند.

 

 

Monthly Report of Association for the Defense of Azerbaijabi Political Prisoners in Iran (ADAPP) – September 2009

The systematic violation of ethnic and human rights of Azerbaijanis in Iran continued throughout September. Pressure on Azerbaijani activists increased this month following demonstrations demanding education in the mother tongue on the first day of the academic year. Student activists’ admission into schools of higher education was blocked. Arbitrary detentions continue and the detainees are again subjected to torture and other forms of ill-treatment. In most cases, the cause for arrest and the location of the detainees are not given. The activists are usually not allowed access to a lawyer or granted visits from their families. Authorities do not provide health care in prisons and the requests of prisoners to be cared for outside of the prisons are denied.

Azerbaijani journalist and human rights defender, Said Matinpur, is in poor health in prison 

Said Matinpur, Azerbaijani journalist and human rights defender, serving an eight year jail term in Evin Prison, is in poor physical health and is deprived access to a doctor.

The human rights activist has suffered from heart and lung problems since September, 2009. He is reported to be experiencing severe pain in his chest and left hand and recently he has experienced aching in his lungs. With the degraded state of his health, Matinpur is no longer able to talk and he has become visibly jaundiced.

His cell-mates took him to the medical center in the prison, but the doctor there told Matinpur that he has a nervous disorder without performing any exams. He was sent back to his cell with three medications for psychological stress. Matipur objects to the doctor’s prescription as it was given to him without any medical examination; he has thus refused to take the anti-anxiety medications.

Matinpur has called his home from prison but has not been able to talk because of his continuous coughing. He also is not able to take antibiotics for his pulmonary infection because of gastro-intestinal problems.

Several times in recent months Matinpur has requested care at hospitals outside of the prison but the authorities have continuously denied his requests despite his family’s and his lawyer’s efforts.

Atiye Taheri, Matinpour’s wife, is deeply concerned over the state of her husband’s health, especially following her visit to him on September 26. Matinpour’s serious health issues, which include heart disease, stomach bleeding, severe headaches, digestive problems, and back pain, are becoming increasingly severe. Although his health condition is rapidly deteriorating, he is still prevented from being treated by a qualified physician.

In May 2007, Said Matinpour was arrested in Zanjan. He was released after 278 days of detention in solitary confinement on a bail of 5 billion Rials ($500,000). As a result of both harsh treatment and unsanitary cell conditions, Matinpour suffered from serious back problems and digestive difficulties after his release from prison. False confessions were extracted from him during his detention by means of physical and psychological tortured.  

Matinpur was charged with “connections to foreigners” and with “propaganda against the regime” based on his alleged participation in a conference in Turkey about human rights attended by several other Azerbaijanis from Iran.  However, Matipur was in Iran at the time the conference was held. The charges against him were founded on his confessions, obtained through torture.  He was sentenced to eight years of imprisonment. The appeal trial issued the same verdict.

Matinpour graduated in Philosophy from Tehran University. He wrote for the journals Yarpaq and Moj-e Bidari. He also moderated a blog called Haq (Right) in which he wrote about the ethnically discriminatory policies of Iranian authorities toward Iranian Azerbaijanis. He has also written many articles about the Azerbaijani language and national rights.

Reporters without Borders issued a report on September 24 disputing the claim of some Iranian authorities that Iran is the world’s most free country. Their dispute took into account Matinpur’s denied access to health care; they also expressed their concern that journalists in Iran are deprived from their fundamental rights.

Amnesty International, Reporters without Borders, Front Line and The Committee to Protect Journalists (CPJ) haved released urgent action documents on Matinpour’s behalf. In them they described Matinpour as a prisoner of conscience and called for his unconditional release.

Azerbaijani cultural activists detained

September 23 is the first day of the academic year in Iran. For non-Persian ethnic minorities, the lack of availability in Iran of education in their mother language has made this day a symbolic one: especially for Azerbaijanis in Iran, it is a day that stands for educational and language discrimination. Every year on this day Azerbaijanis distribute articles and CD’s, organizing peaceful demonstrations condemning Iran’s discriminatory policies.  They also demand that Azerbaijani Turkish be recognized as an official language in Iran, and that education be offered in their mother language. Iranian authorities consistently arrest Azerbaijani activists who demand these rights.

Hossein (Aref) Lesani, Mohsen Rafi, and Hamed Heydari, three Azerbaijani cultural activists in Ardebil, were arrested on September 14, 2009 by intelligence officers and released after 3 days of detention. They were detained following the distribution of articles and CD’s in Ardebil that advocated for mother tongue education and also for establishing Azerbaijani Turkish as an official language in Iran.

On September 14, intelligence officers entered Rafi’s shop without a warrant and arrested him, Lesani, and Heydari.  Searching his house and shop, they took his computer and some of his personal properties.

Lesani and Rafi are prominent activists in Ardebil and are both relatives of the prominent Azerbaijani activist Abbas Lesani; Lesani is his brother and Rafi is his cousin. Heydari is a student activist from Esfahan University.

