12 شهریور بیاننامه‌سی‌نین 64-جو ایل دؤنومو مناسیبتی ایله تاریخچی اکرم بیژه ایله مصاحیبه  

 

جمعه  ۱٣ شهريور ۱٣٨٨ -  ۴ سپتامبر ۲۰۰۹

ائمیل قولیئو

 

دونن  آذربایجان دئموکرات فیرقه‌سی‌نین، 1945-جی ایلده تاسیسینی اعلان ائدن 12 شهریور بیاننامه‌سی‌نین 64-جو  ایلدؤنومویدو. ایران آذربایجان‌لی‌لارینین تاریخین‌دکی بو موهوم حادثه باره‌ده سید جعفر پیشه وری‌نین حیاتی حاقیندا کیتابین مؤلفی جناب اکرم بیژه ایله مصاحیبنی تقدیم ائدیریک:

 

سوال: 12 شهریور بیاننامه‌سی، اونون تاریخی باره‌ده نه دئیه بیلرسینیز؟

 

جاواب: 12 شهریور بیننامه‌سی ایران تاریخی‌نین 1325-جی ایل شهریور آیینین 12-نه یعنی بیزیم تاریخله 1945-جی ایلین سئنتیابر آیینین 3-نه تصادف ائدیر. بو بیاننامه آذربایجان دئموکرات فیرقه‌سی‌نین یارادیلماسینی اعلان ائدن بیر بیاننامه‌دیر. اونا قدر سید جعفر پیشه وری باشدا اولماقلا، عمومی ایران میقیاسیندا آزادلیق گؤتورولوردو. یعنی ایران خالق‌لارینین شاه ایستیبدادین‌دان آزاد اولماسی مسئله‌سی  قالدیریلمیشدی. آنجاق، حادثه‌لرین سونراکی گئدیشی گؤستردی کی، سید جعفر پیشه وری کیمی شاه‌پرست قوه‌لرله آذربایجان‌چی‌لارین سویو بیر آرخا گئتمه‌یه‌جک . مسئله بئله اولدو کی، خالقین اؤز مقددراتینی اؤزو تعیین ائتمه‌سی اوچون مطلق اونون موباریزه‌سینه رهبرلیک ائدن بیر پارتیایا احتیاج یاراندی. بو احتیاجی هامی‌دان اول همین پارتیانین لیدئری، یارادیجی‌لارین‌دان اولان سید جعفر پیشه وری باشا دوشدو. او، 1945-جی ایلین یول آییندا آذربایجانا گلدی، اؤز هم فیکیرلری ایله مصلحتلشمه‌لر آپاردی و 47 نفرین ایمضاسی ایله 1945-جی ایل سئنتیابر آیینین 3-ده 12 شهریور آدلانان بیاننامه اعلان اولوندو.

 

سوال: بو بیننامه ایله دئموکرات فیرقه‌سی‌نین اساسی قویولدو. بو فیرقه‌نین مرام‌لاری ندن عبارت ایدی؟

 

جاواب: فیرقه‌نین مرام‌لاری شعارلار آدی ایله بیاننامه‌ده عکس اولونموشدو. اورادا تخمینن 20 شوار وار. بو شعارلاردا گؤستریلیر کی، بیزیم مقصدیمیز آذربایجانی آزاد ائتمک، آذربایجانا ایران حدودلاری داخیلینده موختاریت وئرمک، آذربایجان کندلی‌لرینه تورپاق وئرمک آذربایجان دیلینی دؤولت دیلی اعلان ائتمک، آزادلیغی برقرار ائتمک، آذربایجاندا یاشایان قئیری-آذربایجان‌لی‌لارین حقوق‌لارینی تانیماق و اونلارین مدنیتی‌نین، دیلی‌نین اینکیشافینا شرایط یاراتماق، صنایعنی یئنی‌دن دیرچلتمک، یعنی صنایع صاحب‌لرینه کؤمک ائتمک، مکتب‌لری، یول‌لاری، شهرلری، کندلری آبادلاش‌دیرماق و س. بورا‌داکی شعارلارین هر بیری‌نین آلتیندا آزربایجانین موستقیل‌لیگی، آبادلاشدیریلماسی، شاه‌لیق رئژیمین‌دن آزاد اولماق مسئله‌سی ایدی. بیننامه کل‌لو شکیلده، بؤیوک تیراژلا اها‌لی ایچری‌سینده یاییلدی و خالق 12 شهریور بیاننامه‌سینده اوزون ایللردیر قلبینده بسلدیگی، اوغروندا موباریزه آپاردیغی مسئله‌لری گؤردو. اونا گؤره ده، آذربایجان دئموکرات فیرقه‌سی‌نین سیرا‌لارینا چوخ سرعتله آخین باشلادی. هامی بو فیرقه‌نین یارادیلماسی ایله اؤز نجاتینی، اؤز آزادلیغینی، وطنی‌نین گله‌جک طالعیینی گؤردو. حتی آذربایجاندا تشکیلاتی اولان ایران خالق پارتیاسی دا گؤردو کی، بو فیرقه‌نین شعارلاریداها مترققی کاراکتئرلی‌دیر، اونا گؤره ده همین تشکیلاتین اوزولری کوتلوی شکیلده فیرقه‌یه عضو اولدو.

 

سوال: آذربایجان دئموکرات فیرقه‌سی اؤز مرام‌لارینا نه درجه‌ده چاتدی؟

 

جاواب: بو شعارلاردا یازیلان مادده‌لرین دئمک اولار کی، هامی‌سینا یؤنلدی، آنجاق تام حیاتا کئچیریلمه‌سی اوچون واخت چاتمادی. حکومت جمعی بیر ایل یاشادی. آنجاق بو بیر ایل عرضینده سیید جعفر پیشه وری حکومتی بؤیوک تدبیرلر حیاتا کئچیرمیشدی.  

آمئریکانین سسی

کوچورن: اویرنجی