Hasan Arak, an Azerbaijani Journalist, and Ebrahim Dashti, a political activist from Tabriz, were also arrested on the 21st of September. The reason for and the place of their detention are not yet known.

Both activists were detained in their homes mere days before the beginning of the academic year. In both cases security forces searched their homes and took their personal computers and also handwritten notes.

Omid Shokri, an Azerbaijani journalist and student activist, was arrested on September 16, 2009 by officers from the Ministry of Intelligence when he was traveling to Iran from Turkey to visit his family.

Shokri has been a PhD student in Turkey since 2007. He was a reporter at ISNA (Iranian Students' News Agency), and at CHN (Cultural Heritage News Agency), and was also the director-in-chief of the Sayan student journal from 2002 to 2006 which was published at Ardebil’s Peyam-e Noor University. This student journal published articles about discrimination against Azerbaijanis in Iran. Azerbaijani activists believe that he was arrested on the sole basis of his involvement with the Sayan student journal. The journal was closed down in June 2009 by authorities from the Ministry of Science and Technology.

Mahbub Budaghi, an Azerbaijani poet and writer in Zerrin Abad (a town near Zanjan) was arrested on August 17, 2009 by officers of the Ministry of Intelligence. He was arrested in his shop in Zerrin Abad. His shop and house were searched by officers who took his books and handwritten notes. After 10 days of detention in the Intelligence office in Zanjan, he was transferred to Tabriz Prison. Budaghi is a member of “Zenjan Eshragh Literary Association” and also a member of the “Byram” writers’ board, a monthly cultural journal.

Judiciary authorities refuse to provide information concerning the reason for his detention to Budaghi’s family. He is also denied access to a lawyer. The Azerbaijani poet was ill before detention but imprisonment has rendered his illness more severe.

Azerbaijani activists sentenced to prison

Behruz Alizade, Vadud Saadeti, Rahim Gholami, Hossein Hosseini, and Ardashir Karimi Khiyavi are Azerbaijani cultural Activists in Ardebil who have been sentenced to one year of imprisonment in an appeals court. The jail term of Hosseini and Karimi has been suspended for two years.

The activists were charged with “membership in groups in order to damage national security” but since there was no material evidence against them the authorities decided to charge them with “propaganda against the regime.”

Previously, on February 1, 2008, the Ardebil Revolutionary Court sentenced Behruz Alizade, Vadud Saadati, Rahim Gholami Hossein Hosseini, and Ardashir Karimi Khiyavi to five years of imprisonment in addition to exile. 

Asgar Akbarzade, another Azerbaijani activist form Ardebil, was sentenced to five years of imprisonment along with exile.  He has also contested his case and is waiting for a verdict from an appeals court.

The Activists were all detained in April, 2008 for a period of 20 days in the Ardebil Intelligence Office. They were subjected to torture and other abuses. They demand education in Azerbaijani Turkish in schools and are accused with organizing demonstrations in Ardebil province in order to publicize their demands.

Although Iran’s Constitution allows people to organize peaceful demonstrations, Azerbaijani activists are continuously charged with crimes like participating in protests and demonstrations, and are tortured in detention centers and in prisons. Moreover, they are tried and sentenced to jail terms and to exile because of their involvement with or participation in demonstrations.

The appeals court sentenced Vadud Asadi to one year of suspended imprisonment which has been postponed for five years.  The appeals court verdict was issued on May 26, 2009 but the verdict was only communicated to him orally on September 25th, 2009. He was charged with “propaganda against regime” and “participating in ethnic movements.”

Previously, Asadi was sentenced to 18 months of imprisonment along with Hossein Rahimi, another Azerbaijani activist. They were detained in the Rasht Intelligence Office for one month during the summer of 2008 and were later released on bail.

Front line published an urgent action on August 8, 2008 condemning the detention of Vadud Asadi, and demanding his freedom.

Yahar Hakkakpur, an Azerbaijani human rights activist who was arrested on January 21, 2006, was sentenced to six months of imprisonment. The Zanjan Revolutionary Court issued the verdict on August 17, 2009.  He was charged with “propaganda against regime.” Later he will also be charged with another crime, “provocation of public thought,” in Zanjan.

The human rights activist was detained for one month in 2006 and was then released, to be tried later, on a bail of 350 million rials ($35,000). There will be two other trials in Maragheh and Zanjan with the same claims.

Hakkakpur reports that he was interrogated about his activities at Zanjan University and also about preparing and distributing the student journals, “Qiziluzen” and “Zangan Sozleri” in this university. He also was asked about his efforts to establish the, “Azerbaijan’s Children House” NGO in Maraghe in addition to being asked about some of his handwritten notes.

Hakkakpur was a member of Zanjan University Islamic Association, director-in-chief of the student journal “Heyme,” editor-in-chief of the student journals “Qiziluzen,” and “Zangan Sozleri,” and was also the director of the “Azerbaijan’s Children House” NGO in Maraghe. He now lives outside of Iran and is a spokesman of ADAPP. 

Azerbaijani activist tried

Shahruz Asadi Azerbaijani, a cultural activist in Germi, was tried on September 29, 2009. He was charged with “propaganda against the regime.” This charge for his crime is founded on his shop’s sign which is written in Azerbaijani Turkish.

Previously, he was under pressure by the Germi Intelligence Office to remove the table. In addition to being detained over his issue, his shop was searched by officers, his personal computer was taken, and the shop’s sign was taken away since he has refused to do so himself.  Asadi was released after one week of detention.

Azerbaijani activist subjected to long term temporary detention

Hasan Abdullahi, an Azerbaijani writer and Azerbaijani Turkish teacher who was arrested in his home on July 13, 2009, is still in prison after three months of temporary detention. It is believed that he has been detained on a charge of establishing illegal groups in order to damage national security; this, on the basis of his having prepared CD’s about the national and linguistic rights of Azerbaijanis in Iran.

Azerbaijani activists released

Aydin Zakeri, an Azerbaijani activist in Meshginshahr (Khiyav) who was arrested on May 31, 2009, was released on September 2, 2009 on a bail of 600 million rials ($60,000) after 93 days of detention.

Prior to this date, Mansur Seyfi, Fardin Nobakht, Ilgar Moazzenzade, Ali Feyzi, and Jafar AgaMohammadi, who had each been detained in the past months in Meshginshahr, were released on bail after some days of detention.

All activists were detained after the distribution of articles in town about the ethnic and linguistic rights of Azerbaijanis. It is believed that they are each charged with, “propaganda against the regime” and with “movement against national security.”

Naghi Ahmadi Azer, an Azerbaijani writer and historian who was arrested by intelligence officers on April 4, 2009 in Tabriz, was released after 104 days of detention on August 31 on bail of 1,5 billion rials ($150,000).  The fist segment of his trial will begin on November 5, 2009.

Ahmadi was a writer for the weekly journal Shams Tabriz, which was shut down by the Iranian government. He is an author of Azerbaijani literature and history and has translated several books into Azerbaijani Turkish. He is a member of the “Iranian Writers Association” and is a distinguished member of the “Azerbaijani Writers Association.”

Peyman Bashiri, an Azerbaijani political activist, was released on September 21, 2009 from prison after serving a four month jail term.

This activist was arrested on September 14, 2008 in Tabriz, just shortly before the beginning of the academic year in Iran and was detained for 50 days in Tabriz prison. He was tried after his release and was sentenced to four months of imprisonment by Tabriz Revolutionary Court.

Azerbaijani Students Are Prevented From Entering Graduate Schools

Pressure on Azerbaijani student activists has increased recently. Through past months at least four Azerbaijani activists have been detained. Three students have been sentenced to prison at least 9 student have been prevented from entering graduate schools.

Hamed Tofig, an Azerbaijani student activist, has not yet received the results of the exam from Azad University which is normally sent to the students who sat for the exam. He has gone to the examination center of this university but the authorities have informed his that they are not able to issue the result for him. 

Tofig was a prominent activist in Tabriz University. He graduated from the Electrical engineering department of this university.

Following the announcement of the results of the Iran’s state university graduate school exams, Amane Ghasempur was not allowed to apply to graduate programs even though she had earned the rank of 36th among thousands of participant, thereby enabling her to apply for graduate schools. After she objected to the result, Iran’s Ministry of Science, Research, and Technology informed her that she is generally unfit for graduate studies.

Amane Ghasempur graduated in the psychology department at Tabriz University. She was a member of Association of Azerbaijan.

Hakime Sehhat Noshahr, an Azerbaijani women’s rights activist, also has not received the result of the exam allowing entry into the graduate school of Sociology at Azad University. The Azad University examination center refused to inform her about their reason for not issuing her results.

Sehhat was a member of  the “one million signature” campaign in Tabriz. She also is a member of managing board of the “Farasu” NGO and also the moderator of the “Yariyol” weblog.

Earlier this month, three other Azerbaijani student activists, Behzad Jeddi, Shahram Shoghi, and Ebrahim Shahbazi, were also prevented from entering the graduate schools even though they had earned the minimum score on their entrance exams.

The restrictions on Azerbaijani student activists are not limited to blocking access to graduate education. Recently Seyyed Masud Alavi was suspended from his program for two semesters. Prior Alavi was sentenced to 2 millions rials ($2,000) charges and also 30 lashes. Alevi was arrested during the demonstration of Iran’s last presidential results, which was claimed to be rigged on Jun 16, 2009. He was released after one day of detention.

Demonstration of women was reacted to severely by police 

A Peaceful demonstration of women in Tabriz on September 14, 2009 was met with brutal force from the policr. The women participating in this protest gathered in front of Tabriz city hall building to object to the city’s gas policies of the city hall administrations. The participants in protest were threatened to leave the square, but finally the demonstration was severely pushed down by police and security forces.